Закон Республики Беларусь
от 21 октября 1996 года № 708-ХIII
"О научной деятельности"

Тэкст Закона ў кантрольным стане. Дата апошняй актуалізацыі: 15.03.2005.

ЗАКОН РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ
Аб НАВУКОВАЙ ДЗЕЙНАСЦІ

Прыняты Палатай прадстаўнiкоў 24 кастрычнiка 2003 года

Адобраны Саветам Рэспублiкi 12 лiстапада 2003 года

З улікам змяненняў, унесеных
Законам Рэспублікі Беларусь ад 31 снежня 1997 г. N 118-З.

Гэты Закон вызначае прававыя асновы і гарантыі ажыццяўлення навуковай дзейнасці і абароны яе вынікаў для ўсіх суб'ектаў і ўдзельнікаў гэтай дзейнасці незалежна ад формаў арганізацыі і ўласнасці. Закон накіраваны на стварэнне спрыяльных умоў для ажыццяўлення навуковай дзейнасці і на ўзмацненне дзяржаўнай падтрымкі навукі як неабходнай умовы эканамічнага і сацыяльнага развіцця Рэспублікі Беларусь, павышэння інтэлектуальнага і культурнага ўзроўню яе грамадзян, умацавання аўтарытэту і незалежнасці дзяржавы.

Глава 1.

АГУЛЬНЫЯ ПАЛАЖЭННІ

Артыкул 1. Асноўныя паняцці, якія выкарыстоўваюцца ў гэтым Законе

Навуковая дзейнасць - творчая дзейнасць, накіраваная на атрыманне новых ведаў аб чалавеку, прыродзе, грамадстве, штучна створаных аб'ектах і на выкарыстанне навуковых ведаў для распрацоўкі новых спосабаў іх прымянення.

Фундаментальныя навуковыя даследаванні - тэарэтычныя і (або) эксперыментальныя даследаванні, накіраваныя на атрыманне новых ведаў аб асноўных заканамернасцях развіцця прыроды, чалавека, грамадства і штучна створаных аб'ектаў.

Прыкладныя навуковыя даследаванні - даследаванні, накіраваныя на прымяненне вынікаў фундаментальных навуковых даследаванняў, дасягненне практычных мэт і вырашэнне канкрэтных задач.

Падрыхтоўка навуковых работнікаў вышэйшай кваліфікацыі - від навуковай дзейнасці, што ўключае ў сябе вучэбныя мерапрыемствы і правядзенне навуковых даследаванняў з мэтай набыцця навуковым работнікам вышэйшай навуковай кваліфікацыі.

Навуковы работнік - асоба, якая валодае неабходнай кваліфікацыяй і прафесійна займаецца навуковай дзейнасцю. Да навуковых работнікаў прыроўніваюцца асобы, якія вучацца стацыянарна ў аспірантуры, ад'юнктуры, дактарантуры ў парадку, што ўстанаўліваецца заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

Навуковая арганізацыя - юрыдычная асоба або яе структурнае падраздзяленне, у функцыі якіх уваходзіць ажыццяўленне навуковай дзейнасці ў адпаведнасці з артыкулам 3 гэтага Закона.

Дысертацыя - навуковая кваліфікацыйная работа сушукальніка вучонай ступені, прадстаўленая да абароны ў выглядзе спецыяльна падрыхтаванага рукапісу, манаграфіі, падручніка, а ў асобных выпадках - навуковага даклада.

Часовы навуковы калектыў - добраахвотнае аб'яднанне фізічных асоб без утварэння юрыдычнай асобы ў мэтах ажыццяўлення навуковай дзейнасці ў адпаведнасці з атрыманым па конкурсу грантам або ў адпаведнасці з дагаворам.

Навуковы фонд - юрыдычная асоба, якая фінансуе навуковую дзейнасць, як правіла, па выніках адкрытых конкурсаў ад імя дзяржавы, ад свайго імя або ад імя фізічных і юрыдычных асоб, што прынялі ўдзел у заснаванні гэтага фонду. Навуковы фонд дзейнічае на падставе статута, зарэгістраванага ва ўстаноўленым парадку.

Грант - мэтавыя сродкі, якія прадастаўляюцца фізічным і (або) юрыдычным асобам на конкурснай аснове ў грашовай ці натуральнай форме на правядзенне навуковых даследаванняў на ўмовах, што вызначаюцца дагаворам або іншым актам.

