Закон Республики Беларусь
от 25 октября 2000 года № 440-З
"О внесении изменений и дополнений в Закон Республики Беларусь
"О правах ребенка"

Закон Рэспублiкi Беларусь Аб унясеннi змяненняў i дапаўненняў у Закон Рэспублiкi Беларусь «Аб правах дзiцяцi» Прыняты Палатай прадстаўнiкоў 2 кастрычнiка 2000 года Адобраны Саветам Рэспублiкi 12 кастрычнiка 2000 года Артыкул 1. Унесцi ў Закон Рэспублiкi Беларусь ад 19 лiстапада 1993 года «Аб правах дзiцяцi» (Ведамасцi Вярхоўнага Савета Рэспублiкi Беларусь, 1993 г., № 33, арт. 430; 1996 г., № 21, арт. 380) змяненнi i дапаўненнi, выклаўшы яго ў наступнай рэдакцыi:

«Закон Рэспублікі Беларусь Аб правах дзiцяцi Важнейшай палiтычнай, сацыяльнай i эканамiчнай задачай Рэспублiкi Беларусь з’яўляецца ўсебаковая гарантаваная абарона дзяржавай i грамадствам дзяцiнства, сям’i i мацярынства цяперашняга i будучых пакаленняў. Гэты Закон грунтуецца на Канстытуцыi Рэспублiкi Беларусь, Канвенцыi Арганiзацыi Аб’яднаных Нацый аб правах дзiцяцi 1989 года, вызначае прававы статус дзiцяцi як самастойнага суб’екта i накiраваны на забеспячэнне яго фiзiчнага, маральнага i духоўнага здароўя, фармiраванне нацыянальнай самасвядомасцi на аснове агульначалавечых каштоўнасцей сусветнай цывiлiзацыi. Асаблiвы клопат i сацыяльная абарона гарантуюцца дзецям з асаблiвасцямi псiхафiзiчнага развiцця, а таксама дзецям, якiя часова цi пастаянна пазбаўлены свайго сямейнага акружэння або апынулiся ў iншых неспрыяльных умовах i экстрэмальных сiтуацыях. ГЛАВА 1. АГУЛЬНЫЯ ПАЛАЖЭННІ Артыкул 1. Прававая аснова рэгулявання правоў дзiцяцi Прававую аснову рэгулявання правоў дзiцяцi ў Рэспублiцы Беларусь складаюць Канстытуцыя Рэспублiкi Беларусь, мiжнародныя дагаворы Рэспублiкi Беларусь, гэты Закон i iншыя акты заканадаўства Рэспублiкi Беларусь, якiя датычацца правоў i iнтарэсаў дзiцяцi. Для мэт гэтага Закона пад дзiцем разумеецца фiзiчная асоба да дасягнення ёю ўзросту васемнаццацi гадоў (паўналецця), калi па закону яна раней не набыла грамадзянскую дзеяздольнасць у поўным аб’ёме. Прававое рэгуляванне правоў i абавязкаў дзiцяцi ажыццяўляецца з улiкам узросту дзiцяцi. Артыкул 2. Сфера прымянення гэтага Закона Гэты Закон вызначае прынцыпы дзяржаўнай палiтыкi ў адносiнах да дзiцяцi, яго прававы статус, абавязкi юрыдычных i фiзiчных асоб па абароне дзяцiнства. Артыкул 3. Органы, якiя забяспечваюць абарону правоў i iнтарэсаў дзiцяцi. Каардынацыя дзейнасцi дзяржаўных i недзяржаўных арганiзацый па рэалiзацыi гэтага Закона Правы дзiцяцi i iх абарона забяспечваюцца мясцовымi выканаўчымi i распарадчымi органамi, пракуратурай i судом, якiя ў сваёй дзейнасцi кiруюцца прыярытэтам абароны iнтарэсаў дзяцей. Дзяржаўныя органы падтрымлiваюць дзейнасць грамадскiх аб’яднанняў i iншых некамерцыйных арганiзацый, якiя садзейнiчаюць абароне i рэалiзацыi правоў i iнтарэсаў дзiцяцi. Каардынацыя дзейнасцi дзяржаўных i недзяржаўных арганiзацый па рэалiзацыi гэтага Закона ажыццяўляецца Мiнiстэрствам адукацыi Рэспублiкi Беларусь. Артыкул 4. Права на жыццё Кожнае дзiця мае неад’емнае