Закон Республики Беларусь
от 22 июля 2003 года №229-З
О внесении изменений и дополнений в Закон Республики Беларусь
"О всеобщей воинской обязанности и воинской службе"

Тэкст Закона ў кантрольным стане. Дата апошняй актуалізацыі: 15.03.2005.

Закон Рэспублiкi Беларусь
«Аб унясеннi змяненняў i дапаўненняў у Закон Рэспублiкi Беларусь
«Аб усеагульным воiнскiм абавязку i ваеннай службе»

Прыняты Палатай прадстаўнiкоў 12 чэрвеня 2003 года

Адобраны Саветам Рэспублiкi 30 чэрвеня 2003 года

Артыкул 1. Унесцi ў Закон Рэспублiкi Беларусь ад 5 лiстапада 1992 года «Аб усеагульным воiнскiм абавязку i ваеннай службе» (Ведамасцi Вярхоўнага Савета Рэспублiкi Беларусь, 1992 г., № 29, ст. 501; 1995 г., № 22—23, ст. 309; Нацыянальны рэестр прававых актаў Рэспублiкi Беларусь, 1999 г., № 40, 2/35; 2000 г., № 5, 2/126, № 49, 2/160) змяненнi i дапаўненнi, выклаўшы яго ў новай рэдакцыi:

« Закон Рэспублiкi Беларусь

Аб воiнскiм абавязку i воiнскай службе

Гэты Закон устанаўлiвае прававыя i арганiзацыйныя асновы выканання грамадзянамi Рэспублiкi Беларусь воiнскага абавязку (канстытуцыйнага доўгу па абароне Рэспублiкi Беларусь) шляхам праходжання воiнскай службы, а таксама падставы i ўмовы вызвалення ад воiнскай службы.

Глава 1

АГУЛЬНЫЯ ПАЛАЖЭННI

Артыкул 1. Асноўныя тэрмiны i паняццi, якiя прымяняюцца ў гэтым Законе

У гэтым Законе прымяняюцца наступныя асноўныя тэрмiны i паняццi:

воiнскi абавязак — абавязак грамадзян Рэспублiкi Беларусь (далей — грамадзяне), якi ўстанаўлiваецца ў мэтах стварэння i пастаяннага функцыянавання сiстэмы мерапрыемстваў, што забяспечваюць абарону Рэспублiкi Беларусь, праходжанне грамадзянамi воiнскай службы, падрыхтоўку ваеннабавязаных да ўзброенай абароны дзяржавы;

воiнская служба — асаблiвы вiд дзяржаўнай службы, якi ўключае праходжанне ваеннай службы або службы ў рэзерве Узброеных Сiл Рэспублiкi Беларусь (далей — служба ў рэзерве), ваенных цi спецыяльных збораў у перыяд знаходжання ў запасе Узброеных Сiл Рэспублiкi Беларусь (далей — Узброеныя Сiлы) цi iншых войскаў i воiнскiх фармiраванняў Рэспублiкi Беларусь (далей — iншыя воiнскiя фармiраваннi);

ваенная служба — асноўны вiд воiнскай службы, якi заключаецца ў непасрэдным выкананнi грамадзянамi воiнскага абавязку (канстытуцыйнага доўгу па абароне Рэспублiкi Беларусь) у складзе Узброеных Сiл i iншых воiнскiх фармiраванняў. Ваенная служба падзяляецца на ваенную службу па прызыву i ваенную службу па кантракту;

ваенная служба па прызыву — абавязковая ваенная служба грамадзян мужчынскага полу, прызнаных ва ўстаноўленым парадку прыгоднымi да яе праходжання. Ваенная служба па прызыву падзяляецца на тэрмiновую службу i ваенную службу афiцэраў па прызыву;

ваенная служба па кантракту — ваенная служба грамадзян, якую яны ў мэтах выканання канстытуцыйнага доўгу па абароне Рэспублiкi Беларусь добраахвотна абавязваюцца праходзiць у адпаведнасцi з заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь на ўмовах заключанага кантракта;

служба ў рэзерве — вiд воiнскай службы, якi заключаецца ў абавязковым выкананнi грамадзянамi, якiя належаць прызыву на тэрмiновую ваенную службу, воiнскага абавязку шляхам праходжання службы ў воiнскiх часцях цi iншых арганiзацыях Мiнiстэрства абароны Рэспублiкi Беларусь на занятках i вучэбных зборах у мэтах атрымання ваенна-ўлiковай спецыяльнасцi без спынення працоўнай дзейнасцi;

дапрызыўнiк — грамадзянiн мужчынскага полу, якi праходзiць падрыхтоўку да ваеннай службы да прыпiскi да прызыўнога ўчастка;

прызыўнiк — грамадзянiн мужчынскага полу, прыпiсаны да прызыўнога ўчастка;

ваеннаслужачы — грамадзянiн, якi праходзiць ваенную службу ва Узброеных Сiлах цi iншых воiнскiх фармiраваннях;

рэзервiст — грамадзянiн, якi праходзiць службу ў рэзерве;

малодшыя камандзiры — ваеннаслужачыя i рэзервiсты, якiя праходзяць службу на пасадах камандзiра аддзялення, намеснiка камандзiра ўзвода, старшыны роты або ў iншых роўных iм пасадах;

ваеннаабавязаны — грамадзянiн, якi знаходзiцца ў запасе Узброеных Сiл або iншых воiнскiх фармiраваннях;

запас Узброеных Сiл i iншых воiнскiх фармiраванняў (далей — запас) — рэзерв ваеннаабавязаных, прызначаны для камплектавання Узброеных Сiл i iншых воiнскiх фармiраванняў на ваенны час, калi iншае не ўстаноўлена гэтым Законам;

воiнскi ўлiк — дзяржаўная сiстэма ўлiку i аналiзу прызыўных i ваеннаабавязаных рэсурсаў;

ваенныя кафедры — структурныя падраздзяленнi цывiльных устаноў, якiя забяспечваюць атрыманне вышэйшай i сярэдняй спецыяльнай адукацыi, прызначаныя для навучання грамадзян па праграмах падрыхтоўкi малодшых камандзiраў i афiцэраў запасу;

ваенныя зборы — вiд воiнскай службы, якая заключаецца ў выкананнi воiнскага абавязку ваеннаабавязанымi шляхам падрыхтоўкi iх для назначэння на больш высокiя воiнскiя пасады, удасканалення ведаў у ваеннай галiне i асваення новых вiдаў узбраення i тэхнiкi, а таксама падрыхтоўкi спецыялiстаў, неабходных для камплектавання Узброеных Сiл i iншых воiнскiх фармiраванняў на ваенны час, абслугоўвання ўзбраення i тэхнiкi недатыкальнага запасу;

спецыяльныя зборы — вiд воiнскай службы, якая заключаецца ў выкананнi воiнскага абавязку ваеннабавязанымi шляхам удзелу ў мерапрыемствах па лiквiдацыi надзвычайных сiтуацый прыроднага i тэхнагеннага характару;

ваенныя навучальныя ўстановы — установы адукацыi, якiя ажыццяўляюць падрыхтоўку кадраў па спецыяльнасцях ваеннага профiлю з вышэйшай або сярэдняй спецыяльнай адукацыяй па адпаведных праграмах для Узброеных Сiл i iншых воiнскiх фармiраванняў. Да ваенных навучальных устаноў адносяцца вышэйшыя i сярэднiя ваенныя вучылiшчы (каледжы), ваенныя iнстытуты, ваенныя унiверсiтэты, ваенныя акадэмii, а таксама ваенныя факультэты пры (у) цывiльных установах, якiя забяспечваць атрыманне вышэйшай адукацыi (далей — факультэты);

медыцынскi агляд — мерапрыемствы, якiя ажыццяўляе ўрачэбная камiсiя або асобны ўрач-спецыялiст у мэтах вызначэння катэгорыi прыгоднасцi грамадзян па стану здароўя i фiзiчнаму развiццю да ваеннай службы, службы ў рэзерве, устанаўлення правiльнасцi прызначэння iх для выкарыстання на ваеннай службе, прыгоднасцi да паступлення ў ваенныя навучальныя ўстановы, для навучання па праграмах падрыхтоўкi малодшых камандзiраў i афiцэраў запасу на ваенных кафедрах, выяўлення неабходнасцi лячэння;

медыцынскае абследаванне — даследаванне стану здароўя i фiзiчнага развiцця грамадзян у лячэбна-прафiлактычных арганiзацыях у мэтах устанаўлення дыягназу, а пры неабходнасцi — падбору i правядзення лячэння;

медыцынскi агляд — даследаванне стану здароўя i фiзiчнага развiцця грамадзян урачэбнай камiсiяй або ўрачамi-спецыялiстамi ў мэтах дадатковага кантролю абгрунтаванасцi раней вынесеных заключэнняў аб катэгорыi iх прыгоднасцi па стану здароўя i фiзiчнага развiцця да ваеннай службы або выяўлення новых абставiнаў, якiя перашкаджаюць прызыву iх на ваенную службу па стану здароўя;

медыцынскi пераагляд — мерапрыемствы, якiя перыядычна ажыццяўляюцца ўрачэбнай камiсiяй у мэтах вызначэння катэгорыi прыгоднасцi грамадзян па стану здароўя i фiзiчнаму развiццю да ваеннай службы;

ваенны камiсарыят — мясцовы орган ваеннага кiравання, якi ажыццяўляе ваенна-мабiлiзацыйную i ўлiкова-прызыўную работу. Ваенныя камiсарыяты ствараюцца па адмiнiстрацыйна-тэрытарыяльнаму прынцыпу ў парадку, якi ўстаноўлены заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь;

прызыўны ўчастак — тэрыторыя ў межах адмiнiстрацыйна-тэрытарыяльнай адзiнкi, у межах якой адпаведным ваенным камiсарыятам прыпiсваюцца грамадзяне мужчынскага полу ў год дасягнення iмi
16-гадовага ўзросту, праводзяцца чарговыя прызывы грамадзян мужчынскага полу на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве;

прызыўны (зборны) пункт — спецыяльна абсталяваныя будынкi i падсобныя памяшканнi з прылягаючай да iх тэрыторыяй для прыпiскi грамадзян да прызыўных участкаў, правядзення iх медыцынскага агляду, агляду i пераагляду, прызыву на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве, збору i адпраўкi прызваных грамадзян на ваенную службу.

Артыкул 2. Сфера прымянення гэтага Закона

Гэты Закон рэгулюе грамадскiя адносiны ў сферы выканання грамадзянамi воiнскага абавязку, якi ўключае:

воiнскi ўлiк;

абавязковую падрыхтоўку да ваеннай службы;

прызыў на ваенную службу;

праходжанне ваеннай службы па прызыву;

прызыў на службу ў рэзерве i праходжанне службы ў рэзерве;

стан у запасе;

прызыў на ваенныя i спецыяльныя зборы (далей — зборы) i iх праходжанне.

У перыяд мабiлiзацыi, ваеннага становiшча i ў ваенны час воiнскi абавязак грамадзян вызначаецца асобнымi законамi, iншымi актамi заканадаўства Рэспублiкi Беларусь, а таксама прадугледжвае:

прызыў на ваенную службу па мабiлiзацыi, у перыяд ваеннага становiшча i ў ваенны час;

праходжанне ваеннай службы ў перыяд мабiлiзацыi, у перыяд ваеннага становiшча i ў ваенны час;

ваенную вучобу ў перыяд ваеннага становiшча i ў ваенны час.

Грамадзяне маюць права праходзiць добраахвотную падрыхтоўку да ваеннай службы i выконваць канстытуцыйны абавязак па абароне Рэспублiкi Беларусь шляхам добраахвотнага паступлення на ваенную службу ў парадку, устаноўленым гэтым Законам i iншымi актамi заканадаўства Рэспублiкi Беларусь.

Артыкул 3. Заканадаўства Рэспублiкi Беларусь у сферы выканання
воiнскага абавязку

Заканадаўства Рэспублiкi Беларусь у сферы выканання воiнскага абавязку (канстытуцыйнага абавязку па абароне Рэспублiкi Беларусь) грунтуецца на Канстытуцыi Рэспублiкi Беларусь i складаецца з гэтага Закона, мiжнародных дагавораў i iншых актаў заканадаўства Рэспублiкi Беларусь.

Артыкул 4. Воiнскi абавязак

Воiнскi абавязак выконваюць грамадзяне мужчынскага полу, прыгодныя па стану здароўя i фiзiчнаму развiццю да яе выканання, незалежна ад паходжання, сацыяльнага i маёмаснага становiшча, расавай i нацыянальнай прыналежнасцi, адукацыi, мовы, адносiнаў да рэлiгii, роду i характару заняткаў, палiтычных i iншых перакананняў, а таксама грамадзяне жаночага полу, якiя адпавядаюць устаноўленым патрабаванням i атрымалi падрыхтоўку па спецыяльнасцях, неабходных для Узброеных Сiл i iншых воiнскiх фармiраванняў.

Воiнскi абавязак не распаўсюджваецца на замежных грамадзян i асоб без грамадзянства, якiя жывуць на тэрыторыi Рэспублiкi Беларусь.

Грамадзяне вызваляюцца ад прызыву на ваенную службу i службу ў рэзерве толькi згодна з падставамi i ўмовамi, устаноўленымi гэтым Законам.

Выкананне грамадзянамi воiнскага абавязку забяспечваюць у межах сваёй кампетэнцыi рэспублiканскiя органы дзяржаўнага кiравання, мясцовыя выканаўчыя i распарадчыя органы, iншыя дзяржаўныя органы, iншыя арганiзацыi i iх службовыя асобы.

Грамадзяне, якiя ў адпаведнасцi з гэтым Законам абавязаны выконваць воiнскi абавязак, падзяляюцца на дапрызыўнiкоў, прызыўнiкоў, ваеннаслужачых, рэзервiстаў, ваеннаабавязаных.

Артыкул 5. Воiнская служба. Ваеннаслужачыя i рэзервiсты

Устанаўлiваецца прыярытэт воiнскай службы перад iншымi вiдамi дзяржаўнай службы i працоўнай дзейнасцю, якi выражаецца ў спыненнi грамадзянамi работы, вучобы i iншай дзейнасцi пры прызыве або добраахвотным паступленнi на ваенную службу, прызыве на службу ў рэзерве, на зборы, а таксама ў павышаным узроўнi сацыяльнай абароненасцi грамадзян, якiя праходзяць ваенную службу, службу ў рэзерве.

Статус ваеннаслужачага набываецца грамадзянамi з дня пачатку знаходжання на ваеннай службе i страчваецца з дня заканчэння знаходжання на ваеннай службе. Час знаходжання грамадзян на ваеннай службе залiчваецца ў агульны працоўны стаж i стаж работы па спецыяльнасцi.

Грамадзянам, якiя паступiлi на дзяржаўную службу, час знаходжання iх на ваеннай службе залiчваецца ў стаж дзяржаўнай службы ў парадку, якi вызначаецца заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

Грамадзяне, якiя праходзяць службу ў рэзерве, маюць статус ваеннаслужачых пры знаходжаннi на занятках i вучэбных зборах, якiя вызначаюцца праграмамi падрыхтоўкi рэзервiстаў.

Артыкул 6. Гарантыi i кампенсацыi для грамадзян у сувязi з выкананнем
воiнскага абавязку

Грамадзянам, якiя праходзяць падрыхтоўку да ваеннай службы, прызваных (паступiўшых) на ваенную службу, службу ў рэзерве, па месцы iх работы прадастаўляюцца гарантыi i кампенсацыi, устаноўленыя заканадаўствам аб працы i iншымi заканадаўчымi актамi Рэспублiкi Беларусь.

Грамадзянам, якiя вучацца ва ўстановах адукацыi, прызваных (паступiўшых) на ваенную службу, службу ў рэзерве, выплачваецца па месцы вучобы дапамога ў памеры двухтыднёвай стыпендыi.

Грамадзяне, якiя вучацца ва ўстановах адукацыi, вызваляюцца ад вучобы на час, неабходны для прыпiскi да прызыўных участкаў, афармлення прызыву (паступлення) на ваенную службу, службу ў рэзерве, пастаноўкi на воiнскi ўлiк i зняцця з воiнскага ўлiку, з захаваннем за iмi стыпендыi па месцы вучобы.

Грамадзянам, якiя вучацца ва ўстановах адукацыi, накiроўваемых на медыцынскi агляд, абследаванне, лячэнне або пераагляд, на час знаходжання ў медыцынскай установе захоўваюцца месца вучобы i стыпендыя, а таксама вяртаюцца расходы па праезду да месца медыцынскага агляду, абследавання, лячэння або пераагляду i назад па нормах, устаноўленых Урадам Рэспублiкi Беларусь.

Перавозка грамадзян, прызваных (паступiўшых) на ваенную службу, службу ў рэзерве, да месца службы i забеспячэнне iх харчаваннем у шляху следавання, а таксама перавозка грамадзян да месца здачы ўступных экзаменаў у ваенныя навучальныя ўстановы i назад праводзяцца за кошт сродкаў Мiнiстэрства абароны Рэспублiкi Беларусь, iншых дзяржаўных органаў, у якiх прадугледжана ваенная служба.

Грамадзянам, прызваным на зборы, па месцы iх работы прадастаўляюцца гарантыi i кампенсацыi, устаноўленыя заканадаўствам аб працы.

Iндывiдуальным прадпрымальнiкам, асобам, якiя часова не працуюць, а таксама беспрацоўным выплата кампенсацый за перыяд праходжання збораў ажыццяўляецца мясцовымi выканаўчымi i распарадчымi органамi з разлiку пятнаццацi базавых велiчынь за адзiн месяц.

Час праходжання збораў выключаецца з 26-тыднёвага перыяду выплаты дапамог беспрацоўным службай занятасцi.

Артыкул 7. Гарантыi i кампенсацыi грамадзянам, якiя выконваюць абавязкi
па забеспячэнню выканання грамадзянамi воiнскага абавязку

Грамадзянам, якiя выконваюць абавязкi па забеспячэнню выканання грамадзянамi воiнскага абавязку або паступлення iх на ваенную службу па кантракту, у тым лiку старшыням, членам i сакратарам камiсiй па прыпiсцы, прызыўных i ўрачэбных камiсiй, урачам-спецыялiстам i сярэдняму медыцынскаму персаналу, тэхнiчным работнiкам i асобам абслуговага персаналу, выдзеленым для работы ў ваенных камiсарыятах (на прызыўных (зборных) пунктах) у час прыпiскi i прызыву грамадзян на ваенную службу, службу ў рэзерве, на зборы, правядзення медыцынскага агляду або пераагляду, а таксама для адпраўкi прызваных грамадзян з ваенных камiсарыятаў на зборныя пункты (у воiнскiя часцi), за час удзелу ва ўказаных мерапрыемствах па месцы iх работы выплачваецца сярэднi заробак, вяртаюцца расходы, звязаныя з наймам (паднаймам) жылля, аплатай праезду ў iншую мясцовасць i назад, камандзiровачныя расходы, а таксама прадастаўляюцца гарантыi i кампенсацыi, устаноўленыя заканадаўствам аб працы i iншымi заканадаўчымi актамi Рэспублiкi Беларусь.