Спонсар - юрыдычная або фізічная асоба, якая аказвае бязвыплатную фінансавую і (або) матэрыяльную дапамогу пры ажыццяўленні навуковай дзейнасці.

Інвестар - юрыдычная або фізічная асоба, якая ажыццяўляе ўкладанні ўласных, пазыковых і іншых прыцягнутых маёмасных і інтэлектуальных каштоўнасцей (інвестыцый) у інвестыцыйны праект.

Артыкул 2. Прававое рэгуляванне адносін у сферы навуковай дзейнасці

Прававое рэгуляванне адносін у сферы навуковай дзейнасці ажыццяўляецца на падставе гэтага Закона, іншых актаў заканадаўства Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 3. Віды навуковай дзейнасці

Да відаў навуковай дзейнасці адносяцца:

правядзенне фундаментальных і прыкладных навуковых даследаванняў;

апрабацыя вынікаў навуковых даследаванняў;

падрыхтоўка навуковых работнікаў вышэйшай кваліфікацыі (кандыдатаў і дактароў навук).

Артыкул 4. Права на ажыццяўленне навуковай дзейнасці

Права на ажыццяўленне навуковай дзейнасці маюць:

грамадзяне Рэспублікі Беларусь;

юрыдычныя асобы (навуковыя арганізацыі) незалежна ад форм арганізацыі і ўласнасці, зарэгістраваныя ва ўстаноўленым парадку;

часовыя навуковыя калектывы.

Замежныя грамадзяне і асобы без грамадзянства, замежныя юрыдычныя асобы і іх структурныя падраздзяленні ажыццяўляюць навуковую дзейнасць на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь у адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 5. Асноўныя прынцыпы дзяржаўнага рэгулявання навуковай
дзейнасці

Дзяржаўнае рэгуляванне навуковай дзейнасці грунтуецца на наступных асноўных прынцыпах:

неўмяшання органаў дзяржаўнай улады і іх службовых асоб у працэс навуковай дзейнасці, акрамя выпадкаў, прадугледжаных заканадаўствам Рэспублікі Беларусь;

роўнасці ўсіх суб'ектаў навуковай дзейнасці перад законам;

свабоды выбару напрамкаў навуковай дзейнасці для ўсіх суб'ектаў навуковай дзейнасці ў межах іх кампетэнцыі;

прадастаўлення грамадзянам Рэспублікі Беларусь роўных магчымасцей набыцця і павышэння навуковай кваліфікацыі;

стымулявання навуковай дзейнасці, кантролю і адказнасці за вынікі навуковай дзейнасці для ўсіх суб'ектаў навуковай дзейнасці незалежна ад форм арганізацыі і ўласнасці;

абавязковасці, аб'ектыўнасці і кампетэнтнасці дзяржаўнай экспертызы навукова-тэхнічных праграм, асобных праектаў і вынікаў навуковай дзейнасці;

забеспячэння прававой абароны вынікаў навуковай дзейнасці;

канцэнтрацыі навуковага патэнцыялу і фінансавых сродкаў на прыярытэтных напрамках;

стварэння спрыяльных умоў для інвеставання і спонсарскай падтрымкі навуковай дзейнасці шляхам прадастаўлення падатковых ільгот;

уліку інтарэсаў асобы, грамадства, дзяржавы.

Вынікі навуковых даследаванняў, выкананых па праграмах міжнароднага навукова-тэхнічнага супрацоўніцтва, а таксама па заказах або пры фінансавай падтрымцы замежных арганізацый і фондаў, падлягаюць дзяржаўнаму кантролю ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 6. Дзяржаўнае фінансаванне навуковай дзейнасці

Ў мэтах забеспячэння належных прававых гарантый і матэрыяльных умоў развіцця навукі штогод забяспечваецца дзяржаўнае фінансаванне навуковай дзейнасці з рэспубліканскага бюджэту, якое з'яўляецца абароненым артыкулам бягучых расходаў бюджэтнай класіфікацыі. Напрамкі выкарыстання сродкаў, прадугледжаных у рэспубліканскім бюджэце, вызначаюцца заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 7. Арганізацыйная сістэма навуковай дзейнасці

Ў арганізацыйную сістэму навуковай дзейнасці ўваходзяць:

вышэйшыя органы заканадаўчай і выканаўчай улады;

міністэрствы, дзяржаўныя камітэты і іншыя цэнтральныя органы дзяржаўнага кіравання;

Нацыянальная акадэмія навук Беларусі;

галіновыя і іншыя акадэміі навук;

навуковыя фонды.