права на жыццё. Дзяржава абараняе жыццё дзiцяцi ад любых процiпраўных замахаў. Прымяненне смяротнай кары i пажыццёвага зняволення ў адносiнах да асоб, якiя ўчынiлi злачынствы ва ўзросце да васемнаццацi гадоў, не дапускаецца. Артыкул 5. Права на ахову i ўмацаванне здароўя Кожнае дзiця мае неад’емнае права на ахову i ўмацаванне здароўя. Дзяржава стварае належныя ўмовы мацi па ахове яе здароўя ў дародавы i пасляродавы перыяды, забяспечвае здаровае развiццё дзiцяцi, прадастаўляе дзецям бясплатную медыцынскую дапамогу, якая прадугледжвае медыцынскую дыягностыку, лячэбна-прафiлактычную дапамогу, рэабiлiтацыю i санаторна-курортнае лячэнне. Дзецi забяспечваюцца лякарствамi i медыкаментознымi сродкамi па рэцэптах лечачых урачоў бясплатна ў парадку, прадугледжаным заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. Артыкул 6. Раўнапраўе дзяцей Усе дзецi маюць роўныя правы незалежна ад паходжання, расавай, нацыянальнай i грамадзянскай прыналежнасцi, сацыяльнага i маёмаснага становiшча, полу, мовы, адукацыi, адносiн да рэлiгii, месца жыхарства, стану здароўя i iншых акалiчнасцей, якiя датычацца дзiцяцi i яго бацькоў. Роўнай i ўсебаковай абаронай дзяржавы карыстаюцца дзецi, народжаныя ў шлюбе i па-за шлюбам. Артыкул 7. Права на грамадзянства Кожнае дзiця мае права на грамадзянства. Падставы i парадак набыцця i змянення грамадзянства дзiцяцi вызначаюцца актамi заканадаўства Рэспублiкi Беларусь, якiя рэгулююць пытаннi грамадзянства. Артыкул 8. Права на годны ўзровень жыцця Кожнае дзiця мае права на ўзровень жыцця i ўмовы, неабходныя для паўнацэннага фiзiчнага, разумовага i духоўнага развiцця. Дзяржаўныя органы праз сiстэму сацыяльных i эканамiчных мер забяспечваюць стварэнне гэтых умоў. Артыкул 9. Права на недатыкальнасць асобы, абарону ад эксплуатацыi i насiлля Кожнае дзiця мае права на абарону сваёй асобы ад любых вiдаў эксплуатацыi i насiлля. Дзяржава забяспечвае недатыкальнасць асобы дзiцяцi, ажыццяўляе яго абарону ад усiх вiдаў эксплуатацыi, уключаючы сексуальную, ад фiзiчнага i (або) псiхiчнага насiлля, жорсткага, грубага або зняважлiвага абыходжання, сексуальных дамаганняў, у тым лiку з боку бацькоў або асоб, якiя iх замяняюць, i сваякоў, ад уцягнення ў злачынную дзейнасць, далучэння да спiртных напiткаў, немедыцынскага ўжывання наркатычных, таксiчных, псiхатропных i iншых моцнадзейных, адурманьваючых рэчываў, прымушэння да заняцця прастытуцыяй, папрашайнiцтвам, азартнымi гульнямi або ўчынення дзеянняў, звязаных з вырабам матэрыялаў або прадметаў парнаграфiчнага характару. Асобы, якiм стала вядома аб фактах жорсткага абыходжання, фiзiчнага i (або) псiхiчнага насiлля ў адносiнах да дзiцяцi, што ўяўляюць пагрозу яго здароўю i развiццю, абавязаны неадкладна паведамiць аб гэтым у кампетэнтны дзяржаўны орган. Артыкул 10. Права на вызначэнне адносiн да рэлiгii Кожнае дзiця мае права самастойна вызначаць свае адносiны да рэлiгii, вызнаваць любую рэлiгiю або не вызнаваць нiякай. Дзяржава не можа ўмешвацца ў выхаванне дзiцяцi, заснаванае на пэўным рэлiгiйным