Артыкул 8. Фiнансаванне i матэрыяльна-тэхнiчнае забеспячэнне
мерапрыемстваў, звязаных з выкананнем воiнскага абавязку

Фiнансаванне мерапрыемстваў, звязаных з выкананнем грамадзянамi воiнскага абавязку, праводзiцца за кошт сродкаў рэспублiканскага i (або) мясцовых бюджэтаў i сродкаў арганiзацый у парадку, устаноўленым Урадам Рэспублiкi Беларусь.

Мясцовыя выканаўчыя i распарадчыя органы для службовай дзейнасцi i правядзення прыпiскi грамадзян да прызыўных участкаў, iх прызыву або добраахвотнага паступлення на ваенную службу, службу ў рэзерве, на зборы, медыцынскага агляду, агляду, лячэння або пераагляду грамадзян, раней прызнаных непрыгоднымi да ваеннай службы ў мiрны час па стану здароўя, адпраўкi прызваных грамадзян з ваенных камiсарыятаў на зборныя пункты (у воiнскiя часцi), а таксама для ажыццяўлення iншых мерапрыемстваў, звязаных з прызывам або добраахвотным паступленнем грамадзян на ваенную службу, службу ў рэзерве, на зборы, абавязаны забяспечваць ваенныя камiсарыяты будынкамi i падсобнымi памяшканнямi, прызыўнымi (зборнымi) пунктамi, абсталяванымi i аснашчанымi неабходнай маёмасцю, тэхнiчнымi сродкамi, медыцынскiмi iнструментамi i медыкаментамi, i выдзяляць неабходную колькасць урачоў-спецыялiстаў, сярэдняга медыцынскага персаналу, тэхнiчных работнiкаў i абслуговага персаналу.

Рашэннем мясцовых выканаўчых i распарадчых органаў ваенным камiсарыятам выдзяляецца неабходная колькасць аўтамабiльнага транспарту арганiзацый для своечасовай i арганiзаванай дастаўкi ў ваенныя камiсарыяты, на прызыўныя (зборныя) пункты i ў воiнскiя часцi грамадзян, якiя прызываюцца (прызваныя) на ваенную службу, службу ў рэзерве, на зборы.

Глава 2

ДЗЯРЖАЎНАЕ РЭГУЛЯВАННЕ
Ў СФЕРЫ ВЫКАНАННЯ ВОIНСКАГА АБАВЯЗКУ

Артыкул 9. Абавязкi службовых асоб рэспублiканскiх органаў дзяржаўнага
кiравання, мясцовых выканаўчых i распарадчых органаў, iншых
арганiзацый па забеспячэнню выканання грамадзянамi воiнскага
абавязку

Службовыя асобы рэспублiканскiх органаў дзяржаўнага кiравання, мясцовых выканаўчых i распарадчых органаў, iншых арганiзацый (далей — службовыя асобы), адказныя за ваенна-ўлiковую работу, абавязаны:

весцi ўлiк усiх прызыўнiкоў i ваеннаабавязаных, якiя працуюць (вучацца) у гэтых арганiзацыях, i ў тыднёвы тэрмiн паведамiць у ваенныя камiсарыяты звесткi аб прыёме на работу (паступленнi на вучобу) грамадзян, якiя стаяць або абавязаны стаць на воiнскiм улiку i аб iх звальненнi з работы (адлiчэннi з устаноў адукацыi);

па патрабаванню ваенных камiсарыятаў раёнаў, раёнаў у гарадах, гарадоў без раённага падзелу (далей — ваенныя камiсарыяты) апавяшчаць грамадзян аб iх выклiку ў ваенныя камiсарыяты або iншыя органы, якiя ажыццяўляюць воiнскi ўлiк;

забяспечваць грамадзянам магчымасць своечасовай яўкi па выклiку ваенных камiсарыятаў або iншых органаў, якiя ажыццяўляюць воiнскi ўлiк;

накiроўваць у тыднёвы тэрмiн у мясцовыя выканаўчыя i распарадчыя органы, ваенныя камiсарыяты, iншыя арганiзацыi, якiя ажыццяўляюць воiнскi ўлiк, неабходныя для занясення ў дакументы воiнскага ўлiку звесткi аб грамадзянах, якiя прымаюцца на воiнскi ўлiк i стаяць на воiнскiм улiку, а таксама тых, якiя не стаяць на воiнскiм улiку, але абавязаны на iм стаяць. Iншыя звесткi аб прызыўнiках i ваеннаабавязаных накiроўваюцца ў мясцовыя выканаўчыя i распарадчыя органы, ваенныя камiсарыяты, iншыя арганiзацыi, якiя ажыццяўляюць воiнскi ўлiк, па iх запатрабаванню.

Кiраўнiкi арганiзацый, якiя ажыццяўляюць эксплуатацыю жыллёвага фонду, службовыя асобы (работнiкi) гэтых арганiзацый, адказныя за ваенна-ўлiковую работу, уласнiкi жылых дамоў абавязаны прадстаўляць у тыднёвы тэрмiн у ваенныя камiсарыяты або iншыя органы, якiя ажыццяўляюць воiнскi ўлiк, дамавыя кнiгi, рэгiстрацыйныя i ўлiковыя воiнскiя дакументы на грамадзян, якiя стаяць або абавязаны стаяць на воiнскiм улiку, для афармлення прыёму iх на воiнскі ўлiк, зняцця з воiнскага ўлiку або зверкi ўлiковых даных.

Службовыя асобы органаў унутраных спраў у межах сваёй кампетэнцыi абавязаны:

ажыццяўляць рэгiстрацыю грамадзян, якiя стаяць або абавязаны стаяць на воiнскiм улiку па месцы iх пастаяннага жыхарства (прапiскi), толькi пры наяўнасцi ў iх улiкова-воiнскiх дакументах адзнак ваенных камiсарыятаў або iншых органаў, якiя ажыццяўляюць воiнскi ўлiк, аб прыёме на воiнскi ўлiк або зняцця з воiнскага ўлiку;

накiроўваць у тыднёвы тэрмiн па запатрабаванню мясцовых выканаўчых i распарадчых органаў, ваенных камiсарыятаў, iншых арганiзацый, якiя ажыццяўляюць воiнскi ўлiк, неабходныя для занясення ў дакументы воiнскага ўлiку звесткi аб грамадзянах, якiя стаяць або абавязаны стаяць на воiнскiм улiку;

накiроўваць у тыднёвы тэрмiн у мясцовыя выканаўчыя i распарадчыя органы, ваенныя камiсарыяты, iншыя арганiзацыi, якiя ажыццяўляюць воiнскi ўлiк, звесткi аб выпадках выяўлення грамадзян, якiя не стаяць на воiнскiм улiку, але абавязаны стаяць на воiнскiм улiку, а таксама звесткi аб асобах, якiя атрымалi грамадзянства Рэспублiкi Беларусь i належаць прыёму на воiнскi ўлiк;

праводзiць вышук i прывод у ваенныя камiсарыяты (на прызыўныя (зборныя) пункты) грамадзян, якiя ўхiляюцца ад воiнскага ўлiку, прызыву на ваенную службу, службу ў рэзерве або на зборы;

забяспечваць ахову грамадскага парадку на прызыўных (зборных) пунктах ваенных камiсарыятаў у перыяд прызыву i адпраўкi прызваных грамадзян на ваенную службу, службу ў рэзерве, а таксама ў пунктах збору ваеннаабавязаных або тэхнiкi ў перыяд адпраўкi iх на зборы або правядзення мабiлiзацыйных мерапрыемстваў.

Кiраўнiкi органаў запiсу актаў грамадзянскага стану абавязаны ў тыднёвы тэрмiн паведамляць у ваенныя камiсарыяты або iншыя органы, якiя ажыццяўляюць воiнскi ўлiк, звесткi аб змяненнi грамадзянамi, якiя стаяць або абавязаны стаць на воiнскiм улiку, прозвiшчы, iмя, iмя па бацьку, сямейнага становiшча, даты i месца iх нараджэння, а таксама аб фактах рэгiстрацыi iх смерцi.

Кiраўнiкi органаў дазнання або папярэдняга следства абавязаны ў тыднёвы тэрмiн паведамляць у ваенныя камiсарыяты або iншыя органы, што ажыццяўляюць воiнскi ўлiк, аб выбраннi меры спынення пры вытворчасцi па крымiнальных справах у адносiнах да грамадзян, якiя стаяць або абавязаны стаяць на воiнскiм улiку, i яе адмене або аб перадачы ўказаных крымiнальных спраў пракурору для iх накiравання ў суд.

Старшынi судоў Рэспублiкi Беларусь абавязаны ў тыднёвы тэрмiн паведамляць у ваенныя камiсарыяты або iншыя органы, што ажыццяўляюць воiнскi ўлiк, аб уступiўшых у законную сiлу прыгаворах або спыненнi вытворчасцi па крымiнальных справах у адносiнах да грамадзян, якiя стаяць або абавязаны знаходзіцца на воiнскiм улiку, з накiраваннем у ваенныя камiсарыяты або iншыя органы, што ажыццяўляюць воiнскi ўлiк, воiнскiх дакументаў грамадзян, асуджаных да грамадскiх або папраўчых работ, абмежавання свабоды, арышту або пазбаўлення волi.

Кiраўнiкi медыка-рэабiлiтацыйных экспертных камiсiй i органаў сацыяльнай абароны мясцовых выканаўчых i распарадчых органаў абавязаны ў тыднёвы тэрмiн паведамляць у ваенныя камiсарыяты або iншыя органы, што ажыццяўляюць воiнскi ўлiк, звесткi аб прызнаннi iнвалiдамi грамадзян, якiя стаяць або абавязаны стаяць на воiнскiм улiку.

Кiраўнiкi рэспублiканскiх органаў дзяржаўнага кiравання, мясцовых выканаўчых i распарадчых органаў, iншых арганiзацый нясуць персанальную адказнасць за забеспячэнне выканання грамадзянамi воiнскага абавязку ў адпаведнасцi з заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

Артыкул 10. Адказнасць грамадзян, мясцовых выканаўчых i распарадчых
органаў i службовых асоб за парушэнне гэтага Закона

У выпадку няяўкi грамадзян без уважлiвых прычын у месца i тэрмiн, указаныя ў павестцы (накiраваннi) ваеннага камiсарыята або iншага органа, што ажыццяўляе воiнскi ўлiк, а таксама ў iншых выпадках, устаноўленых гэтым Законам, яны прыцягваюцца да адказнасцi ў адпаведнасцi з заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

Уважлiвымi прычынамi няяўкi грамадзянiна па павестцы (накiраванню) ваеннага камiсарыята або iншага органа, што ажыццяўляе воiнскi ўлiк, з’яўляюцца:

калецтва (раненне, траўма, кантузiя) або захворванне грамадзянiна, звязаныя са стратай iм працаздольнасцi;

цяжкi стан здароўя бацькi, мацi, айчыма, мачахi, жонкi, мужа, сына, дачкi, родных брата або сястры, дзеда, бабкi, апекуна грамадзянiна або ўдзел у пахаваннi ўказаных асоб;

перашкода, якая ўзнiкла ў вынiку дзеяння непераадольнай сiлы, або iншыя абставiны, якiя не залежаць ад волi грамадзянiна;

iншыя прычыны, прызнаныя ўважлiвымi прызыўной камiсiяй (ваенным камiсарам) або судом.

Прычыны няяўкi павiнны быць пацверджаны дакументамi адпаведных органаў.

Мясцовыя выканаўчыя i распарадчыя органы, стварыўшыя прызыўныя камiсii, нясуць адказнасць за шкоду, нанесеную дзяржаве i грамадзянам прызывам на ваенную службу, службу ў рэзерве грамадзян, якiя не падлягаюць прызыву на ваенную службу, службу ў рэзерве па стану здароўя i iншых падставах. Кампенсацыя ўрону праводзiцца ў парадку, устаноўленым грамадзянскiм заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

Урачы-спецыялiсты, якiя ўдзельнiчаюць у медыцынскiм аглядзе, аглядзе цi абследаваннi грамадзян у сувязi з прыпiскай да прызыўных участкаў, прызывам на ваенную службу, службу ў рэзерве, на ваенныя зборы цi добраахвотным паступленнем на ваенную службу, старшынi, члены i сакратары прызыўных камiсiй, службовыя асобы мясцовых выканаўчых i распарадчых органаў i iншых арганiзацый, якiя садзейнiчаюць ухiленню грамадзян ад выканання воiнскага абавязку або незаконнаму прызыву грамадзян на ваенную службу, службу ў рэзерве або перашкаджаюць выкананню грамадзянамi воiнскага абавязку або не выконваюць абавязкi, устаноленыя нарматыўнымi прававымi актамi Рэспублiкi Беларусь, прыцягваюцца да адказнасцi, устаноўленай заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

Глава 3

ВОIНСКI ЎЛIК ПРЫЗЫЎНIКОЎ I ВАЕННААБАВЯЗАНЫХ

Артыкул 11. Агульныя правiлы воiнскага ўлiку

Усе прызыўнiкi i ваеннабавязаныя падлягаюць воiнскаму ўлiку. Функцыянаванне сiстэмы воiнскага ўлiку забяспечваецца Мiнiстэрствам абароны Рэспублiкi Беларусь, органамi ўнутраных спраў, мясцовымi выканаўчымi i распарадчымi органамi i iншымi арганiзацыямi.

Воiнскi ўлiк прызыўнiкоў i ваеннаабавязаных у мясцовых выканаўчых i распарадчых органах, ваенных камiсарыятах i арганiзацыях вядзецца ў парадку, што вызначаецца гэтым Законам i Палажэннем аб воiнскiм улiку, якi зацвярджаецца Урадам Рэспублiкi Беларусь (далей — Палажэнне аб воiнскiм улiку).

Воiнскi ўлiк прызыўнiкоў i ваеннаабавязаных падзяляецца на колькасны, персанальна-якасны i персанальна-пярвiчны. Ваеннаабавязаныя таксама стаяць на агульным або спецыяльным воiнскiм улiку.

Артыкул 12. Колькасны, персанальна-якасны i персанальна-пярвiчны воiнскi ўлiк

Колькасны i персанальна-якасны воiнскi ўлiк прызыўнiкоў i ваеннаабавязаных ажыццяўляецца ваеннымi камiсарыятамi.

Персанальна-пярвiчны воiнскi ўлiк прызыўнiкоў i ваеннаабавязаных у сельскай мясцовасцi, а таксама ў гарадах i пасёлках, дзе няма ваенных камiсарыятаў, ажыццяўляецца адпаведнымi мясцовымi выканаўчымi i распарадчымi органамi.

Персанальна-пярвiчны воiнскi ўлiк працуючых (навучэнцаў) прызыўнiкоў i ваеннаабавязаных ажыццяўляецца дзяржаўнымi органамi, iншымi арганiзацыямi, у якiх яны працуюць (вучацца). На гэтыя органы i арганiзацыi таксама ўскладаецца абавязак унясення прапаноў ваенным камiсарыятам па бранiраванню ваеннаабавязаных у сваiх iнтарэсах.

Артыкул 13. Агульны i спецыяльны воiнскi ўлiк

На агульным воiнскiм улiку стаяць ваеннаабавязаныя, не забранiраваныя за рэспублiканскiмi органамi дзяржаўнага кiравання, iншымi дзяржаўнымi органамi, iншымi арганiзацыямi на перыяд мабiлiзацыi i ваеннага часу.

На спецыяльным воiнскiм улiку стаяць ваеннаабавязаныя, якiя ва ўстаноўленым парадку бранiруюцца за рэспублiканскiмi органамi дзяржаўнага кiравання, iншымi дзяржаўнымi органамi, iншымi арганiзацыямi на перыяд мабiлiзацыi i ваеннага часу.

Артыкул 14. Першапачатковы прыём грамадзян на воiнскi ўлiк

Першапачатковы прыём на воiнскi ўлiк грамадзян мужчынскага полу ў год дасягнення iмi 16-гадовага ўзросту ажыццяўляецца пры правядзеннi iх прыпiскi да прызыўных участкаў. Прыпiска грамадзян да прызыўных участкаў праводзiцца штогод у студзенi—красавiку па месцы iх пастаяннага жыхарства (прапiскi).

Першапачатковы прыём на воiнскi ўлiк грамадзян жаночага полу пасля атрымання iмi спецыяльнасцi, пры наяўнасцi якой яны падлягаюць прыёму на воiнскi ўлiк, а таксама прыпiска грамадзян мужчынскага полу, своечасова не прыпiсаных да прызыўных участкаў, ажыццяўляюцца на працягу ўсяго каляндарнага года.

Артыкул 15. Прыпiска грамадзян да прызыўных участкаў

Прыпiска грамадзян да прызыўных участкаў ажыццяўляецца камiсiямi па прыпiсцы, якiя ствараюцца ў раёнах, гарадах без раённага дзялення. Камiсii па прыпiсцы грамадзян да прызыўных участкаў зацвярджаюцца кiраўнiкамi мясцовых выканаўчых i распарадчых органаў у наступным складзе:

старшыня камiсii — ваенны камiсар раёна (горада);

члены камiсii — спецыялiсты ваеннага камiсарыята, а таксама ўрачы — спецыялiсты медыцынскiх арганiзацый Мiнiстэрства аховы здароўя Рэспублiкi Беларусь, якiя ўдзельнiчаюць у медыцынскiм аглядзе прызыўнiкоў: хiрург, тэрапеўт, неўрапатолаг, псiхiятр, акулiст, аталарынголаг, стаматолаг, а ў выпадку неабходнасцi — урачы iншых спецыяльнасцяў;

сакратар камiсii.

Для забеспячэння работы ўрачоў-спецыялiстаў прыцягваецца сярэднi медыцынскi персанал.

На камiсii па прыпiсцы грамадзян да прызыўных участкаў ускладаюцца:

арганiзацыя медыцынскага агляду грамадзян, якiя падлягаюць прыпiсцы да прызыўных участкаў, i вызначэнне катэгорыi iх прыгоднасцi да ваеннай службы па стану здароўя;

прымацаванне да лячэбна-прафiлактычных арганiзацый грамадзян, якiя маюць патрэбу ў медыцынскiм аглядзе, лячэннi i назiраннi;

разгляд пытанняў аб вызваленнi грамадзян ад прыпiскi да прызыўных участкаў;

вызначэнне папярэдняга прызначэння грамадзян для выкарыстання на ваеннай службе;

папярэднi адбор на добраахвотнай аснове грамадзян для накiравання ў ваенныя навучальныя ўстановы;

адбор грамадзян, прыгодных па медыцынскiх i iншых паказчыках для падрыхтоўкi па спецыяльнасцях, аднатыпных ваенна-улiковым.