Нацыянальная акадэмія навук Беларусі з'яўляецца самакіравальнай навуковай арганізацыяй, якой заканадаўствам Рэспублікі Беларусь прадастаўлены адпаведны статус. Сродкі на яе дзейнасць штогод вызначаюцца ў бюджэце Рэспублікі Беларусь асобным радком.

Дзейнасць іншых юрыдычных асоб, якія ўваходзяць у арганізацыйную сістэму навуковай дзейнасці, рэгулюецца заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

У арганізацыйную сістэму навуковай дзейнасці могуць уваходзіць іншыя юрыдычныя асобы, створаныя ў парадку, устаноўленым заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

Глава 2.

СУБ'ЕКТЫ І УДЗЕЛЬНІКІ НАВУКОВАЙ ДЗЕЙНАСЦІ

Артыкул 8. Суб'екты і ўдзельнікі навуковай дзейнасці

Суб'ектамі навуковай дзейнасці могуць быць:

фізічныя асобы;

юрыдычныя асобы (навуковыя арганізацыі) незалежна ад форм арганізацыі і ўласнасці;

часовыя навуковыя калектывы.

Удзельнікамі навуковай дзейнасці могуць быць фізічныя і юрыдычныя асобы, якія набылі ва ўстаноўленым законам парадку права на ўдзел у гэтай дзейнасці ў якасці яе інвестараў, заказчыкаў і спонсараў, а таксама тыя з іх, якія ажыццяўляюць інфармацыйнае, патэнтна-ліцэнзійнае, метралагічнае, праграмнае, арганізацыйна-метадычнае і тэхнічнае забеспячэнне навуковай дзейнасці.

Прававы статус суб'ектаў і ўдзельнікаў навуковай дзейнасці вызначаецца гэтым Законам, іншымі актамі заканадаўства Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 9. Адносіны паміж суб'ектамі і (або) удзельнікамі навуковай
дзейнасці

Адносіны паміж суб'ектамі і (або) удзельнікамі навуковай дзейнасці будуюцца на аснове заканадаўства Рэспублікі Беларусь і пісьмовага дагавора (кантракта), які заключаецца на аснове добраахвотнасці і раўнапраўя бакоў.

Суб'екты і ўдзельнікі навуковай дзейнасці пры заключэнні дагавора (кантракта) маюць права на выбар партнёраў, вызначэнне абавязальніцтваў і ўмоў гаспадарчых узаемаадносін, якія не супярэчаць заканадаўству Рэспублікі Беларусь.

Дагавор (кантракт) можа быць скасаваны па патрабаванню аднаго з бакоў у выпадках, прадугледжаных заканадаўствам Рэспублікі Беларусь і дагаворам (кантрактам). Спрэчкі паміж бакамі дагавора (кантракта) разглядаюцца судамі ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

Глава 3.

НАВУКОВЫ РАБОТНІК І ЯГО НАВУКОВАЯ КВАЛІФІКАЦЫЯ

Артыкул 10. Кваліфікацыя навуковага работніка

Кваліфікацыя навуковага работніка вызначаецца:

наяўнасцю вышэйшай адукацыі;

наяўнасцю ступені магістра;

праходжаннем спецыяльнай навуковай падрыхтоўкі (аспірантуры, ад'юнктуры, дактарантуры);

наяўнасцю вучонай ступені;

наяўнасцю вучонага звання;

наяўнасцю вучонага звання члена-карэспандэнта і акадэміка Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі;

наяўнасцю вучонага звання члена-карэспандэнта і акадэміка галіновых і іншых акадэмій навук;

наяўнасцю ганаровых званняў і ўзнагарод, прысвоеных за навуковыя дасягненні;

аб'ёмам і ўзроўнем апублікаваных работ, выкананых даследаванняў і распрацовак;

ацэнкамі навуковага супольніцтва і спецыялістаў у адпаведнай галіне ведаў.

Ні адна з пералічаных ацэнак не можа быць абсалютызавана пры вызначэнні кваліфікацыі навуковага работніка.