светапоглядзе бацькоў або асоб, якiя iх замяняюць, i звязаныя з гэтым пры ўдзеле дзiцяцi спраўлянне за межамi навучальных устаноў рэлiгiйных абрадаў, захаванне традыцый, за выключэннем выпадкаў, калi прымушэнне да рэлiгiйных дзеянняў непасрэдна пагражае жыццю i здароўю дзiцяцi, парушае яго законныя правы. У адносiнах да дзiцяцi, якое не дасягнула пятнаццацi гадоў, рэлiгiйныя абрады спраўляюцца са згоды бацькоў або асоб, якiя iх замяняюць. Артыкул 11. Права на атрыманне, захоўванне i распаўсюджванне iнфармацыi, свабоднае выказванне думкi Кожнае дзiця мае права на атрыманне, захоўванне i распаўсюджванне iнфармацыi, свабоду меркаванняў, перакананняў i iх свабоднае выказванне. Кожнае дзiця, здольнае фармуляваць свае погляды, мае права свабодна iх выказваць па ўсiх пытаннях, якiя яго закранаюць, прычым поглядам дзiцяцi ўдзяляецца належная ўвага ў адпаведнасцi з яго ўзростам. У прыватнасцi, дзiцяцi прадастаўляецца магчымасць непасрэдна цi праз прадстаўнiка або адпаведны орган быць заслуханым у ходзе любога судовага або адмiнiстрацыйнага разбору, якi яго закранае, у парадку, прадугледжаным заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. Абмежаванне правоў i свабод дзiцяцi дапускаецца толькi ў выпадках, прадугледжаных законам, у iнтарэсах нацыянальнай бяспекi, грамадскага парадку, абароны маралi, здароўя насельнiцтва, правоў i свабод iншых асоб. Артыкул 12. Права на бясплатны праезд Дзецi ва ўзросце да сямi гадоў маюць права на бясплатны праезд у гарадскiм пасажырскiм транспарце агульнага карыстання (акрамя таксi), а таксама на аўтамабiльным i чыгуначным транспарце агульнага карыстання прыгарадных зносiн. Артыкул 13. Абарона дзiцем сваiх правоў i iнтарэсаў Дзiця ва ўзросце чатырнаццацi гадоў i старэйшае мае права на атрыманне юрыдычнай дапамогi для ажыццяўлення i абароны сваiх правоў i свабод, у тым лiку права карыстацца ў любы момант дапамогай адвакатаў i iншых сваiх прадстаўнiкоў у судзе, iншых дзяржаўных органах, iншых арганiзацыях i ў адносiнах са службовымi асобамi i грамадзянамi без згоды бацькоў або асоб, якiя iх замяняюць. У выпадках, прадугледжаных заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь, юрыдычная дапамога аказваецца дзiцяцi калегiямi адвакатаў бясплатна. У выпадку парушэння правоў дзiцяцi, якiя вызначаны Канвенцыяй Арганiзацыi Аб’яднаных Нацый аб правах дзiцяцi 1989 года i iншымi актамi заканадаўства Рэспублiкi Беларусь, дзiця мае права звяртацца з заявамi ў органы апекi i папячыцельства, пракуратуру, а па дасягненнi чатырнаццацi гадоў — у суд з заявай аб абароне сваiх правоў i iнтарэсаў, а таксама ажыццяўляць абарону правоў i iнтарэсаў праз сваiх законных прадстаўнiкоў. Артыкул 14. Абавязкi дзiцяцi Дзiця абавязана выконваць законы дзяржавы, клапацiцца аб бацьках, паважаць правы i iнтарэсы iншых грамадзян, традыцыi i культурныя каштоўнасцi беларускага народа, iншых нацый i народнасцей, авалодваць ведамi i рыхтавацца да самастойнай працоўнай дзейнасцi, беражлiва адносiцца да навакольнага асяроддзя, усiх вiдаў уласнасцi.