Кiраўнiкi дзяржаўных органаў, iншых арганiзацый штогод у тэрмiны, якiя ўстанаўлiваюцца заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь, прадстаўляюць у адпаведныя ваенныя камiсарыяты спiсы грамадзян, якiя падлягаюць прыпiсцы да прызыўных участкаў.

Грамадзяне, якiя падлягаюць прыпiсцы да прызыўных участкаў, абавязаны прыбыць у ваенныя камiсарыяты (на прызыўныя пункты) ў тэрмiны, указаныя ў павестках, i прад’явiць неабходныя дакументы. Пералiк гэтых дакументаў указваецца ў павестках.

Медыцынскi агляд грамадзян, якiя падлягаюць прыпiсцы да прызыўных участкаў, праводзiцца ўрачамi-спецыялiстамi камiсiй па прыпiсцы грамадзян да прызыўных участкаў. Персанальны састаў урачоў-спецыялiстаў i сярэдняга медыцынскага персаналу ўзгадняецца з кiраўнiкамi мясцовых органаў (арганiзацый) аховы здароўя i па прадстаўленнях ваенных камiсараў зацвярджаецца рашэннямi мясцовых выканаўчых i распарадчых органаў.

У выпадку немагчымасцi вынясення медыцынскага заключэння аб катэгорыi прыгоднасцi грамадзянiна да ваеннай службы па стану здароўя камiсiя па прыпiсцы грамадзян да прызыўнога ўчастка накiроўвае яго на амбулаторнае цi стацыянарнае медыцынскае абследаванне (лячэнне) у лячэбна-прафiлактычныя арганiзацыi для ўдакладнення дыягназу захворвання.

Грамадзянiну, якi прыпiсаны да прызыўнога ўчастка, выдаецца пасведчанне прызыўнiка, тлумачацца правы i абавязкi прызыўнiка, правiлы воiнскага ўлiку i парадак праходжання абавязковай падрыхтоўкi да ваеннай службы.

Артыкул 16. Воiнскi ўлiк грамадзян, якiя пражываюць за мяжой

Грамадзяне, якiя часова пражываюць за мяжой, падлягаюць воiнскаму ўлiку ў дыпламатычным прадстаўнiцтве або консульскай установе Рэспублiкi Беларусь у дзяржаве iх часовага знаходжання.

Грамадзяне, якiя выбылi з Рэспублiкi Беларусь на пастаяннае жыхарства за мяжу, воiнскаму ўлiку не падлягаюць.

Артыкул 17. Прыём на воiнскi ўлiк i зняцце з воiнскага ўлiку. Выключэнне з
воiнскага ўлiку

Грамадзяне, якiя звольнены ў запас Узброеных Сiл i iншых воiнскiх фармiраванняў, а таксама грамадзяне, якiя падлягаюць пастаноўцы на воiнскi ўлiк, прымаюцца на воiнскi ўлiк у ваенных камiсарыятах па месцы iх пастаяннага жыхарства (прапiскi).

Грамадзяне, якiя звольнены ў запас з органаў дзяржаўнай бяспекi, прымаюцца на воiнскi ўлiк ва ўпраўленнях Камiтэта дзяржаўнай бяспекi Рэспублiкi Беларусь па абласцях.

Прызыўнiкi i ваеннаабавязаныя пры змяненнi месца пастаяннага жыхарства (прапiскi) здымаюцца з воiнскага ўлiку i прымаюцца на воiнскi ўлiк у ваенным камiсарыяце, а таксама iншым органе, якi ажыццяўляе воiнскi ўлiк, па новым месцы iх пастаяннага жыхарства (прапiскi).

Грамадзяне, якiя звольнены з органаў унутраных спраў, органаў фiнансавых расследаванняў Камiтэта дзяржаўнага кантролю Рэспублiкi Беларусь, органаў i падраздзяленняў па надзвычайных сiтуацыях i маюць спецыяльныя званнi (за выключэннем грамадзян мужчынскага полу прызыўнога ўзросту, праслужыўшых ва ўказаных органах менш як 24 месяцы i не прайшоўшых раней тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве), ваенным камiсарам залiчваюцца ў запас i прымаюцца на воiнскi ўлiк у прысвоеных iм адпаведных спецыяльных званнях.

Грамадзяне мужчынскага полу прызыўнога ўзросту, якiя звольнены з органаў i падраздзяленняў, указаных у частцы чацвёртай гэтага артыкула (за выключэннем курсантаў устаноў адукацыi Мiнiстэрства ўнутраных спраў Рэспублiкi Беларусь i Мiнiстэрства па надзвычайных сiтуацыях Рэспублiкi Беларусь), якiя праслужылi ў iх менш як 24 месы i не прайшлi раней тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве, прымаюцца на воiнск ўлiк прызыўнiкоў незалежна ад наяўных у iх спецыяльных званняў i падлягаюць прызыву на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве на агульных падставах.

Выключэнню з воiнскага ўлiку падлягаюць грамадзяне:

прызнаныя ва ўстаноўленым парадку непрыгоднымi да ваеннай службы з выключэннем з воiнскага ўлiку;

дасягнуўшыя гранiчнага ўзросту стану ў запасе;

прызваныя (паступiўшыя) на ваенную службу;

прызваныя на службу ў рэзерве;

праходзячыя альтэрнатыўную службу;

грамадзяне, якiя знаходзяцца на службе ў оргнах унутраных спраў, органах фiнансавых расследаванняў Камiтэта дзяржаўнага кантролю Рэспублiкi Беларусь, органах i падраздзяленнях па надзвычайных сiтуацыях i маюць спецыяльныя званнi;

страцiўшыя грамадзянства Рэспублiкi Беларусь;

выбыўшыя з Рэспублiкi Беларусь на пастаяннае жыхарства за мяжу;

прызнаныя ва ўстаноўленым законам парадку без звестак адсутнымi (прапаўшымi) або аб’яўленыя памёршымi.

Артыкул 18. Абавязкi грамадзян па воiнскаму ўлiку

У мэтах забеспячэння воiнскага ўлiку грамадзяне абавязаны:

стаяць на воiнскiм улiку па месцы iх пастаяннага жыхарства (прапiскi) у ваенным камiсарыяце, а ў населеных пунктах, дзе няма ваенных камiсарыятаў, — у мясцовых выканаўчых i распарадчых органах i, акрамя таго, у арганiзацыях па месцы работы (вучобы). Грамадзяне, якiя часова пражываюць за мяжой, абавязаны стаяць на воiнскiм улiку ў дыпламатычным прадстаўнiцтве або консульскай установе Рэспублiкi Беларусь у дзяржаве iх часовага знаходжання;

з’яўляцца ва ўстаноўленыя час i месца па выклiку (павестцы) ваеннага камiсарыята або iншага органа, якi ажыццяўляе воiнскi ўлiк, па месцы iх пастаяннага жыхарства (прапiскi) або месцы часовага знаходжання;

пры звальненнi з ваеннай службы ў запас, а таксама са службы ў органах i падраздзяленнях, указаных у частцы чацвёртай артыкула 17 гэтага Закона, з’явiцца ў тыднёвы тэрмiн з дня выключэння iх са спiсаў асабовага складу воiнскай часцi ў ваенны камiсарыят або iншы орган, якi ажыццяўляе воiнскi ўлiк, па месцы iх пастаяннага жыхарства (прапiскi) для прыняцця на воiнскi ўлiк;

паведамляць у тыднёвы тэрмiн у ваенны камiсарыят або iншы орган, якi ажыццяўляе воiнскi ўлiк, па месцы iх пастаяннага жыхарства (прапiскi) аб змяненнi свайго сямейнага становiшча, адукацыi, месца работы (вучобы), месца пастаяннага жыхарства (прапiскi) у межах адмiнiстрацыйна-тэрытарыяльнай адзiнкi або месца часовага знаходжання;

зняцца з воiнскага ўлiку пры пераездзе на новае месца пастаяннага жыхарства (прапiскi) ў межах Рэспублiкi Беларусь, а таксама пры выездзе для часовага пражывання за мяжу i стаць у тыднёвы тэрмiн на воiнскi ўлiк па прыбыццi на новае месца пастаяннага жыхарства (прапiскi) або ў дзяржаву часовага знаходжання;

мець i захоўваць ваенны бiлет, палажэнне аб якiм зацвярджаецца Мiнiстэрствам абароны Рэспублiкi Беларусь (часовае пасведчанне, выдадзенае ўзамен ваеннага бiлета), або пасведчанне прызыўнiка. У выпадку страты гэтых дакументаў у тыднёвы тэрмiн звярнуцца ў ваенны камiсарыят або iншы орган, якi ажыццяўляе воiнскi ўлiк, па месцы iх пастаяннага жыхарства (прапiскi), а пры часовым знаходжаннi за мяжой — у дыпламатычнае прадстаўнiцтва або консульскую ўстанову Рэспублiкi Беларусь для вырашэння пытання аб атрыманнi дублiкатаў дакументаў узамен згубленых;

выконваць iншыя абавязкi, устаноўленыя Палажэннем аб воiнскiм улiку.

Грамадзяне, якiя падлягаюць прызыву на ваенную службу, службу ў рэзерве i выязджаюць з месца пастаяннага жыхарства (прапiскi) у перыяд правядзення прызыву на тэрмiн больш аднаго месяца, павiнны асабiста паведамiць аб гэтым у ваенны камiсарыят.

Глава 4

АБАВЯЗКОВАЯ I ДОБРААХВОТНАЯ ПАДРЫХТОЎКА ГРАМАДЗЯН ДА ВАЕННАЙ СЛУЖБЫ

Артыкул 19. Абавязковая падрыхтоўка грамадзян да ваеннай службы

Абавязковая падрыхтоўка грамадзян да ваеннай службы прадугледжвае:

атрыманне пачатковых ведаў у сферы ўзброенай абароны дзяржавы;

дапрызыўную i фiзiчную падрыхтоўку ва ўстановах, якiя забяспечваюць атрыманне агульнай сярэдняй, прафесiянальна-тэхнiчнай i сярэдняй спецыяльнай адукацыi;

патрыятычнае выхаванне;

правядзенне лячэбна-прафiлактычных мерапрыемстваў.

Абавязковая падрыхтоўка грамадзян да ваеннай службы ажыццяўляецца ў парадку, устаноўленым заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

Артыкул 20. Атрыманне грамадзянамi пачатковых ведаў у сферы
ўзброенай абароны дзяржавы

Атрыманне грамадзянамi пачатковых ведаў у сферы узброенай абароны дзяржавы ажыццяўляецца ў адпаведнасцi з адукацыйнымi стандартамi асноўнай адукацыi.

Артыкул 21. Дапрызыўная i фiзiчная падрыхтоўка ва ўстановах, якiя
забяспечваюць атрыманне агульнай сярэдняй, прафесiйна-тэхнiчнай
i сярэдняй спецыяльнай адукацыi

Грамадзяне праходзяць дапрызыўную i фiзiчную падрыхтоўку ва ўстановах, якiя забяспечваюць атрыманне агульнай сярэдняй, прафесiйна-тэхнiчнай i сярэдняй спецыяльнай адукацыi, у адпаведнасцi з навучальнымi планамi. Падчас дапрызыўнай падрыхтоўкi грамадзяне праходзяць вучэбна-палявыя зборы.

Дапрызыўная i фiзiчная падрыхтоўка грамадзян ажыццяўляецца настаўнiкамi (выкладчыкамi цi кiраўнiкамi) дапрызыўнай падрыхтоўкi i фiзiчнай культуры ўстаноў, указаных у частцы першай гэтага артыкула, у адпаведнасцi з адукацыйнымi стандартамi.

Артыкул 22. Патрыятычнае выхаванне грамадзян

Органы мясцовага кiравання i самакiравання сумесна з Мiнiстэрствам абароны Рэспублiкi Беларусь, iншымi дзяржаўнымi органамi, у якiх прадугледжана ваенная служба, i iншымi арганiзацыямi абавязаны праводзiць патрыятычнае выхаванне грамадзян.

Падрыхтоўка, атрыманая грамадзянамi ў ваенна-патрыятычных класах (маладзёжных аб’яднаннях), улiчваецца прызыўнымi камiсiямi пры вызначэннi вiду i роду войскаў Узброеных Сiл, iншых воiнскiх фармiраванняў, у якiх яны будуць праходзiць тэрмiновую ваенную службу.

Артыкул 23. Правядзенне лячэбна-прафiлактычных мерапрыемстваў

Лячэбна-прафiлактычныя мерапрыемствы арганiзуюцца i праводзяцца па месцы жыхарства, вучобы або работы грамадзян прызыўнога ўзросту медыцынскiмi арганiзацыямi Мiнiстэрства аховы здароўя Рэспублiкi Беларусь са стварэннем у iх падлеткавых кабiнетаў.

Да прыпiскi грамадзян да прызыўных участкаў штогод праводзяцца (пачынаючы з 14-гадовага ўзросту) iх медыцынскае абследаванне, дынамiчны нагляд за станам здароўя i фiзiчным развiццём, а пры неабходнасцi - iншыя прафiлактычныя i рэабiлiтацыйныя мерапрыемствы.

Артыкул 24. Добраахвотная падрыхтоўка грамадзян да ваеннай службы

Добраахвотная падрыхтоўка грамадзян да ваеннай службы прадугледжвае:

займанне ваенна-прыкладнымi вiдамi спорту;

падрыхтоўку па ваенна-тэхнiчных спецыяльнасцях i спецыяльнасцях, роднасных ваенна-ўлiковым;

навучанне па навучальных праграмах, якiя прадугледжваюць ваенную падрыхтоўку непаўналетнiх грамадзян, ва ўстановах, якiя забяспечваюць атрыманне агульнай базавай, агульнай сярэдняй адукацыi, а таксама ў ваенных аркестрах Узброеных Сiл i iншых воiнскiх фармiраванняў (далей - ваенныя аркестры);

навучанне па праграмах падрыхтоўкi малодшых камандзiраў на ваенных кафедрах цi факультэтах грамадзянскiх устаноў, якiя забяспечваюць атрыманне вышэйшай i сярэдняй спецыяльнай адукацыi;

навучанне па праграмах падрыхтоўкi афiцэраў запасу на ваенных кафедрах цi факультэтах грамадзянскiх устаноў, якiя забяспечваюць атрыманне вышэйшай i сярэдняй спецыяльнай адукацыi.

Добраахвотная падрыхтоўка грамадзян да ваеннай службы ажыццяўляецца ў парадку, устаноўленым заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

Артыкул 25. Займанне грамадзян ваенна-прыкладнымi вiдамi спорту

Грамадзяне, якiя падлягаюць прызыву на ваенную службу, могуць займацца ваенна-прыкладнымi вiдамi спорту ў грамадскiх аб’яднаннях, установах адукацыi, спартыўных клубах i секцыях незалежна ад iх ведамаснай прыналежнасцi.

Наяўнасць у грамадзян першага спартыўнага разраду або спартыўнага звання па ваенна-прыкладному вiду спорту ўлiчваецца прызыўнымi камiсiямi пры вызначэннi вiду i роду войскаў Узброеных Сiл, iншых воiнскiх фармiраванняў, у якiх яны будуць праходзiць тэрмiновую ваенную службу.

Артыкул 26. Падрыхтоўка грамадзян па ваенна-тэхнiчных спецыяльнасцях i
спецыяльнасцях, роднасных ваенна-ўлiковым

Падрыхтоўка грамадзян па ваенна-тэхнiчных спецыяльнасцях i спецыяльнасцях, роднасных ваенна-ўлiковым, ажыццяўляецца ў арганiзацыях Беларускага абароннага спартыўна-тэхнiчнага таварыства i ўстановах адукацыi.

На навучанне па ваенна-тэхнiчных спецыяльнасцях накiроўваюцца грамадзяне мужчынскага полу, якiя дасягнулi 17-гадовага ўзросту, годныя па стану здароўя да ваеннай службы i падлягаюць прызыву на тэрмiновую ваенную службу пасля заканчэння навучання.

Пералiк спецыяльнасцяў, роднасных ваенна-ўлiковым, навучальныя праграмы i парадак падрыхтоўкi спецыялiстаў зацвярджаюцца Мiнiстэрствам абароны Рэспублiкi Беларусь, iншымi дзяржаўнымi органамi, у якiх прадугледжана ваенная служба, па ўзгадненню з Мiнiстэрствам адукацыi Рэспублiкi Беларусь.

Колькасць грамадзян, якiя падлягаюць падрыхтоўцы па ваенна-тэхнiчных спецыяльнасцях i спецыяльнасцях, роднасных ваенна-ўлiковым, вызначаецца ў парадку, устаноўленым Урадам Рэспублiкi Беларусь.

Артыкул 27. Навучанне па навучальных праграмах, якiя прадугледжваюць
ваенную падрыхтоўку непаўналетнiх грамадзян, ва ўстановах, якiя
забяспечваюць атрыманне агульнай базавай, агульнай сярэдняй
адукацыi, i ў ваенных аркестрах

Дзяржаўнай установай, якая забяспечвае атрыманне агульнай сярэдняй адукацыi з ваенна-прафесiйнай накiраванасцю навучання i выхавання непаўналетнiх грамадзян, у Рэспублiцы Беларусь з’яўляецца Мiнскае сувораўскае ваеннае вучылiшча.

Iншыя ўстановы (структурныя падраздзяленнi арганiзацый), якiя забяспечваюць атрыманне агульнай базавай, агульнай сярэдняй адукацыi i якiя прадугледжваюць ваенную падрыхтоўку непаўналетнiх грамадзян па адпаведных навучальных праграмах, могуць стварацца ў парадку, устаноўленым заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

Навучанне па навучальных праграмах, якiя прадугледжваюць ваенную падрыхтоўку непаўналетнiх грамадзян, ажыццяўляецца таксама ў ваенных аркестрах. Палажэнне аб выхаванцах ваенных аркестраў зацвярджаецца Мiнiстэрствам абароны Рэспублiкi Беларусь або iншым дзяржаўным органам, у якiм прадугледжана ваенная служба.