Артыкул 11. Падрыхтоўка навуковых работнікаў вышэйшай кваліфікацыі

Падрыхтоўка навуковых работнікаў вышэйшай кваліфікацыі праводзіцца навуковымі арганізацыямі, вышэйшымі навучальнымі ўстановамі і іншымі арганізацыямі, якія атрымалі на гэта права ва ўстаноўленым парадку. Такая падрыхтоўка ажыццяўляецца праз суіскальніцтва, аспірантуру, ад'юнктуру, дактарантуру.

Падрыхтоўка навуковых работнікаў вышэйшай кваліфікацыі можа ажыццяўляцца таксама і ў замежных навучальных установах і навуковых арганізацыях.

Артыкул 12. Вучоныя ступені

Ў Рэспубліцы Беларусь прысуджаюцца вучоныя ступені кандыдата навук і доктара навук. Гэтыя ступені прысуджаюцца асобам, якія маюць вышэйшую адукацыю, публічна абаранілі падрыхтаваную імі самастойна дысертацыю ў парадку, што вызначаецца заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

Дысертацыя павінна абагульняць вынікі навуковых даследаванняў, выкананых аўтарам, і сведчыць аб яго асабістым укладзе ў навуку.

Вучоныя ступені, прысуджаныя ў іншых дзяржавах, прызнаюцца ў Рэспубліцы Беларусь у парадку, які ўстанаўліваецца Кабінетам Міністраў Рэспублікі Беларусь, або на аснове міждзяржаўных пагадненняў.

Артыкул 13. Саветы па абароне дысертацый

Саветы па абароне дысертацый ствараюцца пры навуковых арганізацыях і вышэйшых навучальных установах. Яны могуць быць створаны некалькімі вышэйшымі навучальнымі ўстановамі і навуковымі арганізацыямі, у тым ліку з удзелам замежных або міжнародных навуковых арганізацый.

Парадак стварэння і рэгістрацыі саветаў па абароне дысертацый і кантролю за іх дзейнасцю, а таксама працэдура і парадак прысуджэння вучоных ступеняў устанаўліваюцца заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 14. Вучоныя званні

Ў Рэспубліцы Беларусь прысвойваюцца вучоныя званні дацэнта і прафесара. Гэтыя званні прысвойваюцца асобам, якія маюць вышэйшую адукацыю і дасягненні ў навуковай і навукова-педагагічнай дзейнасці.

Неабходнай умовай пры прысваенні звання прафесара з'яўляецца наяўнасць вучонай ступені. Асаблівасці прысваення вучоных званняў у галіне мастацтва ўстанаўліваюцца Кабінетам Міністраў Рэспублікі Беларусь.

Вучоныя званні дацэнта і прафесара прысвойваюцца ў парадку, які вызначаецца заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 15. Сістэма найму на работу навуковага работніка
(артыкул у першапачатковай рэдакцыі)

Пасада навуковага работніка замяшчаецца па конкурсу з наступным заключэннем тэрміновага працоўнага дагавора або на падставе індывідуальнага дагавора (кантракта), які заключаецца паміж наймальнікам і навуковым работнікам.

Парадак і ўмовы правядзення конкурсу і заключэння дагавора (кантракта) устанаўліваюцца заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 15. Прыём на работу навуковых работнікаў

Прыём на работу навуковых работнікаў ажыццяўляецца на падставе:

тэрміновага працоўнага дагавора пасля праходжання конкурсу на замяшчэнне пасады навуковага работніка;

працоўнага дагавора (кантракта) без праходжання конкурсу на замяшчэнне пасады навуковага работніка.

Парадак і ўмовы правядзення конкурсу на замяшчэнне пасады навуковага работніка, а таксама парадак і ўмовы заключэння працоўнага дагавора (кантракта) без праходжання конкурсу вызначаюцца Саветам Міністраў Рэспублікі Беларусь.
(Артыкул 15 Закона выкладзены ў новай рэдакцыі ў адпаведнасці з артыкулам 1 Закона Рэспублікі Беларусь ад 31 снежня 1997 г. N 118-З "Аб унясенні змянення ў Закон Рэспублікі Беларусь "Аб навуковай дзейнасці").

Артыкул 16. Аплата працы навуковага работніка

Аплата працы навуковага работніка ў дзяржаўных навуковых арганізацыях ажыццяўляецца ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь з улікам вынікаў яго навуковай дзейнасці і навуковай кваліфікацыі.

Аплата працы членаў часовых навуковых калектываў ажыццяўляецца на дагаворнай аснове.

Навуковы работнік, які працуе ў дзяржаўнай навуковай арганізацыі, мае права працаваць у часовых навуковых калектывах і па сумяшчальніцтву з дадатковай аплатай.