ГЛАВА 2. ДЗІЦЯ І СЯМ'Я Артыкул 15. Права на пражыванне ў сям’i Кожнае дзiця мае права жыць у сям’i, ведаць абаiх сваiх бацькоў, права на iх клопат, сумеснае з iмi пражыванне, за выключэннем выпадкаў, калi разлучэнне з адным або абаiмi бацькамi неабходна ў iнтарэсах дзiцяцi. Права выбару аднаго з бацькоў для сумеснага пражывання даецца дзiцяцi па дасягненнi iм дзесяцi гадоў. Артыкул 16. Правы дзiцяцi, якое пражывае асобна ад бацькоў Дзiця, якое пражывае асобна ад аднаго або абаiх бацькоў у Рэспублiцы Беларусь цi iншай дзяржаве, мае права на падтрыманне рэгулярных асабiстых адносiн i прамых кантактаў з бацькамi, iншымi сваякамi, за выключэннем выпадкаў, калi такiя зносiны не адпавядаюць iнтарэсам дзiцяцi. Артыкул 17. Адказнасць сям’i за дзiця Бацькi або асобы, якiя iх замяняюць, павiнны ствараць неабходныя ўмовы для паўнацэннага развiцця, выхавання, адукацыi, умацавання здароўя дзiцяцi i падрыхтоўкi яго да самастойнага жыцця ў сям’i i грамадстве. Пры змяшчэннi дзiцяцi ў дзiцячыя iнтэрнатныя ўстановы на дзяржаўнае забеспячэнне, а таксама ў апякунскую, прыёмную сям’ю з кожнага з бацькоў спаганяюцца сродкi на ўтрыманне дзяцей у парадку i памерах, устаноўленых заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. Парушэнне правоў i ўшчамленне iнтарэсаў дзiцяцi бацькамi або асобамi, на ўтрыманнi якiх яно знаходзiцца, цягнуць адказнасць, прадугледжаную заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. У выпадках, вызначаных заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь, бацькi або асобы, якiя iх замяняюць, нясуць адказнасць за парушэнне дзецьмi заканадаўства Рэспублiкi Беларусь. Артыкул 18. Права на жыллё Кожнае дзiця мае права на жыллё. Рэалiзацыя дадзенага права ажыццяўляецца ў парадку, устаноўленым жыллёвым заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. Артыкул 19. Права на маёмасць Кожнае дзiця мае права самастойна карыстацца, валодаць i распараджацца сваёй маёмасцю, у тым лiку заключаць здзелкi, на ўмовах i ў парадку, вызначаных заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. Дзiця незалежна ад месца пражывання ў адпаведнасцi з заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь мае права на атрыманне спадчыны бацькоў у выпадку iх смерцi або аб’яўлення iх рашэннем суда памёршымi. У выпадку прызнання бацькоў або аднаго з iх рашэннем суда адсутнымi без вестак дзiця мае права на ўтрыманне за кошт iх маёмасцi ў адпаведнасцi з заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. Артыкул 20. Права на iмя Кожнае дзiця мае права на iмя. Права i абавязак вызначаць уласнае iмя дзiцяцi належыць бацькам. Змяненне ўласнага iмя ажыццяўляецца ў адпаведнасцi з заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. Артыкул 21. Сацыяльная абарона сям’i дзяржавай З мэтай паўнацэннага ўтрымання i выхавання дзiцяцi ў сям’i дзяржава ўстанаўлiвае неабходны ўзровень матэрыяльнай падтрымкi ў выглядзе дзяржаўных дапамог, гарантуе права на карыстанне дзiцячымi дашкольнымi ўстановамi i прадастаўляе льготы ў адпаведнасцi з заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.