Артыкул 28. Навучанне па праграмах падрыхтоўкi малодшых камандзiраў на
ваенных кафедрах або факультэтах грамадзянскiх устаноў, якiя
забяспечваюць атрыманне вышэйшай i сярэдняй спецыяльнай
адукацыi

Грамадзяне мужчынскага полу, якiя вучацца па вочнай форме навучання ў грамадзянскiх установах, што забяспечваюць атрыманне вышэйшай i сярэдняй спецыяльнай адукацыi, i якiя не прайшлi раней тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве, могуць праходзiць навучанне на ваенных кафедрах цi факультэтах гэтых устаноў па праграмах падрыхтоўкi малодшых камандзiраў, што зацвярджаюцца Мiнiстэрствам абароны Рэспублiкi Беларусь.

Артыкул 29. Навучанне па праграмах падрыхтоўкi афiцэраў запасу на ваенных
кафедрах цi факультэтах грамадзянскiх устаноў, якiя забяспечваюць
атрыманне вышэйшай i сярэдняй спецыяльнай адукацыi

Грамадзяне мужчынскага полу, якiя вучацца па вочнай форме навучання ў грамадзянскiх установах, што забяспечваюць атрыманне вышэйшай i сярэдняй спецыяльнай адукацыi, могуць праходзiць навучанне па праграмах падрыхтоўкi афiцэраў запасу, што зацвярджаюцца Мiнiстэрствам абароны Рэспублiкi Беларусь.

Навучанне грамадзян, якiя не прайшлi тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве, па праграмах падрыхтоўкi афiцэраў запасу ажыццяўляецца на ваенных кафедрах цi факультэтах грамадзянскiх устаноў, што забяспечваюць атрыманне вышэйшай i сярэдняй спецыяльнай адукацыi, толькi пасля iх навучання па праграмах падрыхтоўкi малодшых камандзiраў.

Грамадзяне жаночага полу могуць праходзiць навучанне па праграмах падрыхтоўкi афiцэраў запасу па асобных ваенна-ўлiковым спецыяльнасцях па рашэнню Мiнiстэрства абароны Рэспублiкi Беларусь.

Грамадзяне мужчынскага полу, якiя прайшлi тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве, прымаюцца на навучанне па праграмах падрыхтоўкi афiцэраў запасу без праходжання навучання па праграмах падрыхтоўкi малодшых камандзiраў.

Навучанне грамадзян на ваенных кафедрах цi факультэтах грамадзянскiх устаноў, якiя забяспечваюць атрыманне вышэйшай i сярэдняй спецыяльнай адукацыi, уключаецца ў навучальныя планы гэтых устаноў як самастойная навучальная дысцыплiна.

Грамадзянам, якiя прайшлi поўны курс навучання па праграмах падрыхтоўкi афiцэраў запасу i здалi дзяржаўныя выпускныя экзамены, прысвойваецца воiнскае званне «лейтэнант запасу» («малодшы лейтэнант запасу») у парадку, устаноўленым заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

Пералiк грамадзянскiх устаноў, якiя забяспечваюць атрыманне вышэйшай i сярэдняй спецыяльнай адукацыi, у якiх праводзiцца навучанне грамадзян на ваенных кафедрах цi факультэтах, зацвярджаецца ўрадам Рэспублiкi Беларусь.

Пералiк ваенна-ўлiковых спецыяльнасцяў для навучання грамадзян па праграмах падрыхтоўкi малодшых камандзiраў i афiцэраў запасу на ваенных кафедрах цi факультэтах грамадзянскiх устаноў, якiя забяспечваюць атрыманне вышэйшай i сярэдняй спецыяльнай адукацыi, зацвярджаецца Мiнiстэрствам абароны Рэспублiкi Беларусь.

Рэспублiканскiя органы дзяржаўнага кiравання, у падпарадкаваннi якiх знаходзяцца грамадзянскiя ўстановы, якiя забяспечваюць атрыманне вышэйшай i сярэдняй спецыяльнай адукацыi i маюць ваенныя кафедры цi факультэты, пры садзейнiчаннi Мiнiстэрства абароны Рэспублiкi Беларусь ствараюць вучэбна-матэрыяльную базу, удзельнiчаюць у падборы i падрыхтоўцы прафесарска-выкладчыцкага саставу ваенных кафедраў або факультэтаў гэтых устаноў, а таксама ажыццяўляюць кантроль за навучаннем грамадзян.

ГЛАВА 5

ПРЫЗЫЎ ГРАМАДЗЯН НА ВАЕННУЮ СЛУЖБУ, СЛУЖБУ Ў РЭЗЕРВЕ

Артыкул 30. Грамадзяне, якiя падлягаюць прызыву на ваенную службу,
службу ў рэзерве

Прызыву на ваенную службу, службу ў рэзерве падлягаюць:

на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве - грамадзяне мужчынскага полу ва ўзросце ад 18 да 27 гадоў, якiя знаходзяцца або абавязаны знаходзiцца на воiнскiм улiку i не знаходзяцца ў запасе (далей - грамадзяне, якiя не знаходзяцца ў запасе);

на ваенную службу афiцэраў па прызыву - грамадзяне мужчынскага полу ва ўзросце да 27 гадоў, якiя прайшлi навучанне па праграмах падрыхтоўкi афiцэраў запасу на ваенных кафедрах цi факультэтах грамадзянскiх устаноў, што забяспечваюць атрыманне вышэйшай i сярэдняй спецыяльнай адукацыi, якiя здалi дзяржаўныя выпускныя экзамены i залiчаны ў запас з прысваеннем воiнскага звання афiцэра (далей - грамадзяне, залiчаныя ў запас з прысваеннем воiнскага звання афiцэра).

На ваенную службу, службу ў рэзерве не прызываюцца грамадзяне, якiя ў адпаведнасцi з гэтым Законам вызвалены ад прызыву на ваенную службу або маюць права на адтэрмiноўку ад прызыву.

Артыкул 31. Грамадзяне, якiя вызваляюцца ад прызыву на ваенную службу,
службу ў рэзерве або не падлягаюць прызыву на ваенную службу,
службу ў рэзерве

Ад прызыву на ваенную службу, службу ў рэзерве вызваляюцца грамадзяне:

прызнаныя па стану здароўя нягоднымi да ваеннай службы з выключэннем з воiнскага ўлiку;

якiя не маюць бацькоў, а таксама грамадзяне, бацькi, мацi, родныя браты цi сёстры якiх загiнулi цi памерлi або сталi iнвалiдамi I i II групы ў вынiку калецтва (ранення, траўмы, кантузii), захворвання, атрыманых пры выкананнi абавязкаў ваеннай службы. Грамадзяне, якiя маюць права на вызваленне ад прызыву па гэтай прычыне, могуць быць прызваны на ваенную службу, службу ў рэзерве па iх жаданню;

якiя праходзяць цi прайшлi альтэрнатыўную службу;

якiя прайшлi ваенную службу цi iншым чынам выканалi воiнскi абавязак у iншай дзяржаве.

Прызыву на ваенную службу, службу ў рэзерве не падлягаюць грамадзяне:

якiя адбылi пакаранне ў выглядзе пазбаўлення волi ў папраўчых установах;

якiя адбываюць пакаранне ў выглядзе пазбаўлення волi, грамадскiх цi папраўчых работ, абмежавання волi цi арышту;

якiя маюць судзiмасць;

у дачыненнi да якiх судом прыменены прымусовыя меры медыцынскага характару, - на працягу тэрмiну прымянення гэтых мераў;

у дачыненнi да якiх ажыццяўляецца крымiнальнае праследаванне цi крымiнальная справа перададзена пракурору для накiравання ў суд або ажыццяўляецца судовая вытворчасць.

Артыкул 32. Адтэрмiноўка ад прызыву грамадзян на тэрмiновую ваенную службу,
службу ў рэзерве

Адтэрмiноўка ад прызыву на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве прадастаўляецца грамадзянам:

па стану здароўя;

для працягвання адукацыi;

па сямейнаму становiшчу;

для атрымання ваенна-тэхнiчных спецыяльнасцяў;

у сувязi з ажыццяўленнем дэпутацкiх паўнамоцтваў;

на падставе ўказаў Прэзiдэнта Рэспублiкi Беларусь.

Адтэрмiноўка ад прызыву на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве па стану здароўя прадастаўляецца грамадзянам, якiя прызнаны ва ўстаноўленым парадку часова нягоднымi да ваеннай службы па стану здароўя, на тэрмiн да аднаго года.

Адтэрмiноўка ад прызыву на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве для працягвання адукацыi прадастаўляецца:

навучэнцам i студэнтам устаноў, якiя забяспечваюць атрыманне агульнай сярэдняй, прафесiйна-тэхнiчнай, сярэдняй спецыяльнай i вышэйшай адукацыi, - на перыяд навучання;

грамадзянам, якiя рэкамендаваны для паступлення ў магiстратуру, - у год заканчэння ўстановы, якая забяспечвае атрыманне вышэйшай адукацыi;

грамадзянам, якiя паступаюць у аспiрантуру (дактарантуру) упершыню, - у год паступлення;

грамадзянам, якiя вучацца ў магiстратуры, i аспiрантам (дактарантам) вочнай формы навучання - на перыяд навучання;

слухачам дзённай формы навучання падрыхтоўчых аддзяленняў устаноў, якiя забяспечваюць атрыманне вышэйшай адукацыi, - на перыяд навучання i здачы ўступных экзаменаў ва ўстановы, якiя забяспечваюць атрыманне вышэйшай адукацыi, у год заканчэння падрыхтоўчага аддзялення;

выпускнiкам устаноў, што забяспечваюць атрыманне агульнай сярэдняй адукацыi, якiя дасягнулi 18-гадовага ўзросту i паступаюць у iншыя ўстановы адукацыi ўпершыню, - у год заканчэння ўстановы, што забяспечвае атрыманне агульнай сярэдняй адукацыi;

грамадзянам, якiя вучацца ва ўстановах адукацыi за мяжой, - на перыяд навучання.

Грамадзянам, якiя адлiчаны з устаноў, што забяспечваюць атрыманне агульнай сярэдняй, прафесiйна-тэхнiчнай, сярэдняй спецыяльнай i вышэйшай адукацыi, у тым лiку тым, хто знаходзiцца за мяжой, незалежна ад формы навучання (акрамя адлiчаных у сувязi з пераводам у iншыя ўстановы адукацыi) паўторная адтэрмiноўка ад прызыву на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве для працягвання адукацыi не прадастаўляецца.

Адтэрмiноўка ад прызыву на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве па сямейнаму становiшчу прадастаўляецца грамадзянам, якiя маюць:

непрацаздольных бацькоў або iншых членаў сям’i, якiм патрэбен па стану здароўя ў адпаведнасцi з заключэннем урачэбна-кансультацыйнай (медыка-рэабiлiтацыйнай экспертнай) камiсii пабочны пастаянны догляд (дапамога, нагляд) i якiя не знаходзяцца на поўным дзяржаўным забеспячэннi, - пры адсутнасцi iншых асоб, якiя пражываюць на тэрыторыi Рэспублiкi Беларусь, абавязаных у адпаведнасцi з заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь утрымлiваць указаных членаў сям’i i клапацiцца аб iх незалежна ад таго, жывуць яны разам з iмi цi асобна, або пры наяўнасцi такiх асоб, якiя праходзяць тэрмiновую ваенную службу;

жонку, якая знаходзiцца ў водпуску па цяжарнасцi i родах;

жонку i дзiця ва ўзросце да трох гадоў;

жонку - iнвалiда I i II групы;

дзiця-iнвалiда;

дзiця, якое выхоўваецца без мацi;

дваiх цi больш дзяцей;

адзiнокую працаздольную мацi, якая знаходзiцца ў водпуску па цяжарнасцi i родах, або адзiнокую працаздольную мацi (адзiнокага працаздольнага бацьку), якая (якi) мае дваiх цi больш дзяцей ва ўзросце да 18 гадоў цi адно дзiця ва ўзросце да трох гадоў i не мае iншых працаздольных дзяцей;

аднаго цi больш родных братоў i сясцёр ва ўзросце да 18 гадоў або старэй за 18 гадоў, калi яны з’яўляюцца навучэнцамi ўстаноў, што забяспечваюць атрыманне агульнай сярэдняй, прафесiйна-тэхнiчнай i сярэдняй спецыяльнай адукацыi, або iнвалiдамi I цi II групы, - пры адсутнасцi iншых асоб, якiя маглi б узяць iх на ўтрыманне.

Непрацаздольнымi бацькамi лiчацца бацька старэй за 60 гадоў i мацi старэй за 55 гадоў, бацька i мацi - iнвалiды I цi II групы незалежна ад узросту. У выпадку, калi прызыву на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве падлягаюць два сыны адначасова, па жаданню бацькоў цi асоб, якiя iх замяняюць, адтэрмiноўка ад прызыву на гэтай падставе прадастаўляецца аднаму з iх.

Адтэрмiноўка ад прызыву на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве для атрымання ваенна-тэхнiчных спецыяльнасцяў прадастаўляецца грамадзянам, якiя вучацца ў адпаведных арганiзацыях па накiраваннях ваенных камiсарыятаў, на перыяд навучання.

Адтэрмiноўка ад прызыву на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве ў сувязi з ажыццяўленнем грамадзянамi дэпутацкiх паўнамоцтваў прадастаўляецца iм на тэрмiн iх паўнамоцтваў.

На грамадзян, якiя залiчаны ў запас з прысваеннем воiнскага звання афiцэра, распаўсюджваецца адтэрмiноўка ад прызыву на ваенную службу на падставах, прадугледжаных часткай другой, абзацамi чацвёртым i пятым часткi трэцяй, абзацамi другiм, пятым i сёмым часткi пятай i часткай восьмай гэтага артыкула.

Грамадзяне, якiя не знаходзяцца ў запасе i страцiлi падставы, па якiх яны атрымалi адтэрмiноўку ад прызыву на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве, а таксама не маюць права на гэту адтэрмiноўку або падстаў для вызвалення ад прызыву, прадугледжаных артыкулам 31 гэтага Закона, не прызваныя раней на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве, прызываюцца ў парадку, устаноўленым гэтым Законам.

Грамадзяне, якiя маюць права на адтэрмiноўку ад прызыву на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве, могуць быць прызваны на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве па iх пiсьмовай заяве.

Артыкул 33. Тэрмiны прызыву грамадзян на ваенную службу, службу ў рэзерве

Прызыў грамадзян на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве праводзiцца ў тэрмiны, устаноўленыя ўказам Прэзiдэнта Рэспублiкi Беларусь.

Прызыў на ваенную службу грамадзян, якiя залiчаны ў запас з прысваеннем воiнскага звання афiцэра, праводзiцца ў тэрмiны, устаноўленыя ўказам Прэзiдэнта Рэспублiкi Беларусь.

Артыкул 34. Арганiзацыя прызыву грамадзян на ваенную службу, службу ў
рэзерве

Прызыў грамадзян на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве ўключае наступныя мерапрыемствы:

яўку на медыцынскi агляд (абследаванне);

правядзенне медыцынскага агляду (абследавання);

пасяджэнне прызыўной камiсii;

яўку прызваных грамадзян у ваенны камiсарыят, на прызыўны (зборны) пункт для адпраўкi да месца тэрмiновай ваеннай службы, службы ў рэзерве i знаходжанне ў ваенным камiсарыяце, на прызыўным (зборным) пункце да адпраўкi да месца тэрмiновай ваеннай службы, службы ў рэзерве;

адпраўку прызваных грамадзян да месца тэрмiновай ваеннай службы, службы ў рэзерве.

Прызыў грамадзян на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве арганiзуе кiраўнiк мясцовага выканаўчага i распарадчага органа сумесна з ваенным камiсарам. Прызыў грамадзян на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве праводзiць прызыўная камiсiя.

Прызыў на ваенную службу грамадзян, якiя залiчаны ў запас з прысваеннем воiнскага звання афiцэра, уключае наступныя мерапрыемствы:

яўку на медыцынскi агляд (абследаванне) i да ваеннага камiсара для прыняцця рашэння аб прызыве на ваенную службу;

правядзенне медыцынскага агляду (абследавання);

яўку ў ваенны камiсарыят i атрыманне прадпiсання для адбыцця да месца ваеннай службы.

Прызыў на ваенную службу грамадзян, указаных у частцы трэцяй гэтага артыкула, арганiзуе i праводзiць ваенны камiсар.

Парадак прызыву грамадзян на ваенную службу, службу ў рэзерве ўстанаўлiваецца гэтым Законам i iншымi актамi заканадаўства Рэспублiкi Беларусь.

Артыкул 35. Раённыя (гарадскiя) прызыўныя камiсii

Для правядзення прызыву грамадзян на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве раённымi, раённымi ў гарадах, гарадскiмi (гарадоў абласнога падпарадкавання) выканаўчымi i распарадчымi органамi ствараюцца прызыўныя камiсii ў наступным складзе:

старшыня камiсii - намеснiк кiраўнiка мясцовага выканаўчага i распарадчага органа;

члены камiсii - ваенны камiсар раёна (горада), намеснiк начальнiка ўпраўлення (аддзела) унутраных спраў мясцовага выканаўчага i распарадчага органа, кiраўнiк (намеснiк кiраўнiка) мясцовага органа ўпраўлення аховы здароўя, урач, якi кiруе работай урачоў - спецыялiстаў па медыцынскаму агляду грамадзян, якiя падлягаюць прызыву на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве;

сакратар камiсii.

Персанальны склад раённай (гарадской) прызыўной камiсii зацвярджаецца рашэннем мясцовага выканаўчага i распарадчага органа.

У рабоце раённай (гарадской) прызыўной камiсii могуць удзельнiчаць дэпутаты, прадстаўнiкi грамадскiх аб’яднанняў i iншых арганiзацый.

Артыкул 36. Абавязкi раённай (гарадской) прызыўной камiсii па прызыву
грамадзян на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве

Пры прызыве грамадзян на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве раённая (гарадская) прызыўная камiсiя абавязана арганiзаваць медыцынскi агляд грамадзян i прыняць у дачыненнi да iх адно з наступных рашэнняў:

аб прызыве на тэрмiновую ваенную службу або службу ў рэзерве;

аб накiраваннi на альтэрнатыўную службу;

аб прадастаўленнi адтэрмiноўкi ад прызыву на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве;

аб вызваленнi ад прызыву на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве;

аб залiчэннi ў запас;

аб вызваленнi ад выканання воiнскага абавязку.

Рашэнне аб прызыве грамадзян на ваенную службу, службу ў рэзерве можа быць прынята толькi пасля дасягнення iмi 18-гадовага ўзросту.

Пры прыняццi рашэння аб прызыве грамадзян на тэрмiновую ваенную службу раённая (гарадская) прызыўная камiсiя вызначае вiд i род войскаў Узброеных Сiл, iншыя воiнскiя фармiраваннi, у якiх гэтыя грамадзяне могуць праходзiць тэрмiновую ваенную службу.