Аплата працы навуковага работніка ў навуковых арганізацыях недзяржаўных форм уласнасці ажыццяўляецца па пагадненню бакоў.

Устанавіць з 1 студзеня 1997 года памеры штомесячных даплат за вучоныя званні і ступені:

акадэмікам і членам-карэспандэнтам Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, Акадэміі аграрных навук Рэспублікі Беларусь, асноўным месцам работы якіх з'яўляюцца ўстановы і арганізацыі навукі, адукацыі, культуры, аховы здароўя, а таксама пенсіянерам, якія маюць указаныя званні, - не менш дзевяці і сямі мінімальных заработных плат адпаведна;

дактарам і кандыдатам навук - работнікам арганізацый і ўстаноў, якія фінансуюцца за кошт сродкаў дзяржаўнага бюджэту, - не менш шасці і трох мінімальных заработных плат адпаведна (даплаты за вучоныя ступені доктара і кандыдата навук не прымяняюцца да асоб, указаных у абзацы другім дадзенай часткі).

Артыкул 17. Асноўныя правы навуковага работніка

Навуковы работнік мае права:

самастойна выбіраць напрамак і метады даследаванняў у адпаведнасці са сваімі навуковымі інтарэсамі і кампетэнцыяй і ў межах напрамкаў даследаванняў навуковай арганізацыі, у якой ён працуе;

удзельнічаць у адкрытых конкурсах навукова-даследчых работ у Рэспубліцы Беларусь і за яе межамі ў адпаведнасці з устаноўленым парадкам;

па запрашэнню зацікаўленага боку прымаць удзел у выбары напрамкаў і прыярытэтаў дзяржаўнай навукова-тэхнічнай палітыкі, правядзенні экспертызы праграм і праектаў, ацэнцы і прагназаванні сацыяльна-эканамічных вынікаў іх рэалізацыі, падрыхтоўцы заканадаўчых і іншых нарматыўных актаў;

па ўзгадненню з наймальнікам, з якім знаходзіцца ў працоўных адносінах, у парадку конкурсу атрымліваць фінансаванне з дзяржаўнага бюджэту, са сродкаў прадпрыемстваў, грамадскіх аб'яднанняў, фондаў і прыватных асоб. У адносінах да атрыманых такім чынам сродкаў навуковы работнік мае права быць распарадчыкам крэдытаў. Права быць распарадчыкам крэдытаў на аснове дагавора можа перадавацца наймальніку, з якім навуковы работнік находзіцца ў працоўных адносінах;

удзельнічаць у конкурсах для атрымання сродкаў на павышэнне сваёй кваліфікацыі;

у адпаведнасці з дзеючым заканадаўствам прымаць удзел у распрацоўцы і рэалізацыі міжнародных навуковых праграм і праектаў;

заключаць кантракты з міжнароднымі арганізацыямі, юрыдычнымі і фізічнымі асобамі для работы як за мяжой, так і на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь;

інфармаваць грамадства аб выніках сваёй навуковай дзейнасці, калі яны не з'яўляюцца дзяржаўнай або іншай тайнай, якая ахоўваецца законам, а таксама ў межах сваёй кампетэнцыі даваць кансультацыі і экспертныя заключэнні пры прыцягненні яго ва ўстаноўленым парадку ў якасці кансультанта або эксперта;

прыцягваць і выкарыстоўваць для навуковай дзейнасці любыя віды рэсурсаў, уключаючы матэрыяльныя, фінансавыя, працоўныя, інтэлектуальныя, інфармацыйныя і прыродныя, у парадку і на ўмовах, устаноўленых заканадаўствам Рэспублікі Беларусь;

валодаць, карыстацца і распараджацца вынікамі навуковай дзейнасці ў адпаведнасці з заканадаўствам, статутам навуковай арганізацыі, дагаворам (кантрактам);

па ўзгадненню з наймальнікам прымаць удзел у навуковых канферэнцыях, сімпозіумах, семінарах і нарадах, у тым ліку міжнародных;

на штогадовы аплатны дадатковы водпуск у адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь;

аб'ядноўвацца ў прафесійныя саюзы, асацыяцыі, часовыя навуковыя калектывы.

Работа навуковых і навукова-педагагічных работнікаў у органах дзяржаўнай улады залічваецца ў навукова-педагагічны стаж.