ГЛАВА 3. ДЗІЦЯ І ГРАМАДСТВА Артыкул 22. Далучэнне да нацыянальнай i сусветнай культуры. Права на абарону ад iнфармацыi, прапаганды, агiтацыi, якiя наносяць шкоду здароўю, маральнаму i духоўнаму развiццю дзiцяцi Дзяржава забяспечвае дзецям магчымасць далучэння да гiсторыi, традыцый i духоўных каштоўнасцей народа Рэспублiкi Беларусь i дасягненняў сусветнай культуры. З гэтай мэтай заахвочваецца стварэнне дзяржаўных i грамадскiх арганiзацый для развiцця здольнасцей дзяцей да навукi i творчасцi, ажыццяўляюцца выпуск кiна- i вiдэафiльмаў, тэле- i радыёперадач, выданне дзiцячых газет, часопiсаў i кнiг, забяспечваецца iх даступнасць. Дзiця мае права на абарону ад iнфармацыi, прапаганды i агiтацыi, якiя наносяць шкоду яго здароўю, маральнаму i духоўнаму развiццю. Парадак рэалiзацыi гэтага права вызначаецца ў адпаведнасцi з заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. Артыкул 23. Права на адукацыю Кожнае дзiця мае права на атрыманне бясплатнай адукацыi, у тым лiку на роднай мове, выбар навучальнай установы ў адпаведнасцi з актамi заканадаўства Рэспублiкi Беларусь. Дзяржава заахвочвае развiццё таленту i павышэнне адукацыi. Артыкул 24. Права на працу Дзiця мае права на атрыманне прафесii, удзел у самастойнай працоўнай дзейнасцi ў адпаведнасцi з яго ўзростам, станам здароўя i прафесiйнай падрыхтоўкай. Па дасягненнi шаснаццацi гадоў непаўналетнiя маюць права на самастойную працоўную дзейнасць. З пiсьмовай згоды аднаго з бацькоў або асоб, якiя iх замяняюць, працоўны дагавор можа быць заключаны з непаўналетнiм, якi дасягнуў чатырнаццацi гадоў, на ўмовах i ў парадку, устаноўленых заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. Дзяржава заахвочвае арганiзацыi, якiя выдзяляюць рабочыя месцы для асоб, маладзейшых за васемнаццаць гадоў. Забараняецца прымяненне працы дзiцяцi на цяжкiх работах i работах са шкоднымi або небяспечнымi ўмовамi працы, падземных i горных работах, а таксама на iншых работах, якiя шкодны для яго здароўя i развiцця або наносяць урон наведвальнасцi агульнаадукацыйнай школы. Пералiк такiх работ вызначаецца Урадам Рэспублiкi Беларусь або ўпаўнаважаным iм органам у адпаведнасцi з заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. Артыкул 25. Права на адпачынак Кожнае дзiця мае права на адпачынак i выбар пазашкольных заняткаў у адпаведнасцi са сваiмi iнтарэсамi i здольнасцямi. Дзяржава стварае шырокую сетку спецыяльных пазашкольных арганiзацый, дзiцячых i юнацкiх спартыўных збудаванняў, пляцовак, стадыёнаў, клубаў i iншых месцаў адпачынку i ўмацавання здароўя, устанаўлiвае льготны парадак карыстання культурна-асветнымi i спартыўна-аздараўленчымi арганiзацыямi. Дзеяннi, накiраваныя на пагаршэнне або скарачэнне матэрыяльнай базы, якая забяспечвае арганiзацыю адпачынку дзяцей, падлягаюць узгадненню з адпаведнымi мясцовымi выканаўчымi i распарадчымi органамi. Артыкул 26. Права на свабоду аб’яднанняў Дзецi маюць права аб’ядноўвацца ў самастойныя дзiцячыя i маладзёжныя грамадскiя