У выпадку ўхiлення грамадзян ад прызыву на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве раённая (гарадская) прызыўная камiсiя прымае рашэнне аб накiраваннi адпаведных матэрыялаў пракурору па месцы жыхарства (прапiскi) гэтых грамадзян для вырашэння пытання аб прыцягненнi iх да адказнасцi ў адпаведнасцi з заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

Раённая (гарадская) прызыўная камiсiя абавязана таксама арганiзаваць медыцынскi агляд грамадзян, якiя выказалi жаданне паступiць у ваенныя навучальныя ўстановы, i прыняць рашэнне аб накiраваннi iх для здачы конкурсных уступных экзаменаў або аб адмове ў такiм накiраваннi.

Рашэнне раённай (гарадской) прызыўной камiсii прымаецца большасцю галасоў ад поўнага складу камiсii i аб’яўляецца прызыўнiку.

Па патрабаванню прызыўнiка, у дачыненнi да якога прынята рашэнне раённай (гарадской) прызыўной камiсii, яму выдаецца копiя адпаведнага рашэння.

Рашэнне раённай (гарадской) прызыўной камiсii можа быць абскарджана грамадзянiнам ва ўстаноўлены заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь тэрмiн з дня атрымання iм копii гэтага рашэння ў адпаведную абласную (Мiнскую гарадскую) прызыўную камiсiю або ў суд. У гэтым выпадку выкананне рашэння раённай (гарадской) прызыўной камiсii прыпыняецца да вынясення рашэння абласной (Мiнскай гарадской) прызыўной камiсiяй цi ўступлення ў законную сiлу рашэння суда.

Артыкул 37. Абавязкi абласной (Мiнскай гарадской) прызыўной камiсii па
прызыву грамадзян на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве

Для кiраўнiцтва раённымi (гарадскiмi) прызыўнымi камiсiямi i ажыццяўлення кантролю за iх дзейнасцю абласнымi (Мiнскiм гарадскiм) выканаўчымi камiтэтамi ствараюцца адпаведныя абласныя (Мiнская гарадская) прызыўныя камiсii ў наступным складзе:

старшыня камiсii - намеснiк старшынi абласнога (Мiнскага гарадскога) выканаўчага камiтэта;

члены камiсii - ваенны камiсар вобласцi, намеснiк начальнiка ўпраўлення (галоўнага ўпраўлення) унутраных спраў абласнога (Мiнскага гарадскога) выканаўчага камiтэта, намеснiк начальнiка ўпраўлення аховы здароўя (аховы здароўя) абласнога (намеснiк старшынi камiтэта па ахове здароўя Мiнскага гарадскога) выканаўчага камiтэта;

сакратар камiсii.

Персанальны склад абласной (Мiнскай гарадской) прызыўной камiсii зацвярджаецца рашэннем адпаведнага абласнога (Мiнскага гарадскога) выканаўчага камiтэта.

Абласныя (Мiнская гарадская) прызыўныя камiсii абавязаны:

арганiзоўваць медыцынскi агляд грамадзян, якiя прызываюцца на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве, перад iх адпраўкай у воiнскiя часцi, а таксама праверку абгрунтаванасцi рашэнняў раённых (гарадскiх) прызыўных камiсiй аб вызваленнi грамадзян ад прызыву на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве па стану здароўя;

арганiзоўваць кантрольны медыцынскi агляд грамадзян, якiя заяўляюць аб нязгодзе з вынiкамi медыцынскага агляду i рашэннем раённай (гарадской) прызыўной камiсii;

ажыццяўляць метадычнае кiраўнiцтва дзейнасцю раённых (гарадскiх) прызыўных камiсiй;

ажыццяўляць кантроль абгрунтаванасцi прызыву грамадзян на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве;

разглядаць скаргi грамадзян, якiя прызываюцца на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве, на рашэннi раённых (гарадскiх) прызыўных камiсiй.

Рашэнне абласной (Мiнскай гарадской) прызыўной камiсii прымаецца большасцю галасоў ад поўнага складу камiсii. Пры роўнасцi галасоў права рашаючага голасу належыць старшынi абласной (Мiнскай гарадской) прызыўной камiсii.

Рашэнне абласной (Мiнскай гарадской) прызыўной камiсii аб’яўляецца прызыўнiку. Па патрабаванню прызыўнiка, у дачыненнi да якога прынята рашэнне абласной (Мiнскай гарадской) прызыўной камiсii, яму выдаецца копiя адпаведнага рашэння.

Абласная (Мiнская гарадская) прызыўная камiсiя мае права пераглядаць i адмяняць рашэннi нiжэйстаячых прызыўных камiсiй.

Рашэннi абласной (Мiнскай гарадской) прызыўной камiсii з’яўляюцца абавязковымi для нiжэйстаячых прызыўных камiсiй.

Рашэнне абласной (Мiнскай гарадской) прызыўной камiсii па скарзе грамадзянiна можа быць абскарджана iм у суд ва ўстаноўлены заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь тэрмiн з дня атрымання iм копii гэтага рашэння. У гэтым выпадку выкананне рашэння абласной (Мiнскай гарадской) прызыўной камiсii прыпыняецца да ўступлення ў законную сiлу рашэння суда.

Артыкул 38. Медыцынскi агляд (абследаванне) грамадзян, якiя падлягаюць
прызыву на ваенную службу, службу ў рэзерве

Грамадзяне, якiя падлягаюць прызыву на ваенную службу, службу ў рэзерве, праходзяць медыцынскi агляд урачамi-спецыялiстамi: хiрургам, тэрапеўтам, неўрапатолагам, псiхiятрам, акулiстам, оталарынголагам, стаматолагам, а пры неабходнасцi - урачамi iншых спецыяльнасцяў. Для медыцынскага агляду гэтых грамадзян прыцягваецца сярэднi медыцынскi персанал, а таксама могуць прыцягвацца ваенныя ўрачы-спецыялiсты.

У выпадку немагчымасцi вынясення медыцынскага заключэння аб катэгорыi годнасцi грамадзянiна да ваеннай службы, службы ў рэзерве пры медыцынскiм аглядзе гэты грамадзянiн накiроўваецца на амбулаторнае або стацыянарнае медыцынскае абследаванне (лячэнне) у лячэбна-прафiлактычную арганiзацыю для ўстанаўлення дыягназу захворвання.

Парадак арганiзацыi i правядзення медыцынскага агляду грамадзян, якiя падлягаюць прызыву на ваенную службу, службу ў рэзерве, устанаўлiваецца Палажэннем аб ваенна-ўрачэбнай экспертызе, якое зацвярджаецца ўрадам Рэспублiкi Беларусь (далей - Палажэнне аб ваенна-ўрачэбнай экспертызе).

Артыкул 39. Абавязкi грамадзян, якiя падлягаюць прызыву на ваенную службу,
службу ў рэзерве

Грамадзяне, якiя падлягаюць прызыву на ваенную службу, службу ў рэзерве, абавязаны з’явiцца па павестцы (накiраванню) ваеннага камiсарыята на медыцынскi агляд, абследаванне, пасяджэнне прызыўной камiсii (да ваеннага камiсара), для адпраўкi ў воiнскiя часцi для праходжання ваеннай службы, службы ў рэзерве (атрымання прадпiсання для адбыцця да месца ваеннай службы), а таксама знаходзiцца ў ваенным камiсарыяце, на прызыўным (зборным) пункце да адпраўкi iх да месца ваеннай службы, службы ў рэзерве.

Грамадзяне, якiя падлягаюць прызыву на ваенную службу, службу ў рэзерве, абавязаны атрымаць павесткi ваеннага камiсарыята пад распiску. У павестках павiнна быць указана iнфармацыя аб прававых наступствах невыканання грамадзянамi выкладзеных у iх патрабаванняў.

Грамадзяне, якiя падлягаюць прызыву на ваенную службу, службу ў рэзерве, могуць выклiкацца паштовымi карткамi або тэлефанаграмамi.

У выпадках адмовы грамадзян ад атрымання павестак (накiраванняў) i няяўкi ва ўстаноўленыя тэрмiны без уважлiвай прычыны на мерапрыемствы па прызыву на ваенную службу, службу ў рэзерве органы ўнутраных спраў ажыццяўляюць прывод гэтых асоб у ваенныя камiсарыяты (на прызыўныя (зборныя) пункты) на падставе пiсьмовага звароту ваеннага камiсара.

У выпадку няяўкi грамадзян без уважлiвых прычын на мерапрыемствы па прызыву на ваенную службу, службу ў рэзерве па павестцы (накiраванню) ваеннага камiсарыята або ў тэрмiны, устаноўленыя гэтым Законам, яны лiчацца грамадзянамi, якiя ўхiляюцца ад выканання воiнскага абавязку i прыцягваюцца да адказнасцi ў адпаведнасцi з заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

ГЛАВА 6

ПАСТУПЛЕННЕ ГРАМАДЗЯН НА ВАЕННУЮ СЛУЖБУ ПА КАНТРАКТУ

Артыкул 40. Паступленне грамадзян на ваенную службу па кантракту. Кантракт аб
праходжаннi ваеннай службы

Грамадзяне, якiя адпавядаюць патрабаванням, устаноўленым гэтым Законам, могуць добраахвотна паступаць на ваенную службу па кантракту.

Кантракт аб праходжаннi ваеннай службы заключаецца грамадзянiнам з Мiнiстэрствам абароны Рэспублiкi Беларусь або iншым дзяржаўным органам, у якiм прадугледжана ваенная служба.

Парадак заключэння i ўмовы кантракта аб праходжаннi ваеннай службы, а таксама форма тыпавых кантрактаў аб праходжаннi ваеннай службы ўстанаўлiваюцца нарматыўнымi прававымi актамi Мiнiстэрства абароны Рэспублiкi Беларусь i iншых дзяржаўных органаў, у якiх прадугледжана ваенная служба.

Ваеннаслужачыя, назначаныя на пасады Мiнiстра абароны Рэспублiкi Беларусь, iншага кiраўнiка дзяржаўнага органа, у якiм прадугледжана ваенная служба, праходзяць ваенную службу без заключэння кантракта аб праходжаннi ваеннай службы. Кантракт аб праходжаннi ваеннай службы, заключаны гэтымi ваеннаслужачымi да назначэння на ўказаныя пасады, спыняе сваё дзеянне. За дадзенымi ваеннаслужачымi захоўваецца статус ваеннаслужачых, якiя праходзяць ваенную службу па кантракту.

Ваеннаслужачыя, якiя прыкамандзiраваны для назначэння на пасаду да дзяржаўных органаў i iншых арганiзацый, праходзяць ваенную службу ў органах прыкамандзiравання на падставе кантракта аб праходжаннi ваеннай службы, заключанага ва ўстаноўленым парадку з органам адкамандзiравання. Пасля заканчэння тэрмiну дзеяння раней заключанага кантракта наступныя кантракты заключаюцца таксама з органам адкамандзiравання.

Iншыя адносiны, звязаныя з кантрактам аб праходжаннi ваеннай службы, у тым лiку падставы спынення яго дзеяння, скасавання, рэгулююцца гэтым Законам, Палажэннем аб парадку праходжання ваеннай службы, якое зацвярджаецца Прэзiдэнтам Рэспублiкi Беларусь (далей - Палажэнне аб парадку праходжання ваеннай службы), i iншымi актамi заканадаўства Рэспублiкi Беларусь, што вызначаюць парадак праходжання ваеннай службы i статус ваеннаслужачых.

Артыкул 41. Патрабаваннi, што прад’яўляюцца да грамадзян, якiя паступаюць на
ваенную службу па кантракту

Грамадзянiн, якi паступае на ваенную службу па кантракту, павiнен адпавядаць медыцынскiм, прафесiйна-псiхалагiчным патрабаванням, устаноўленым для праходжання ваеннай службы i канкрэтнай ваенна-ўлiковай спецыяльнасцi.

Для вызначэння адпаведнасцi грамадзянiна ўстаноўленым патрабаванням праводзяцца медыцынскi агляд i мерапрыемствы па прафесiйна-псiхалагiчнаму адбору.

Медыцынскi агляд грамадзян праводзiцца ў адпаведнасцi з Палажэннем аб ваенна-ўрачэбнай экспертызе. Па яго вынiках выносiцца заключэнне аб катэгорыi годнасцi грамадзянiна да ваеннай службы па стану здароўя. На ваенную службу па кантракту можа быць прыняты грамадзянiн, прызнаны па стану здароўя годным да ваеннай службы або годным да ваеннай службы з нязначнымi абмежаваннямi.

Мерапрыемствы па прафесiйна-псiхалагiчнаму адбору праводзяцца адпаведнымi спецыялiстамi ў парадку, устаноўленым нарматыўнымi прававымi актамi Мiнiстэрства абароны Рэспублiкi Беларусь i iншых дзяржаўных органаў, у якiх прадугледжана ваенная служба. Па яго вынiках выносiцца заключэнне аб прафесiйнай прыгоднасцi грамадзянiна да ваеннай службы па кантракту на канкрэтнай воiнскай пасадзе.

Грамадзянiн, якi паступае на ваенную службу па кантракту, акрамя патрабаванняў, указаных у частцы першай гэтага артыкула, павiнен адпавядаць патрабаванням па ўзроўню адукацыi, прафесiйнай i фiзiчнай падрыхтоўкi.

Артыкул 42. Заключэнне кантракта аб праходжаннi ваеннай службы

Кантракт аб праходжаннi ваеннай службы можа заключацца з:

ваеннаслужачымi, якiя праходзяць тэрмiновую ваенную службу i праслужылi не менш як шэсць месяцаў;

ваеннаслужачымi, прызванымi на ваенную службу афiцэраў па прызыву, пасля двух гадоў праходжання iмi ваеннай службы;

грамадзянамi жаночага полу, якiя не знаходзяцца ў запасе i дасягнулi 19-гадовага ўзросту;

ваеннаслужачымi, у якiх заканчваецца тэрмiн папярэдняга кантракта аб праходжаннi ваеннай службы;

iншымi грамадзянамi на падставе ўказаў Прэзiдэнта Рэспублiкi Беларусь.

Грамадзяне, якiя адпавядаюць патрабаванням, устаноўленым для праходжання ваеннай службы, могуць добраахвотна паступаць на ваенную службу па кантракту на пасады салдат i матросаў, сяржантаў i старшын, прапаршчыкаў i мiчманаў:

упершыню - ва ўзросце да 35 гадоў;

салдаты i матросы, сяржанты i старшыны, прапаршчыкi i мiчманы запасу - ва ўзросце да 40 гадоў, раней звольненыя з ваеннай службы толькi на падставах, прадугледжаных абзацам трэцiм часткi трэцяй, абзацам другiм часткi чацвёртай i часткай пятай артыкула 59 гэтага Закона, а ў асобных выпадках старэй за 40 гадоў - па рашэнню Мiнiстра абароны Рэспублiкi Беларусь або iншага кiраўнiка дзяржаўнага органа, у якiм прадугледжана ваенная служба.

Грамадзяне, якiя адпавядаюць патрабаванням, устаноўленым для праходжання ваеннай службы, могуць добраахвотна паступаць на ваенную службу па кантракту на пасады афiцэраў:

упершыню - ва ўзросце да 30 гадоў;

афiцэры запасу - ва ўзросце да 40 гадоў, раней звольненыя з ваеннай службы толькi на падставах, прадугледжаных абзацам трэцiм часткi трэцяй, абзацам другiм часткi чацвёртай i часткай пятай артыкула 59 гэтага Закона, а ў асобных выпадках старэй за 40 гадоў - па рашэнню Прэзiдэнта Рэспублiкi Беларусь.

Адбор грамадзян для паступлення на ваенную службу па кантракту ва Узброеныя Сiлы арганiзуецца i праводзiцца ў парадку, якi вызначаецца Мiнiстрам абароны Рэспублiкi Беларусь, а ў iншыя воiнскiя фармiраваннi - у парадку, якi вызначаецца кiраўнiком дзяржаўнага органа, у якiм прадугледжана ваенная служба.

Паступленне грамадзян на ваенную службу па кантракту ва Узброеныя Сiлы, iншыя воiнскiя фармiраваннi афармляецца загадамi адпаведных службовых асоб.

Вызначэнне адпаведнасцi грамадзян патрабаванням, якiя ўстаноўлены для паступаючых на ваенную службу па кантракту, ускладваецца на атэстацыйныя камiсii воiнскiх часцей.

Падставамi для адмовы грамадзянiну, якi паступае на ваенную службу па кантракту, у заключэннi кантракта з’яўляюцца:

адсутнасць ва Узброеных Сiлах цi iншых воiнскiх фармiраваннях вакантных воiнскiх пасад згодна з профiлем падрыхтоўкi грамадзянiна цi атрыманай iм ваенна-ўлiковай спецыяльнасцi;

рашэнне атэстацыйнай камiсii воiнскай часцi, зацверджанае камандзiрам воiнскай часцi, аб адмове ў заключэннi кантракта аб праходжаннi ваеннай службы па вынiках конкурснага адбору;

рашэнне атэстацыйнай камiсii воiнскай часцi аб неадпаведнасцi грамадзянiна, якi паступае на ваенную службу па кантракту, патрабаванням, што ўстаноўлены гэтым Законам.

Кантракт аб праходжаннi ваеннай службы не можа быць заключаны з грамадзянамi:

у дачыненнi да якiх ажыццяўляецца крымiнальнае праследаванне;

якiя адбываюць або адбывалi пакаранне па прыгавору суда.

Камандзiр воiнскай часцi прымае рашэнне аб заключэннi новага кантракта аб праходжаннi ваеннай службы або аб адмове ў яго заключэннi з ваеннаслужачым, якi праходзiць ваенную службу па кантракту, не пазней чым за два месяцы да заканчэння тэрмiну дзеючага кантракта.

Артыкул 43. Паступленне грамадзян у ваенныя навучальныя ўстановы.
Заключэнне кантрактаў аб праходжаннi ваеннай службы з
грамадзянамi, якiя вучацца ў ваенных навучальных установах

У ваенныя навучальныя ўстановы маюць права паступаць i на конкурснай аснове могуць быць прыняты:

грамадзяне ва ўзросце ад 17 да 21 года, у тым лiку тыя, якiя дасягнуць 17-гадовага ўзросту або дасягнулi 21-гадовага ўзросту ў год паступлення на вучобу;

грамадзяне, якiя прайшлi або праходзяць тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве, або прайшлi ваенную службу па кантракту, - не старэй за 23 гады;

ваеннаслужачыя, якiя праходзяць ваенную службу па кантракту, - у парадку, устаноўленым заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

Грамадзянам, якiя не мелi воiнскага звання да паступлення ў ваенныя навучальныя ўстановы, пры залiчэннi на вучобу прысвойваецца воiнскае званне «радавы». Воiнскiя званнi, прысвоеныя да паступлення ў ваенныя навучальныя ўстановы, захоўваюцца.