аб’яднаннi пры ўмове, што дзейнасць гэтых аб’яднанняў не супярэчыць Канстытуцыi i заканадаўству Рэспублiкi Беларусь, не парушае грамадскi парадак i бяспеку дзяржавы, не наносiць шкоды здароўю i маральнасцi насельнiцтва, не ўшчамляе правоў i iнтарэсаў iншых асоб. Дзяржава аказвае дзiцячым i маладзёжным грамадскiм аб’яднанням матэрыяльную i iншую дапамогу. Артыкул 27. Права на абарону гонару i годнасцi Кожнае дзiця мае права на аборону яго гонару i годнасцi, якiя ахоўваюцца Канстытуцыяй Рэспублiкi Беларусь. Дысцыплiна i парадак у навучальна-выхаваўчых установах падтрымлiваюцца метадамi, якiя грунтуюцца на пачуццях узаемнай павагi i справядлiвасцi i выключаюць знявагу. Замах на гонар i годнасць дзiцяцi з боку асоб, якiя абавязаны па роду сваёй дзейнасцi ажыццяўляць выхаваўчыя i навучальныя функцыi, цягне адказнасць, прадугледжаную заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. Артыкул 28. Права на абарону ад незаконнага ўмяшання ў асабiстае жыццё, ад замаху на тайну карэспандэнцыi Кожнае дзiця мае права на абарону ад незаконнага ўмяшання ў яго асабiстае жыццё, у тым лiку ад замаху на тайну яго карэспандэнцыi, тэлефонных i iншых паведамленняў.

ГЛАВА 4. ДЗІЦЯ Ў НЕСПРЫЯЛЬНЫХ УМОВАХ І ЭКСТРЭМАЛЬНЫХ СІТУАЦЫЯХ Артыкул 29. Абарона правоў дзiцяцi, якое засталося без апекi бацькоў Дзiця, якое засталося без апекi бацькоў, мае права на асаблiвы клопат з боку дзяржавы. Органы апекi i папячыцельства павiнны прымаць усе неабходныя меры па ўладкаванню дзiцяцi, якое засталося без апекi бацькоў, на выхаванне ў сям’ю (на ўсынаўленне (удачарэнне), пад апеку, папячыцельства, у прыёмную сям’ю). Дзяржава аказвае матэрыяльную падтрымку такiм сем’ям у адпаведнасцi з заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. Пры немагчымасцi перадачы дзiцяцi, якое засталося без апекi бацькоў, на усынаўленне (удачарэнне) грамадзянам Рэспублiкi Беларусь цi на ўсынаўленне (удачарэнне) яго сваякам дапускаецца яго ўсынаўленне (удачарэнне), устанаўленне апекi (папячыцельства) у iнтарэсах дзiцяцi грамадзянамi iншай дзяржавы ў парадку, якi ўстаноўлены заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. У гэтым выпадку за дзiцем захоўваюцца правы на грамадзянства, маёмасць, жыллё ў адпаведнасцi з заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. Не дапускаецца атрыманне неапраўданых фiнансавых выгад з прычыны ўсынаўлення (удачарэння) або апякунства (папячыцельства). У iнтарэсах дзiцяцi ацэнка яго здароўя, умоў пражывання ў сям’i ўсынавiцеля, апекуна (папячыцеля) ажыццяўляецца органамi апекi i папячыцельства строга канфiдэнцыяльна. Дзiця, якое дасягнула чатырнаццацi гадоў, мае права жыць самастойна пры наяўнасцi ўмоў для пражывання, матэрыяльнай падтрымкi дзяржавы i ажыццяўлення кантролю з боку органаў апекi i папячыцельства. Артыкул 30. Утрыманне i выхаванне дзяцей у дзiцячых iнтэрнатных установах Дзiця, якое засталося без апекi бацькоў, пры немагчымасцi перадаць яго на выхаванне ў сям’ю ўладкоўваецца ў дзяржаўныя i недзяржаўныя дзiцячыя iнтэрнатныя ўстановы на патранатнае выхаванне. У мэтах паўнацэннага фiзiчнага, iнтэлектуальнага i духоўнага развiцця, падрыхтоўкi да самастойнага жыцця дзецям — выхаванцам iнтэрнатнай установы любога тыпу ствараюцца ўсе неабходныя ўмовы, наблiжаныя да сямейных, забяспечваецца захаванне iх роднай мовы, культуры, нацыянальных звычаяў i традыцый. Пенсii, дапамогi, iншыя сацыяльныя выплаты i iншыя бягучыя паступленнi пералiчваюцца на асабiсты рахунак дзiцяцi — выхаванца iнтэрнатнай установы. Парадак распараджэння iмi, а таксама маёмасцю падапечнага вызначаецца заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. Работнiкi дзiцячых iнтэрнатных устаноў, якiя ўчынiлi антыпедагагiчныя або амаральныя дзеяннi ў адносiнах да выхаванцаў, падлягаюць звальненню з гэтых устаноў у парадку, вызначаным заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. Абарона правоў i iнтарэсаў выпускнiкоў дзiцячых iнтэрнатных устаноў, якiя знаходзiлiся на поўным дзяржаўным забеспячэннi, прадастаўленне iм у нечарговым парадку жылля, выдача ўстаноўленага матэрыяльнага забеспячэння, страхаванне, працаўладкаванне ўскладаюцца на адмiнiстрацыю гэтых устаноў i мясцовыя выканаўчыя i распарадчыя органы. Артыкул 31. Правы дзяцей-iнвалiдаў i дзяцей з асаблiвасцямi псiхафiзiчнага развiцця Дзяржава гарантуе дзецям-iнвалiдам, дзецям з асаблiвасцямi псiхафiзiчнага развiцця бясплатную спецыялiзаваную медыцынскую, дэфекталагiчную i псiхалагiчную дапамогу, выбар iмi i iх бацькамi навучальнай установы, атрыманне базавай i прафесiйнай адукацыi, працаўладкаванне ў адпаведнасцi з iх магчымасцямi, сацыяльную рэабiлiтацыю, паўнацэннае жыццё ва ўмовах, якiя забяспечваюць iх годнасць, садейнiчаюць актыўнаму ўключэнню ў жыццё грамадства. Артыкул 32. Правы дзяцей, якiя пацярпелi ад стыхiйных бедстваў, аварый i катастроф Дзецям, якiя апынулiся ў экстрэмальных сiтуацыях (стыхiйныя бедствы, аварыi, катастрофы, забруджанасць навакольнага асяроддзя як вынiк аварый на атамных электрастанцыях, прамысловых прадпрыемствах i iнш.), дзяржава аказвае тэрмiновую бязвыплатную дапамогу, прымае неадкладныя меры па адсяленню iх з зоны бяспекi, клапоцiцца аб уз’яднаннi з сям’ёй, аказвае неабходную медыцынскую дапамогу, у тым лiку i ў iншых дзяржавах. Артыкул 33. Забарона ўдзелу дзяцей у ваенных дзеяннях Прыцягненне дзяцей да ўдзелу ў ваенных дзеяннях, узброеных канфлiктах, прапаганда сярод дзяцей вайны i насiлля, стварэнне дзiцячых ваенiзаваных фармiраванняў забараняюцца. Прызыў асоб на тэрмiновую ваенную службу ва Узброеныя Сiлы i iншыя воiнскiя фармiраваннi Рэспублiкi Беларусь праводзiцца па дасягненнi iмi васемнаццацi гадоў. Прыняцце асоб, якiя не дасягнулi васемнаццацi гадоў, на ваенную службу ў якасцi курсантаў ваенна-вучэбных устаноў, на вучобу ў якасцi сувораўцаў, выхаванцаў ваенных аркестраў рэгулюецца заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. Артыкул 34. Правы дзяцей-бежанцаў Дзецi-бежанцы, якiя страцiлi жыллё i асабiстую