Ваеннаслужачыя (акрамя афiцэраў), якiя вучацца ў ваенных навучальных установах, называюцца курсантамi. Афiцэры, якiя вучацца ў ваенных навучальных установах, ардынатуры, ад’юнктуры i дактарантуры, называюцца адпаведна слухачамi, ардынатарамi, ад’юнктамi i дактарантамi.

Грамадзяне мужчынскага полу, якiя не праходзiлi тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве, пры залiчэннi ў ваенныя навучальныя ўстановы да заключэння кантракта аб праходжаннi ваеннай службы набываюць статус ваеннаслужачых, якiя праходзяць тэрмiновую ваенную службу.

З грамадзянамi жаночага полу, якiя паступiлi ў ваенныя навучальныя ўстановы, заключаецца кантракт аб праходжаннi ваеннай службы ў дзень залiчэння iх у ваенныя навучальныя ўстановы. Пасля заключэння кантракта гэтыя грамадзяне набываюць статус ваеннаслужачых, якiя праходзяць ваенную службу па кантракту.

З ваеннаслужачымi, якiя залiчаны ў ваенныя навучальныя ўстановы, у iндывiдуальным парадку заключаецца кантракт аб праходжаннi ваеннай службы на перыяд навучання i на пяць гадоў праходжання iмi ваеннай службы на пасадах афiцэрскага складу пасля iх заканчэння:

з курсантамi, якiя не праходзiлi тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве да паступлення ў ваенныя навучальныя ўстановы, - пры iх пераводзе на другi курс, а з курсантамi, якiя накiроўваюцца для навучання ў ваенныя навучальныя ўстановы iншых дзяржаў, - пры iх накiраваннi на вучобу;

з курсантамi, якiя праходзiлi цi прайшлi тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве, ваенную службу па кантракту да паступлення ў ваенныя навучальныя ўстановы, - пры залiчэннi ў ваенныя навучальныя ўстановы;

са слухачамi, ардынатарамi, ад’юнктамi i дактарантамi - пры залiчэннi ў ваенныя навучальныя ўстановы.

Пры залiчэннi ў ваенныя навучальныя ўстановы ваеннаслужачых, якiя праходзяць ваенную службу па кантракту, раней заключаны з iмi кантракт спыняе сваё дзеянне.

Ваеннаслужачыя, якiя адмовiлiся заключыць кантракт аб праходжаннi ваеннай службы на перыяд навучання ў ваенных навучальных установах i на пяць гадоў праходжання iмi ваеннай службы на пасадах афiцэрскага складу пасля iх заканчэння, адлiчваюцца з ваенных навучальных устаноў.

Ваеннаслужачыя мужчынскага полу з лiку курсантаў, якiя адлiчаны з ваенных навучальных устаноў i дасягнулi да дня адлiчэння 18-гадовага ўзросту або праходзiлi раней тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве i не выслужылi ўстаноўлены тэрмiн тэрмiновай ваеннай службы, накiроўваюцца для далейшага праходжання тэрмiновай ваеннай службы. У гэтым выпадку ў тэрмiн тэрмiновай ваеннай службы ваеннаслужачым залiчваюцца:

працягласць тэрмiновай ваеннай службы да паступлення ў ваенную навучальную ўстанову;

працягласць службы ў рэзерве да паступлення ў ваенную навучальную ўстанову з разлiку восем навучальных гадзiн вучэбных збораў за адны суткi тэрмiновай ваеннай службы;

працягласць ваеннай службы падчас навучання ў ваеннай навучальнай установе з разлiку два месяцы ваеннай службы ў ваеннай навучальнай установе за адзiн месяц тэрмiновай ваеннай службы.

Ваеннаслужачыя мужчынскага полу з лiку курсантаў, якiя адлiчаны з ваенных навучальных устаноў i не дасягнулi да дня адлiчэння 18-гадовага ўзросту, звальняюцца з ваеннай службы i накiроўваюцца ў ваенны камiсарыят для пастаноўкi на воiнскi ўлiк прызыўнiкоў i ў далейшым прызываюцца на тэрмiновую ваенную службу на агульных падставах. У тэрмiн тэрмiновай ваеннай службы iм залiчваецца працягласць ваеннай службы падчас навучання ў ваеннай навучальнай установе з разлiку два месяцы ваеннай службы ў ваеннай навучальнай установе за адзiн месяц тэрмiновай ваеннай службы.

Ваеннаслужачыя мужчынскага полу з лiку курсантаў, адлiчаных з ваенных навучальных устаноў, звальняюцца з ваеннай службы ў запас i накiроўваюцца ў ваенныя камiсарыяты для пастаноўкi на воiнскi ўлiк ваеннаабавязаных, калi яны:

адлiчаны з ваенных навучальных устаноў па хваробе;

прайшлi тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве;

не прайшлi тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве, - пасля заканчэння трэцяга курса навучання.

Ваеннаслужачыя жаночага полу з лiку курсантаў, якiя адлiчаны з ваенных навучальных устаноў i не маюць ваенна-ўлiковай спецыяльнасцi, могуць быць звольнены з ваеннай службы без пастаноўкi на воiнскi ўлiк, а тыя, хто мае ваенна-ўлiковую спецыяльнасць, - з накiраваннем у ваенны камiсарыят па месцы iх пастаяннага жыхарства (прапiскi) для пастаноўкi на воiнскi ўлiк ваеннаабавязаных.

Курсантам, якiя адлiчаны з устаноў адукацыi Мiнiстэрства ўнутраных спраў Рэспублiкi Беларусь i Мiнiстэрства па надзвычайных сiтуацыях Рэспублiкi Беларусь, тэрмiн тэрмiновай ваеннай службы залiчваецца ў адпаведнасцi з часткамi дзевятай-адзiнаццатай гэтага артыкула.

ГЛАВА 7

ВАЕННАЯ СЛУЖБА

Артыкул 44. Парадак праходжання ваеннай службы

Парадак праходжання ваеннай службы вызначаецца гэтым Законам, Палажэннем аб парадку праходжання ваеннай службы, агульнавайсковымi статутамi Узброеных Сiл, якiя зацвярджаюцца Прэзiдэнтам Рэспублiкi Беларусь (далей - статуты Узброеных Сiл), i iншымi актамi заканадаўства Рэспублiкi Беларусь.

Артыкул 45. Тэрмiны ваеннай службы па прызыву

Тэрмiн ваеннай службы па прызыву ўстанаўлiваецца:

для ваеннаслужачых, якiя не маюць вышэйшай адукацыi i праходзяць тэрмiновую ваенную службу, - 18 месяцаў;

для ваеннаслужачых, якiя маюць вышэйшую адукацыю i праходзяць тэрмiновую ваенную службу, - 12 месяцаў;

для ваеннаслужачых, якiя прайшлi навучанне на ваенных кафедрах або факультэтах грамадзянскiх устаноў, што забяспечваюць атрыманне вышэйшай i сярэдняй спецыяльнай адукацыi, па праграмах падрыхтоўкi малодшых камандзiраў, якiя здалi ўстаноўленыя праграмамi падрыхтоўкi экзамены i праходзяць тэрмiновую ваенную службу, - 6 месяцаў;

для ваеннаслужачых, якiя праходзяць ваенную службу афiцэраў па прызыву, - 24 месяцы.

У тэрмiн тэрмiновай ваеннай службы не залiчваюцца:

тэрмiн адбыцця пакарання ў выглядзе арышту;

тэрмiн адбыцця пакарання ў дысцыплiнарнай воiнскай часцi, за выключэннем выпадкаў, устаноўленых заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь;

тэрмiн утрымання на гаўптвахце пры выкананнi арышту, накладзенага на ваеннаслужачага ў дысцыплiнарным парадку;

тэрмiн самавольнага пакiдання воiнскай часцi або месца ваеннай службы незалежна ад прычын пакiдання;

тэрмiн ваеннай службы па кантракту, калi ваеннаслужачы не выслужыў тэрмiн тэрмiновай ваеннай службы i перайшоў на ваенную службу па кантракту, пры датэрмiновым скасаваннi кантракта (акрамя выпадкаў, прадугледжаных абзацамi шостым i сёмым часткi трэцяй, абзацам другiм часткi чацвёртай, абзацамi другiм-адзiнаццатым часткi пятай артыкула 59 гэтага Закона).

Артыкул 46. Тэрмiны кантракта аб праходжаннi ваеннай службы

Тэрмiн ваеннай службы для ваеннаслужачых, якiя праходзяць ваенную службу па кантракту, вызначаецца тэрмiнам, указаным у кантракце аб праходжаннi ваеннай службы. Кантракт аб праходжаннi ваеннай службы заключаецца на тэрмiн не менш чым адзiн год.

Кантракт аб праходжаннi ваеннай службы заключаецца з:

ваеннаабавязанымi, грамадзянамi жаночага полу, якiя не знаходзяцца ў запасе, ваеннаслужачымi тэрмiновай службы, якiя паступаюць на ваенную службу па кантракту на пасады салдат i матросаў, сяржантаў i старшын, - на два гады;

грамадзянамi, якiя паступаюць на ваенную службу на воiнскую пасаду, для якой штатам прадугледжана воiнскае званне прапаршчыка, мiчмана цi афiцэра, - на два гады або пяць гадоў;

ваеннаслужачымi, якiя паступiлi ў ваенныя навучальныя ўстановы, ардынатуру, ад’юнктуру, дактарантуру, - на перыяд навучання ў гэтых навучальных установах i на пяць гадоў праходжання iмi ваеннай службы на пасадах афiцэрскага складу пасля iх заканчэння.

Для ваеннаслужачых, якiя праходзяць ваенную службу па кантракту, ваенная служба пасля заканчэння тэрмiну кантракта можа быць прадоўжана кожны раз на тэрмiн ад трох да пяцi гадоў да дасягнення гранiчнага ўзросту знаходжання на ваеннай службе. Кантракт аб праходжаннi ваеннай службы можа заключацца на меншы тэрмiн у выпадку, калi ваеннаслужачаму да дасягнення гранiчнага ўзросту знаходжання на ваеннай службе засталося менш чым тры гады.

Артыкул 47. Пачатак i заканчэнне знаходжання на ваеннай службе

Пачаткам знаходжання на ваеннай службе лiчацца:

для грамадзян, якiя прызваны на ваенную службу, — дзень яўкi ў ваенны камiсарыят (на прызыўны (зборны) пункт) для адпраўкi ў воiнскую часць;

для грамадзян, якiя прызваны на ваенную службу афiцэраў па прызыву, — дзень убыцця да месца ваеннай службы, указаны ў прадпiсаннi ваеннага камiсарыята;

для грамадзян, якiя не праходзiлi тэрмiновую ваенную службу i паступiлi ў ваенныя навучальныя ўстановы, — дзень залiчэння ў ваенныя навучальныя ўстановы;

для грамадзян, якiя прыняты на ваенную службу па кантракту, — дзень падпiсання бакамi кантракта аб праходжаннi ваеннай службы.

Заканчэннем знаходжання на ваеннай службе лiчыцца дзень выключэння ваеннаслужачага са спiсаў асабовага складу воiнскай часцi.

Ваеннаслужачыя выключаюцца са спiсаў асабовага складу воiнскай часцi ў дзень заканчэння тэрмiну iх ваеннай службы, заканчэння тэрмiну кантракта.

Ваеннаслужачыя не выключаюцца са спiсаў асабовага складу воiнскай часцi i тэрмiн кантракта не спыняецца ў выпадках, калi:

ваеннаслужачы знаходзiцца на стацыянарным лячэннi;

ваеннаслужачы знаходзiцца ў палоне, у становiшчы заложнiка або iнтэрнiраванага;

ваеннаслужачы без вестак адсутнiчае, — да прызнання ва ўстаноўленым законам парадку яго без вестак адсутным (прапаўшым) або аб’яўленым памёршым;

у адносiнах да ваеннаслужачага (акрамя ваеннаслужачых тэрмiновай ваеннай службы) ажыццяўляецца крымiнальнае праследаванне;

у iншых выпадках, устаноўленых заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

Загiнуўшы (памёршы) ваеннаслужачы выключаецца са спiсаў асабовага складу воiнскай часцi з наступнага дня пасля дня яго гiбелi (смерцi), а ваеннаслужачы, прызнаны ва ўстаноўленым законам парадку без вестак адсутным (прапаўшым) або аб’яўленым памёршым, — пасля дня ўступлення ў законную сiлу адпаведнага рашэння суда.

Артыкул 48. Ваенная форма адзення i знакi адрознення ваеннаслужачых

Для ваеннаслужачых устанаўлiваюцца ваенная форма адзення i знакi адрознення.

Узоры ваеннай формы адзення i знакаў адрознення па воiнскiх званнях ваеннаслужачых зацвярджаюцца Прэзiдэнтам Рэспублiкi Беларусь.

Знакi адрознення па вiдах Узброеных Сiл, родах войскаў, iншых воiнскiх фармiраваннях, па iх функцыянальнаму прызначэнню, персанiфiцыраваныя знакi адрознення, а таксама правiлы нашэння ваеннай формы адзення i знакаў адрознення зацвярджаюцца Мiнiстэрствам абароны Рэспублiкi Беларусь, iншымi дзяржаўнымi органамi, у якiх прадугледжана ваенная служба.

Ваеннаслужачыя маюць права не насiць ваенную форму адзення па-за размяшчэння воiнскай часцi, на адпачынку, ва ўвальненнi або водпуску.

Нашэнне ваеннай формы адзення i знакаў адрознення ваеннаслужачых грамадзянамi, якiя не маюць на гэта права, забараняецца i цягне адказнасць у адпаведнасцi з заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

Дзяржаўныя органы, iншыя арганiзацыi могуць уводзiць форму адзення i знакi адрознення для сваiх работнiкаў (членаў), якiя не з’яўляюцца ваеннаслужачымi, пасля ўзгаднення ўзораў формы адзення i знакаў адрознення з Мiнiстэрствам абароны Рэспублiкi Беларусь. Гэта форма адзення i знакi адрознення павiнны мець iстотнае адрозненне ад ваеннай формы адзення i знакаў адрознення ваеннаслужачых.

Артыкул 49. Ваенная прысяга. Прынясенне i прыняцце Ваеннай прысягi

Ваеннаслужачыя i рэзервiсты, якiя ўпершыню прызваныя (паступiўшыя) на ваенную службу, службу ў рэзерве, або грамадзяне, якiя не праходзiлi ваенную службу, службу ў рэзерве i ўпершыню прызваныя на зборы, прыносяць перад Дзяржаўным флагам Рэспублiкi Беларусь i Баявым Сцягам воiнскай часцi Ваенную прысягу наступнага зместу:

«Я, грамадзянiн Рэспублiкi Беларусь (прозвiшча, iмя, iмя па бацьку), урачыста клянуся быць адданым свайму народу, свята трымацца Канстытуцыi Рэспублiкi Беларусь, выконваць патрабаваннi воiнскiх статутаў i загады камандзiраў i начальнiкаў.

Клянуся дастойна выконваць воiнскi абавязак, мужна i самааддана абараняць незалежнасць, тэрытарыяльную цэласнасць i канстытуцыйны лад Рэспублiкi Беларусь».

Прыняцце Ваеннай прысягi праводзiцца:

па прыбыццi ваеннаслужачага, рэзервiста да першага месца ваеннай службы, службы ў рэзерве пасля праходжання пачатковай ваеннай падрыхтоўкi;

па прыбыццi грамадзянiна, якi не праходзiў ваенную службу, да першага месца праходжання збораў пасля праходжання пачатковай ваеннай падрыхтоўкi.

Прыняцце Ваеннай прысягi ажыццяўляецца ў парадку, устаноўленым Статутам унутранай службы Узброеных Сiл Рэспублiкi Беларусь.

Ваеннаслужачы да прынясення Ваеннай прысягi не можа прыцягвацца да выканання баявых задач.

Артыкул 50. Воiнскiя пасады

Ваеннаслужачы праходзiць ваенную службу на воiнскiх пасадах, за выключэннем выпадкаў, якiя прадугледжаны часткай сёмай гэтага артыкула.

Воiнскiя пасады падзяляюцца на пасады афiцэраў, прапаршчыкаў i мiчманаў, сяржантаў i старшын, салдатаў i матросаў.

Ваеннаслужачы можа займаць толькi адну воiнскую пасаду.

Воiнскiя пасады (штатныя пасады, якiя належаць замяшчэнню ваеннаслужачымi) i адпавядаючыя гэтым пасадам воiнскiя званнi, якiя могуць быць прысвоены ваеннаслужачым, якiя займаюць гэтыя пасады, прадугледжваюцца ў штатах воiнскiх часцей (органаў ваеннага кiравання, арганiзацый, ваенных навучальных устаноў) на падставе спецыяльных пералiкаў.

Пералiкi воiнскiх пасад, якiя належаць замяшчэнню вышэйшымi афiцэрамi Узброеных Сiл i iншых воiнскiх фармiраванняў, i адпавядаючыя iм воiнскiя званнi зацвярджаюцца Прэзiдэнтам Рэспублiкi Беларусь, а пералiкi iншых воiнскiх пасад, якiя належаць замяшчэнню iншымi ваеннаслужачымi, i адпавядаючыя iм воiнскiя званнi — Мiнiстрам абароны Рэспублiкi Беларусь, iншымi кiраўнiкамi дзяржаўных органаў, у якiх прадугледжана ваенная служба.

У пералiках воiнскiх пасад прадугледжваюцца воiнскiя пасады, якiя могуць замяшчацца ваеннаслужачымi жаночага полу i (або) цывiльным персаналам.

Ваеннаслужачы можа не займаць воiнскую пасаду ў выпадках:

знаходжання ў распараджэннi адпаведнага камандзiра (начальнiка) у сувязi з правядзеннем арганiзацыйна-штатных мерапрыемстваў — не больш шасцi месяцаў з захаваннем грашовага забеспячэння i ўстаноўленых выплат па ранейшай воiнскай пасадзе;

знаходжання ў распараджэннi адпаведнага камандзiра (начальнiка) у сувязi з крымiнальным праследаваннем або разглядам судом крымiнальнай справы ў адносiнах да гэтага ваеннаслужачага — да ўступлення ў законную сiлу прыгавора суда;

знаходжання ў распараджэннi адпаведнага камандзiра (начальнiка) па iншых прычынах — не больш трох месяцаў з захаваннем грашовага забеспячэння i ўстаноўленых выплат па ранейшай воiнскай пасадзе;

прыкамандзiравання да дзяржаўных органаў i iншым арганiзацыям у адпаведнасцi з часткай першай артыкула 52 гэтага Закона;

у iншых выпадках, устаноўленых заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

Артыкул 51. Назначэнне на воiнскiя пасады i вызваленне ад воiнскiх пасад

Назначэнне на пасады i вызваленне ад пасад Мiнiстра абароны Рэспублiкi Беларусь, iншых кiраўнiкоў дзяржаўных органаў, у якiх прадугледжана ваенная служба, ажыццяўляюцца Прэзiдэнтам Рэспублiкi Беларусь.