маёмасць у вынiку ваенных дзеянняў, узброеных канфлiктаў на нацыянальнай або iншай глебе, маюць права на абарону сваiх iнтарэсаў. Мясцовыя выканаўчыя i распарадчыя органы па месцы знаходжання дзiцяцi прымаюць меры для пошукаў бацькоў або сваякоў, аказваюць матэрыяльную, медыцынскую i iншую дапамогу, пры неабходнасцi ўладкоўваюць яго ў лячэбна-прафiлактычную, дзiцячую iнтэрнатную, iншую навучальна-выхаваўчую ўстанову. Артыкул 35. Абарона правоў дзiцяцi пры прыцягненнi яго да адказнасцi Права на асабiстую свабоду дзiцяцi ахоўваецца законам. Гарантыi абароны правоў непаўналетнiх пры прыцягненнi iх да адказнасцi, затрыманнi, арышце ўстанаўлiваюцца заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. Артыкул 36. Захаванне правоў дзiцяцi ў спецыяльных выхаваўчых установах Накiраванне дзiцяцi ў спецыяльную навучальна-выхаваўчую або лячэбна-выхаваўчую ўстанову праводзiцца толькi судом на ўмовах i ў парадку, устаноўленых заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь. Дзiця, якое знаходзiцца ў спецыяльнай навучальна-выхаваўчай або лячэбна-выхаваўчай установе, мае права на гуманнае абыходжанне, ахову здароўя, атрыманне базавай адукацыi i прафесiйнай падрыхтоўкi, спатканнi з бацькамi, сваякамi i iншымi асобамi, водпуск, перапiску. Абавязковай мэтай утрымання непаўналетнiх у спецыяльнах навучальна-выхаваўчых або лячэбна-выхаваўчых установах з’яўляецца перавыхаванне i вяртанне iх да нармальных умоў жыцця i працы. Артыкул 37. Абарона дзiцяцi ад насiльнага перамяшчэння Дзяржава прымае меры супраць незаконнага перамяшчэння i невяртання дзяцей з-за мяжы, iх выкрадання, гандлю дзяцьмi ў любых мэтах i форме ў адпаведнасцi з заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь i нормамi мiжнароднага права.

ГЛАВА 5. МІЖНАРОДНАЕ СУПРАЦОЎНІЦТВА Артыкул 38. Мiжнародныя дагаворы Калi мiжнародным дагаворам Рэспублiкi Беларусь, што ўступiў у сiлу, устаноўлены iншыя правiлы, якiя прадугледжваюць больш поўную абарону правоў i iнтарэсаў дзiцяцi, чым тыя, што змяшчаюцца ў гэтым Законе, то прымяняюцца правiлы мiжнароднага дагавора. Артыкул 39. Мiжнароднае супрацоўнiцтва Дзяржава садзейнiчае развiццю мiжнароднага супрацоўнiцтва дзяржаўных i недзяржаўных арганiзацый, забяспечвае выкананне мiжнародных дагавораў Рэспублiкi Беларусь у сферы аховы правоў дзiцяцi.

ГЛАВА 6. АДКАЗНАСЦЬ ЗА ПАРУШЭННЕ ГЭТАГА ЗАКОНА Артыкул 40. Адказнасць за парушэнне гэтага Закона Асобы, якiя парушаюць гэты Закон або перашкаджаюць яго выкананню, нясуць адказнасць, прадугледжаную заканадаўствам Рэспублiкi Беларусь.».

Артыкул 2. Гэты Закон уступае ў сiлу з дня яго афiцыйнага апублiкавання. Артыкул 3. Савету Мiнiстраў Рэспублiкi Беларусь у трохмесячны тэрмiн з дня ўступлення ў сiлу гэтага Закона прыняць неабходныя меры па прывядзенню заканадаўства ў адпаведнасць з гэтым Законам. Прэзiдэнт Рэспублiкi Беларусь А. ЛУКАШЭНКА 25 кастрычнiка 2000 г., г. Мiнск. № 440-З

<<< вярнуцца да каталогу

<<< вярнуцца да пачатку Закона

паглядзець каментарый>>>