Назначэнне на воiнскiя пасады i вызваленне ад воiнскiх пасад ажыццяўляюцца:

на воiнскiя пасады, для якiх пералiкам воiнскiх пасад, якiя належаць замяшчэнню вышэйшымi афiцэрамi Узброеных Сiл i iншых ваенных фармiраванняў, прадугледжаны воiнскiя званнi вышэйшых афiцэраў, — Прэзiдэнтам Рэспублiкi Беларусь;

на iншыя воiнскiя пасады — у парадку, устаноўленым заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

На ваеннаслужачага можа быць ускладзена часовае выкананне абавязкаў па воiнскай пасадзе, якую ён не займае, з вызваленнем яго ад выканання абавязкаў па займаемай воiнскай пасадзе. У перыяд знаходжання ў распараджэннi адпаведнага камандзiра (начальнiка) ваеннаслужачы таксама можа быць дапушчаны да часовага выканання абавязкаў па вакантнай пасадзе на тэрмiн, устаноўлены заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

Правядзенне планавай замены ваеннаслужачых, якiя праходзяць ваенную службу па кантракту ў раёнах, што падверглiся радыеактыўнаму забруджванню ў вынiку катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, ажыццяўляецца ў парадку, устаноўленым заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. Тэрмiны праходжання ваеннай службы ў гэтых раёнах вызначаюцца Прэзiдэнтам Рэспублiкi Беларусь.

Артыкул 52. Прыкамандзiраванне i перавод ваеннаслужачых

Ваеннаслужачыя могуць быць прыкамандзiраваны для назначэння на пасаду да дзяржаўных органаў i iншых арганiзацый у адпаведнасцi з заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. Парадак прыкамандзiравання ваеннаслужачых, асаблiвасцi праходжання iмi ваеннай службы ўстанаўлiваюцца гэтым Законам i iншымi заканадаўчымi актамi Рэспублiкi Беларусь.

Ваеннаслужачыя ў парадку, устаноўленым заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь, могуць быць пераведзены для далейшага праходжання ваеннай службы з аднаго воiнскага фармiравання ў iншае, а таксама ў органы ўнутраных спраў i iншыя ваенiзаваныя арганiзацыi для далейшага праходжання службы.

Артыкул 53. Прыпыненне ваеннай службы

Ваеннаслужачым, якiя выбраны дэпутатамi Палаты прадстаўнiкоў Нацыянальнага сходу Рэспублiкi Беларусь, мясцовых Саветаў дэпутатаў, выбраным або назначаным членамi Савета Рэспублiкi Нацыянальнага сходу Рэспублiкi Беларусь i якiя ажыццяўляюць свае паўнамоцтвы на прафесiйнай аснове, ваенная служба прыпыняецца на ўвесь тэрмiн iх паўнамоцтваў у гэтых дзяржаўных органах, калi iншае не ўстаноўлена заканадаўчымi актамi Рэспублiкi Беларусь. Указаныя ваеннаслужачыя вызваляюцца ад займаемых пасад, а таксама маюць права на звальненне з ваеннай службы.

Тэрмiн прыпынення ваеннай службы ваеннаслужачым, указаным у частцы першай гэтага артыкула, залiчваецца iм у выслугу гадоў для назначэння пенсii, выплаты надбаўкi за выслугу гадоў i ў тэрмiн службы ў прысвоеным воiнскiм званнi. На працягу гэтага тэрмiну выплата грашовага забеспячэння i iншых сродкаў, устаноўленых заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь для ваеннаслужачых, не праводзiцца.

Артыкул 54. Састаў ваеннаслужачых i воiнскiя званнi

Ва Узброеных Сiлах i iншых воiнскiх фармiраваннях устанаўлiваюцца наступныя саставы ваеннаслужачых i воiнскiя званнi:

Састаў ваеннаслужачыхВоiнскiя званнi
вайсковыякарабельныя
Салдаты i матросырадавыматрос
яфрэйтарстаршы матрос
Сяржанты i старшынымалодшы сяржантстаршына 2-й стаццi
сяржантстаршына 1-й стаццi
старшы сяржантгалоўны старшына
старшынагалоўны карабельны старшына
Прапаршчыкі і мічманыпрапаршчыкмiчман
старшы прапаршчыкстаршы мiчман
Афiцэры:
малодшыя афiцэрымалодшы лейтэнантмалодшы лейтэнант
лейтэнантлейтэнант
старшы лейтэнантстаршы лейтэнант
капiтанкапiтан-лейтэнант
старшыя афiцэрымаёркапiтан 3-га рангу
падпалкоўнiккапiтан 2-га рангу
палкоўнiккапiтан 1-га рангу
вышэйшыя афiцэрыгенерал-маёр
генерал-лейтэнант
генерал-палкоўнiк

Перад воiнскiм званнем ваеннаслужачага, якi праходзiць ваенную службу ў гвардзейскай воiнскай часцi, дабаўляецца слова «гвардыi».

Воiнскае званне афiцэра, якi мае ваенна-ўлiковую спецыяльнасць i вышэйшую адукацыю юрыдычнага або медыцынскага (ветэрынарнага) профiлю, дапаўняецца адпаведна словамi «юстыцыi» або «медыцынскай службы».

Воiнскае званне рэзервiста дапаўняецца словам «рэзерва».

Воiнскае званне грамадзянiна, якi знаходзiцца ў запасе або знаходзiцца ў адстаўцы, дапаўняецца адпаведна словамi «запаса» або «ў адстаўцы».

Артыкул 55. Прысваенне воiнскiх званняў

Воiнскiя званнi ваеннаслужачым прысвойваюцца:

палкоўнiка (капiтана 1-га рангу) i вышэйшых афiцэраў — Прэзiдэнтам Рэспублiкi Беларусь;

да падпалкоўнiка (капiтана 2-га рангу) уключна — службовымi асобамi ў адпаведнасцi з iх кампетэнцыяй.

Тэрмiны ваеннай службы ў воiнскiх званнях i парадак iх прысваення вызначаюцца Палажэннем аб парадку праходжання ваеннай службы i iншымi актамi заканадаўства Рэспублiкi Беларусь.

Грамадзянам, якiя маюць спецыяльныя званнi сярэдняга, старэйшага i вышэйшага начальствуючага саставу органаў унутраных спраў, органаў фiнансавых расследаванняў Камiтэта дзяржаўнага кантролю Рэспублiкi Беларусь, органаў i падраздзяленняў па надзвычайных сiтуацыях, класныя чыны пракурорскiх работнiкаў, але якiя не маюць воiнскiх званяў афiцэрскага саставу, пры прыёме на ваенную службу на пасады афiцэрскага саставу прысвойваецца першае воiнскае званне афiцэрскага саставу, роўнае наяўнаму ў iх спецыяльнаму званню або класнаму чыну, у парадку пераатэстацыi ў адпаведнасцi з заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

Артыкул 56. Воiнскiя званнi, не ўстаноўленыя гэтым Законам

Ваеннаслужачым, грамадзянам, якiя знаходзяцца ў запасе або знаходзяцца ў адстаўцы, захоўваюцца прысвоеныя iм раней воiнскiя званнi, не ўстаноўленыя гэтым Законам.

Артыкул 57. Пазбаўленне воiнскага звання, знiжэнне ў воiнскiм званнi,
аднаўленне ў воiнскiм званнi

Афiцэры, у тым лiку, якiя знаходзяцца ў запасе або знаходзяцца ў адстаўцы, могуць быць пазбаўлены воiнскага звання афiцэра толькi па прыгавору суда за ўчыненне цяжкага або асаблiва цяжкага злачынства. Iншыя ваеннаслужачыя могуць быць пазбаўлены воiнскага звання i адноўлены ў гэтым званнi ў парадку, якi вызначаецца Дысцыплiнарным статутам Узброеных Сiл Рэспублiкi Беларусь.

Афiцэры, указаныя ў частцы першай гэтага артыкула, пасля зняцця або пагашэння судзiмасцi могуць быць адноўлены ў ранейшым воiнскiм званнi службовымi асобамi, якiя маюць права прысвойваць гэта воiнскае званне, у адпаведнасцi з заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

Ваеннаслужачыя, якiя маюць воiнскiя званнi (акрамя ваеннаслужачых, якiя маюць воiнскiя званнi радавога або матроса, прапаршчыка або мiчмана, малодшага лейтэнанта), могуць быць знiжаны ў воiнскiм званнi на адну ступень у парадку, устаноўленым заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

Пазбаўленне воiнскага звання не цягне за сабой пазбаўлення пенсiйнага забеспячэння, устаноўленага для ваеннаслужачых заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. Пры гэтым аклад па воiнскаму званню пры налiчэннi пенсiй ваеннаслужачым, пазбаўленым воiнскiх званняў, улiчваецца па воiнскаму званню «радавы».

Артыкул 58. Гранiчны ўзрост знаходжання на ваеннай службе

Гранiчны ўзрост знаходжання на ваеннай службе ўстанаўлiваецца для:

генерал-палкоўнiка — 60 гадоў;

генерал-лейтэнанта, генерал-маёра — 55 гадоў;

палкоўнiка (капiтана 1-га рангу) — 50 гадоў;

малодшых i старшых афiцэраў, акрамя палкоўнiка (капiтана 1-га ранга), — 45 гадоў;

ваеннаслужачых з лiку салдатаў i матросаў, сяржантаў i старшын, прапаршчыкаў i мiчманаў, якiя праходзяць ваенную службу па кантракту, — 45 гадоў.

Ваеннаслужчыя, якiя дасягнулi гранiчнага ўзросту знаходжання на ваеннай службе, належаць звальненню з ваеннай службы. Пры неабходнасцi асобныя з iх з улiкам стану здароўя i з iх згоды могуць быць пакiнуты на ваеннай службе на тэрмiн да пяцi гадоў, а таксама паўторна на тэрмiн да пяцi гадоў. Рашэнне аб пакiданнi на ваеннай службе звыш гранiчнага ўзросту на тэрмiн да пяцi гадоў, а таксама паўторна на тэрмiн да пяцi гадоў ваеннаслужачых у воiнскiм званнi да падпалкоўнiка (капiтана 2-га рангу) уключна прымаецца мiнiстрам абароны Рэспублiкi Беларусь па рашэнню калегii Мiнiстэрства абароны Рэспублiкi Беларусь, iншым кiраўнiком дзяржаўнага органа, у якiм прадугледжана ваенная служба, па рашэнню адпаведнай калегii. Рашэнне аб пакiданнi на ваеннай службе звыш гранiчнага ўзросту, у тым лiку паўторна, ваеннаслужачых у воiнскiх званнях палкоўнiка (капiтана 1-га рангу) i вышэй прымаецца Прэзiдэнтам Рэспублiкi Беларусь. Кантракт з ваеннаслужачымi, пакiнутымi на ваеннай службе звыш гранiчнага ўзросту, заключаецца на адзiн год (кожны год падаўжаецца на адзiн год).

Артыкул 59. Звальненне з ваеннай службы

Звальненне з ваеннай службы ваеннаслужачых у званнi генерал-палкоўнiка ажыццяўляецца Прэзiдэнтам Рэспублiкi Беларусь, iншых ваеннаслужачых — у парадку, якi ўстаноўлены заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

Звальненне з ваеннай службы праводзiцца:

у запас, калi звальняемыя ваеннаслужачыя не дасягнулi гранiчнага ўзросту знаходжання ў запасе i па стану здароўя прызнаныя ваенна-ўрачэбнымi камiсiямi прыгоднымi да ваеннай службы або прыгоднымi да ваеннай службы з абмежаваннямi ў мiрны i ваенны час;

у адстаўку, калi звальняемыя ваеннаслужачыя дасягнулi гранiчнага ўзросту знаходжання ў запасе або па стану здароўя прызнаныя ваенна-ўрачэбнымi камiсiямi непрыгоднымi да ваеннай службы з выключэннем з воiнскага ўлiку.

Ваеннаслужачы належыць звальненню з ваеннай службы:

па ўзросту — па дасягненнi гранiчнага ўзросту знаходжання на ваеннай службе, у тым лiку па заканчэннi тэрмiну, на якi яму падоўжана ваенная служба, або на працягу ўказанага тэрмiну па асабiстай просьбе;

па заканчэннi тэрмiну ваеннай службы па прызыву або тэрмiну кантракта аб праходжаннi ваеннай службы;

па хваробе (у выпадку прызнання непрыгодным да ваеннай службы ў мiрны час);

у сувязi з пазбаўленнем воiнскага звання афiцэра або прапаршчыка;

у сувязi з уступленнем у законную сiлу прыгавора суда аб назначэннi ваеннаслужачаму пакарання ў выглядзе абмежавання або пазбаўлення волi, пажыццёвага зняволення або смяротнага пакарання;

у сувязi з адлiчэннем курсанта з ваеннай навучальнай установы па падставах, прадугледжаных гэтым Законам i Палажэннем аб парадку праходжання ваеннай службы.

Ваеннаслужачы, якi праходзiць ваенную службу па кантракту, можа быць звольнены з ваеннай службы да заканчэння тэрмiну кантракта аб праходжаннi ваеннай службы ў сувязi:

з арганiзацыйна-штатнымi мерапрыемствамi;

з сiстэматычным невыкананнем ваеннаслужачым умоў кантракта;

з адмовай ваеннаслужачаму ў допуску да дзяржаўных сакрэтаў або спыненнем указанага допуску;

з уступленнем у законную сiлу прыгавора суда аб асуджэннi ваеннаслужачага.

Ваеннаслужачы, якiя праходзiць ваенную службу па кантракту, мае права на звальненне з ваеннай службы да заканчэння тэрмiну кантракта аб праходжаннi ваеннай службы ў сувязi:

з хваробай у выпадку прызнання ваеннаслужачага прыгодным да службы па-за строем у мiрны час;

з сiстэматычным парушэннем у адносiнах да ваеннаслужачага ўмоў кантракта;

з прызнаннем ваеннаслужачага ваенна-ўрачэбнай камiсiяй па стану здароўя непрыгодным да ваеннай службы па наяўнай ваенна-ўлiковай спецыяльнасцi (не адпавядаючым спецыяльным патрабаванням), але прыгодным да ваеннай службы або прыгодным да ваеннай службы з нязначнымi абмежаваннямi;

са знiжэннем штатна-пасадавай катэгорыi, якая адпавядае займаемай ваеннаслужчым воiнскай пасадзе, або змяншэннем пасадавага акладу па займаемай iм воiнскай пасадзе;

з немагчымасцю пражывання члена сям’i ваеннаслужачага па медыцынскiх паказаннях у мясцовасцi, у якой ваеннаслужачы праходзiць ваенную службу, i пры адсутнасцi магчымасцi пераводу ваеннаслужачага на новае месца ваеннай службы, спрыяльнае для пражывання члена яго сям’i;

са змяненнем месца ваеннай службы мужа-ваеннаслужачага (жонкi-ваеннаслужачай), звязаным з неабходнасцю пераезду сям’i ў iншую мясцовасць;

з неабходнасцю пастаяннага догляду за бацькам, мацi, жонкай (мужам), роднымi братам цi сястрой, дзедам, бабкай або ўсынавiцелямi, якiя маюць патрэбу па стану здароўя ў адпаведнасцi з заключэннем урачэбна-кансультацыйнай (медыка-рэабiлiтацыйнай экспертнай) камiсii ў пабочным пастаянным доглядзе (дапамозе, наглядзе) або якiя з’яўляюцца iнвалiдамi I або II групы, або асобамi, якiя дасягнулi пенсiйнага ўзросту, або асобамi, якiя не дасягнулi 18-гадовага ўзросту, пры адсутнасцi iншых асоб, абавязаных у адпаведнасцi з заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь утрымлiваць указаных грамадзян;

з неабходнасцю догляду за дзiцем, якое не дасягнула 18-гадовага ўзросту, i якога ваеннаслужачы выхоўвае без мацi (бацькi);

з ажыццяўленнем ваеннаслужачым паўнамоцтваў дэпутата Палаты прадстаўнiкоў Нацыянальнага сходу Рэспублiкi Беларусь, мясцовага Савета дэпутатаў;

з ажыццяўленнем ваеннаслужачым паўнамоцтваў члена Савета Рэспублiкi Нацыянальнага сходу Рэспублiкi Беларусь.

На грамадзянiна, якi звольнены з ваеннай службы на падставах, прадугледжаных абзацамi другiм, чацвёртым, пятым, сёмым, дзевятым, дзесятым i адзiнаццатым часткi пятай гэтага артыкула, распаўсюджваюцца правы, гарантыi i льготы, устаноўленыя заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь для грамадзян, якiя звольнены з ваеннай службы з арганiзацыйна-штатнымi мерапрыемствамi.

Ваеннаслужачы, якi праходзiць тэрмiновую ваенную службу, мае права на датэрмiновае звальненне з ваеннай службы пры ўзнiкненнi ў яго абставiнаў, прадугледжаных абзацам трэцiм часткi першай артыкула 31 або абзацам другiм, чацвёртым — дзесятым часткi пятай артыкула 32 гэтага Закона.

Ваеннаслужачы, якi праходзiць ваенную службу афiцэраў па прызыву, мае права на датэрмiновае звальненне з ваеннай службы пры ўзнiкненнi ў яго абставiнаў, прадугледжаных абзацам трэцiм часткi першай артыкула 31 або абзацам другiм, пятым, шостым i сёмым часткi пятай, часткай восьмай артыкула 32 гэтага Закона.

Ваеннаслужачы, якi праходзiць ваенную службу па кантракту, па заключэнню атэстацыйнай камiсii воiнскай часцi можа быць звольнены з ваеннай службы датэрмiнова па ўласнаму жаданню пры наяўнасцi ў яго ўважлiвых прычын, якiя перашкаджаюць выкананню абавязкаў ваеннай службы.

ГЛАВА 8.

СЛУЖБА Ў РЭЗЕРВЕ

Артыкул 60. Грамадзяне, якiя прызываюцца на службу ў рэзерве

На службу ў рэзерве прызываюцца грамадзяне, якiя належаць прызыву на тэрмiновую ваенную службу, у выпадку адсутнасцi патрэбнасцi Узброеных Сiл, iншых воiнскiх фармiраванняў у ваеннаслужачых тэрмiновай ваеннай службы ў парадку, якi ўстанаўлiвае Прэзiдэнт Рэспублiкi Беларусь.

Артыкул 61. Пачатак i заканчэнне знаходжання на службе ў рэзерве

Пачаткам знаходжання на службе ў рэзерве лiчыцца дзень пастаноўкi рэзервiста на ўлiк у воiнскай часцi або iншай арганiзацыi Мiнiстэрства абароны Рэспублiкi Беларусь, у якой ён будзе праходзiць службу ў рэзерве.

Заканчэннем знаходжання на службе ў рэзерве лiчыцца дзень зняцця рэзервiста з улiку ў воiнскай часцi або iншай арганiзацыi Мiнiстэрства абароны Рэспублiкi Беларусь, у якой ён праходзiў службу ў рэзерве.

Артыкул 62. Парадак праходжання службы ў рэзерве

Рэзервiсты праходзяць службу ў рэзерве з прыцягненнем iх на заняткi i вучэбныя зборы ў воiнскiя часцi або iншыя арганiзацыi Мiнiстэрства абароны Рэспублiкi Беларусь, у якiх яны стаяць на ўлiку, па вучэбных праграмах, якiя зацвярджаюцца Мiнiстэрствам абароны Рэспублiкi Беларусь.

Заняткi i вучэбныя зборы з рэзервiстамi праводзяцца штодзённа. Працягласць заняткаў i вучэбных збораў устанаўлiваецца:

для першага вучэбнага года — ад 300 да 850 вучэбных гадзiн у залежнасцi ад ваенна-ўлiковай спецыяльнасцi, якую атрымлiвае рэзервiст;

для другога i трэцяга вучэбных гадоў — 250 вучэбных гадзiн у вучэбны год.

На час праходжання рэзервiстамi заняткаў i вучэбных збораў кiраўнiкi арганiзацый па месцы iх работы абавязаны прадастаўляць рэзервiстам кароткатэрмiновыя водпускi без захавання заработнай платы.

За рэзервiстамi ў перыяд праходжання заняткаў i вучэбных збораў захоўваецца месца работы (пасада). У гэты перыяд рэзервiсты не могуць быць звольнены па iнiцыятыве наймальнiка, за выключэннем выпадкаў лiквiдацыi арганiзацыi.

Артыкул 63. Тэрмiны службы ў рэзерве

Тэрмiн службы ў рэзерве вылiчваецца вучэбнымi гадзiнамi i вучэбнымi гадамi.

Вучэбныя гадзiны пры пропуску рэзервiстамi заняткаў у тэрмiн службы ў рэзерве iм не залiчваюцца.

Вучэбны год службы ў рэзерве залiчваецца рэзервiсту ў выпадку, калi ён поўнасцю прайшоў заняткi i вучэбныя зборы працягласцю, устаноўленай часткай другой артыкула 62 гэтага Закона для адпаведнага вучэбнага года, i здаў квалiфiкацыйныя экзамены, устаноўленыя вучэбнымi праграмамi.

Тэрмiн службы ў рэзерве ўстанаўлiваецца:

для грамадзян, якiя не маюць вышэйшай адукацыi, — тры вучэбныя гады;

для грамадзян, якiя маюць вышэйшую адукацыю, — два вучэбныя гады;

для грамадзян, якiя прайшлi вучобу на ваенных кафедрах або факультэтах грамадзянскiх устаноў, якiя забяспечваюць атрыманне вышэйшай i сярэдняй спецыяльнай адукацыi па праграмах падрыхтоўкi малодшых камандзiраў, i здаўшых устаноўленыя праграмамi падрыхтоўкi экзамены, — адзiн вучэбны год.

Артыкул 64. Звальненне са службы ў рэзерве

Рэзервiсты, якiя выслужылi ўстаноўленыя часткай чацвёртай артыкула 63 гэтага Закона тэрмiны службы ў рэзерве, звальняюцца ў запас.

Звальненне рэзервiстаў праводзiцца загадам камандзiра воiнскай часцi або кiраўнiка iншай арганiзацыi Мiнiстэрства абароны Рэспублiкi Беларусь, у якiх яны стаяць на ўлiку.

Рэзервiсты маюць права на датэрмiновае звальненне са службы ў рэзерве пры ўзнiкненнi абставiнаў, прадугледжаных абзацам трэцiм часткi першай артыкула 31 або абзацамi другiм, чацвёртым — дзесятым часткi пятай артыкула 32 гэтага Закона.

Артыкул 65. Грашовае i матэрыяльнае забеспячэнне рэзервiстаў

Рэзервiсты забяспечваюцца грашовым забеспячэннем, праязнымi дакументамi (акрамя праезду ў гарадскiм транспарце), харчаваннем i рэчавай маёмасцю. Пры гэтым грашовае забеспячэнне ажыццяўляецца толькi на час знаходжання iх на занятках i вучэбных зборах у воiнскiх часцях або iншых арганiзацыях Мiнiстэрства абароны Рэспублiкi Беларусь, праязнымi дакументамi (акрамя праезду ў гарадскiм транспарце) — толькi для праезду да месца заняткаў i вучэбных збораў, а таксама назад да месца пастаяннага жыхарства (прапiскi), харчаваннем — на час знаходжання на занятках i вучэбных зборах у воiнскiх часцях або iншых арганiзацыях Мiнiстэрства абароны Рэспублiкi Беларусь, рэчавай маёмасцю — на тэрмiн праходжання службы ў рэзерве.

Парадак i памеры выплаты рэзервiстам грашовага забеспячэння, парадак забеспячэння iх праязнымi дакументамi, а таксама парадак i нормы забеспячэння iх харчаваннем i рэчавай маёмасцю ўстанаўлiваюцца Урадам Рэспублiкi Беларусь.

Артыкул 66. Адказнасць рэзервiстаў за парушэнне парадку праходжання службы
ў рэзерве

За ўхiленне ад службы ў рэзерве i (або) iншыя парушэннi парадку праходжання службы ў рэзерве рэзервiсты нясуць адказнасць, устаноўленую заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

ГЛАВА 9

ЗАПАС УЗБРОЕНЫХ СIЛ I IНШЫХ ВОIНСКIХ ФАРМIРАВАННЯЎ

Артыкул 67. Залiчэнне ў запас

Запас Узброеных Сiл ствараецца з лiку грамадзян:

звольненых з ваеннай службы з залiчэннем у запас Узброеных Сiл;

прайшоўшых вучобу па праграмах падрыхтоўкi афiцэраў запасу на ваенных кафедрах або факультэтах грамадзянскiх устаноў, якiя забяспечваюць атрыманне вышэйшай i сярэдняй спецыяльнай адукацыi;

прайшоўшых службу ў рэзерве;

не прайшоўшых ваенную службу ў сувязi з вызваленнем ад прызыву на ваенную службу;

залiчаных у запас па рашэнню прызыўных камiсiй;

не прайшоўшых ваенную службу па дасягненнi iмi 27-гадовага ўзросту;

прайшоўшых службу ў органах унутраных спраў, органах фiнансавых расследаванняў Камiтэта дзяржаўнага кантролю Рэспублiкi Беларусь, органах i падраздзяленнях па надзвычайных сiтуацыях i залiчаных у запас Узброеных Сiл;

прызнаных па стану здароўя непрыгоднымi да ваеннай службы ў мiрны час;

прайшоўшых альтэрнатыўную службу;

жаночага пола, якiя маюць ваенна-ўлiковую спецыяльнасць.

Запас органаў дзяржаўнай бяспекi ствараецца ў парадку, устаноўленым заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

Грамадзянам, якiя не прайшлi ваенную службу ў сувязi з вызваленнем ад прызыву на ваенную службу, прадастаўленнем адтэрмiноўкi або па iншых прычынах, а таксама афiцэрам, пазбаўленым воiнскага звання па рашэнню суда, адначасова з залiчэннем у запас ваенным камiсарам раёна (горада), якi ажыццяўляе воiнскi ўлiк, прысвойваецца воiнскае званне «радавы».

Грамадзяне, залiчаныя ў запас, перыядычна праходзяць медыцынскi агляд для вызначэння катэгорыi прыгоднасцi да ваеннай службы ў адпаведнасцi з Палажэннем аб ваенна-ўрачэбнай экспертызе. Пры гэтым грамадзяне, залiчаныя ў запас па стану здароўя без праходжання тэрмiновай ваеннай службы, службы ў рэзерве, у выпадку прызнання iх да дасягнення 27-гадовага ўзросту прыгоднымi да ваеннай службы перадаюцца на воiнскi ўлiк прызыўнiкоў i належаць прызыву на тэрмiновую ваенную службу, службу ў рэзерве на агульных падставах.

У мэтах своечасовага пераводу Узброеных Сiл, iншых воiнскiх фармiраванняў на арганiзацыю i састаў ваеннага часу грамадзяне, якiя знаходзяцца ў запасе, заўчасна прыпiсваюцца да воiнскiх часцей для праходжання ваеннай службы ў ваенны час на воiнскiх пасадах, прадугледжаных штатамi ваеннага часу.

Артыкул 68. Катэгорыi запасу Узброеных Сiл

Запас салдатаў i матросаў, сяржантаў i старшынаў, прапаршчыкаў i мiчманаў падзяляецца на першую i другую катэгорыi.

Да запасу ваеннаабавязаных першай катэгорыi адносяцца грамадзяне, якiя праслужылi на ваеннай службе не менш шасцi месяцаў i атрымалi ў перыяд яе праходжання ваенна-ўлiковую спецыяльнасць, а таксама грамадзяне, якiя выслужылi ўстаноўленыя тэрмiны службы ў рэзерве.

Да запасу ваеннаабавязаных другой катэгорыi адносяцца грамадзяне, якiя праслужылi на тэрмiновай ваеннай службе менш шасцi месяцаў i не атрымалi ваенна-ўлiковай спецыяльнасцi ў час праходжання тэрмiновай ваеннай службы або датэрмiнова звольненыя са службы ў рэзерве, а таксама грамадзяне, якiя не прызывалiся на тэрмiновую ваенную службу i прыгодныя па стану здароўя да ваеннай службы.

Ваеннаабавязаныя, якiя знаходзяцца ў запасе другой катэгорыi i прайшлi ваенныя зборы агульнай працягасцю не менш шасцi месяцаў, пераводзяцца ў запас першай катэгорыi.

Артыкул 69. Гранiчны ўзрост знаходжання ў запасе. Разрады запасу

Запас ваеннаабавязаных па ўзроставай прыкмеце дзелiцца на тры разрады запасу. Гранiчным узростам знаходжання ваеннаабавязанага ў запасе з’яўляецца гранiчны ўзрост яго знаходжання ў запасе трэцяга разраду.

Устанаўлiваецца наступны гранiчны ўзрост знаходжання ваеннаабавязаных у запасе па разрадах запасу:

Састаў запасуРазрад запасу
першыдругiтрэцi
Салдаты i матросы, сяржанты i старшыны, прапаршчыкi i мiчманыда 35 гадоўда 45 гадоўда 50 гадоў
Малодшыя афiцэрыда 45 гадоўда 50 гадоўда 55 гадоў
Маёры i падпалкоўнiкi
(капiтаны 3-га i 2-га ранга)		да 50 гадоўда 55 гадоўда 60 гадоў
Палкоўнiкi (капiтаны 1-га ранга)да 55 гадоў да 60 гадоў
Вышэйшыя афiцэрыда 60 гадоў да 65 гадоў

Ваеннаабавязаныя жаночага полу незалежна ад прысвоеных iм воiнскiх званняў залiчваюцца ў запас трэцяга разраду. Устанаўлiваецца наступны гранiчны ўзрост знаходжання iх у запасе:

для ваеннаабавязаных жаночага полу, якiя маюць воiнскiя званнi прапаршчыкаў, мiчманаў або афiцэраў, — 50 гадоў;

для астатнiх ваеннаабавязаных жаночага полу — 45 гадоў.

Грамадзяне, якiя знаходзяцца ў запасе i дасягнулi гранiчнага ўзросту знаходжання ў запасе або прызнаныя непрыгоднымi да ваеннай службы з выключэннем з воiнскага ўлiку па стану здароўя, пераводзяцца ваенным камiсарыятам у адстаўку i выключаюцца з воiнскага ўлiку.

Артыкул 70. Ваенныя i спецыяльныя зборы

Ваеннаабавязаныя могуць быць прызваныя на ваенныя зборы. Ваеннаабавязаныя, якiя прайшлi альтэрнатыўную службу, на ваенныя зборы не прызываюцца.

Тэрмiны i час правядзення ваенных збораў, а таксама лiмiты прызыву ваеннаабавязаных i пастаўкi тэхнiкi ўстанаўлiваюцца Урадам Рэспублiкi Беларусь.

Ваеннаабавязаныя могуць прызывацца на спецыяльныя зборы на тэрмiн да двух месяцаў па рашэнню Прэзiдэнта Рэспублiкi Беларусь.

Агульны тэрмiн ваенных або спецыяльных збораў за час знаходжання ваеннаабавязанага ў запасе не можа перавышаць 12 месяцаў. Пры гэтым у агульны тэрмiн ваенных або спецыяльных збораў афiцэраў запасу залiчваецца час праходжання iмi ваенных або спецыяльных збораў да прысваення афiцэрскага воiнскага звання.

Правы i абавязкi ваеннаабавязаных, прызваных на ваенныя або спецыяльныя зборы, устанаўлiваюцца Палажэннем аб парадку праходжання ваенных i спецыяльных збораў, якiя зацвярджаюцца Урадам Рэспублiкi Беларусь, i статутамi Узброеных Сiл.

Ваеннаабавязаныя, прызваныя на ваенныя або спецыяльныя зборы, у час праходжання збораў забяспечваюцца матэрыяльным i грашовым забеспячэннем у парадку i памерах, якiя вызначаюцца Урадам Рэспублiкi Беларусь.

Артыкул 71. Вызваленне ад праходжання ваенных i спецыяльных збораў

Ад праходжання ваенных i спецыяльных збораў вызваляюцца:

ваеннаабавязаныя, забранiраваныя за рэспублiканскiмi органамi дзяржаўнага кiравання, iншымi дзяржаўнымi органамi i iншымi арганiзацыямi;

грамадзянскi персанал Узброеных Сiл i iншых воiнскiх фармiраванняў, органаў унутраных спраў, органаў фiнансавых расследаванняў Камiтэта дзяржаўнага кантролю Рэспублiкi Беларусь, органаў i падраздзяленняў па надзвычайных сiтуацыях;

суддзi i пракурорскiя работнiкi;

дэпутаты Палаты прадстаўнiкоў Нацыянальнага сходу Рэспублiкi Беларусь;

члены Савета Рэспублiкi Нацыянальнага сходу Рэспублiкi Беларусь;

кiраўнiкi, асобы з лiку лётнага i тэхнiчнага саставу, iншыя работнiкi авiяцыйнага i чыгуначнага транспарту (метрапалiтэна), якiя непасрэдна забяспечваюць або ажыццяўляюць перавозкi, занятыя абслугоўваннем i рамонтам самалётаў (верталётаў), аэрадромнай тэхнiкi, рухомага саставу i прыстасаванняў чыгуначнага транспарту (метрапалiтэна), а таксама вучэбных авiяцыйных цэнтраў Беларускага абароннага спартыўна-тэхнiчнага таварыства;

члены экiпажаў суднаў рачнога флоту — у перыяд навiгацыi;

грамадзяне, якiя непасрэдна заняты на пасяўных i ўборачных работах, — у перыяд правядзення гэтых работ;

работнiкi жывёлагадоўчых комплексаў (фермаў);

педагагiчныя работнiкi ўстаноў, якiя забяспечваюць атрыманне агульнай базавай, агульнай сярэдняй, прафесiянальна-тэхнiчнай, сярэдняй i вышэйшай адукацыi, а таксама вучэбных цэнтраў дапрызыўнай падрыхтоўкi грамадзян;

работнiкi Беларускага абароннага спартыўна-тэхнiчнага таварыства, якiя займаюцца падрыхтоўкай грамадзян да ваеннай службы;

навучэнцы, студэнты ўстаноў, якiя забяспечваюць атрыманне сярэдняй спецыяльнай i вышэйшай адукацыi, вучацца па вочнай форме навучання, — на ўвесь перыяд вучобы, а навучэнцы i студэнты ўказаных устаноў адукацыi, якiя вучацца па завочнай форме навучання, — на перыяд экзаменацыйных сесiй;

ваеннаабавязаныя — пры наяўнасцi ў iх падстаў для прадастаўлення адтэрмiноўкi ад прызыву ў перыяд мабiлiзацыi па сямейнаму становiшчу, стану здароўя, а таксама, якiя маюць траiх i больш дзяцей да 18-гадовага ўзросту;

грамадзяне, звольненыя ў запас з ваеннай службы, службы ў рэзерве, — на працягу двух гадоў з дня звальнення ў запас;

ваеннаабавязаныя жаночага полу.

У асобных выпадках пры наяўнасцi ўважлiвых прычын i прад’яўленнi ваеннаабавязанымi адпаведных дакументаў рашэнне аб вызваленнi ад праходжання ваенных i спецыяльных збораў можа быць прынята ваенным камiсарам раёна (горада) па iншых падставах.

Артыкул 72. Прысваенне воiнскiх званняў ваеннаабавязаным

Ваеннаабавязаным могуць быць прысвоены чарговыя воiнскiя званнi ў адпаведнасцi са службовым прызначэннем на ваенны час у парадку, якi ўстанаўлiваецца заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.».

Артыкул 2. Гэты Закон уступае ў сiлу з дня яго афiцыйнага апублiкавання, за выключэннем главы 8, якая ўступае ў сiлу праз шэсць месяцаў пасля афiцыйнага апублiкавання гэтага Закона.

Артыкул 3. Ураду Рэспублiкi Беларусь у шасцiмесячны тэрмiн з дня ўступлення ў сiлу гэтага Закона:

падрыхтаваць i ўнесцi ва ўстаноўленым парадку ў Палату прадстаўнiкоў Нацыянальнага сходу Рэспублiкi Беларусь прапановы па прывядзенню заканадаўчых актаў Рэспублiкi Беларусь у адпаведнасцi з гэтым Законам;

прывесцi нарматыўныя прававыя акты Урада Рэспублiкi Беларусь у адпаведнасцi з гэтым Законам;

забяспечыць перагляд i адмену рэспублiканскiмi органамi дзяржаўнага кiравання, падпарадкаванымi Ураду Рэспублiкi Беларусь, iх нарматыўных прававых актаў, якiя супярэчаць гэтаму Закону;

прыняць iншыя неабходныя меры для рэалiзацыi палажэнняў гэтага Закона.

Прэзiдэнт Рэспублiкi Беларусь А. ЛУКАШЭНКА.

22 лiпеня 2003 г., г. Мiнск.

№ 229-З
<<< вярнуцца да каталогу паглядзець каментарый>>>


Rating All.BY Rambler's Top100 Белорусский рейтинг
Hosted by uCoz