Спрэчкі, якія ўзнікаюць наконт захавання правоў навуковага работніка, разглядаюцца ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 18. Адказнасць навуковага работніка

За невыкананне навуковым работнікам сваіх абавязкаў ён нясе адказнасць у адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

Глава 4.

НАВУКОВЫЯ АРГАНІЗАЦЫІ

Артыкул 19. Навуковыя арганізацыі

Навуковыя арганізацыі дзейнічаюць на падставе заканадаўства Рэспублікі Беларусь, свайго статута. Парадак стварэння, дзяржаўнай рэгістрацыі, рэарганізацыі і ліквідацыі навуковых арганізацый вызначаецца Кабінетам Міністраў Рэспублікі Беларусь.

Навуковыя арганізацыі валодаюць, карыстаюцца і распараджаюцца рухомай і нерухомай маёмасцю, якія перадаецца ім заснавальнікамі для ажыццяўлення дзейнасці, вызначанай устаноўчымі дакументамі. Правы і парадак валодання, карыстання і распараджэння маёмасцю навуковых арганізацый вызначаюцца заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

Навуковыя арганізацыі могуць быць дзяржаўнымі, прыватнымі і (або) заснаванымі на змешанай форме ўласнасці. Навуковыя арганізацыі маюць права ўтвараць асацыяцыі і аб'яднанні ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

Змяненне формы ўласнасці навуковых арганізацый ажыццяўляецца ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 20. Некамерцыйныя навуковыя арганізацыі

Некамерцыйнымі незалежна ад форм арганізацыі і ўласнасці лічацца беспрыбытковыя або якія атрымліваюць прыбытак навуковыя арганізацыі, якія выкарыстоўваюць яго выключна на мэты свайго развіцця, вызначаныя статутам навуковай арганізацыі, і на дабрачынныя мэты.

Артыкул 21. Кіраўніцтва дзяржаўнай навуковай арганізацыяй

Кіраўнік дзяржаўнай навуковай арганізацыі выбіраецца (назначаецца) на пасаду ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь, статутам навуковай арганізацыі.

У дзяржаўнай навуковай арганізацыі ствараецца Вучоны савет, парадак абрання і кампетэнцыя якога вызначаюцца статутам навуковай арганізацыі.

Артыкул 22. Статут дзяржаўнай навуковай арганізацыі

Ў статуце дзяржаўнай навуковай арганізацыі павінны быць указаны:

назва, адрас, юрыдычны статус арганізацыі;

асноўныя напрамкі навуковай дзейнасці;

парадак кіравання арганізацыяй і кантролю за яе дзейнасцю;

парадак абрання (назначэння) кіраўніка арганізацыі;

парадак абрання Вучонага савета і яго старшыні;

крыніцы фінансавання;

парадак аплаты працы;

парадак рэарганізацыі і ліквідацыі;

парадак утварэння, дзейнасці і ліквідацыі структурных падраздзяленняў і часовых навуковых калектываў;

іншыя звязаныя з асаблівасцямі дзейнасці арганізацыі палажэнні.

Статут дзяржаўнай навуковай арганізацыі зацвярджаецца яе заснавальнікам (заснавальнікамі) і рэгіструецца ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 23. Вучоны савет дзяржаўнай навуковай арганізацыі

Ў дзяржаўнай навуковай арганізацыі ствараецца Вучоны савет, парадак фармавання і кампетэнцыя якога вызначаюцца статутам гэтай арганізацыі.

Да выключнай кампетэнцыі Вучонага савета адносяцца:

вызначэнне тэматыкі навуковай дзейнасці арганізацыі;

ацэнка вынікаў навуковай дзейнасці структурных падраздзяленняў, часовых навуковых калектываў, асобных навуковых работнікаў арганізацыі і зацвярджэнне справаздачы аб дзейнасці арганізацыі;

абранне службовых асоб арганізацыі ў адпаведнасці са статутам;

зацвярджэнне каштарыса выдаткаў арганізацыі.

Артыкул 24. Адказнасць навуковых арганізацый і іх службовых асоб

За парушэнне заканадаўства і свайго статута навуковая арганізацыя і яе службовыя асобы нясуць адказнасць у адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

Глава 5.

ЧАСОВЫЯ НАВУКОВЫЯ КАЛЕКТЫВЫ

Артыкул 25. Заснавальнікі часовых навуковых калектываў

Заснавальнікамі часовых навуковых калектываў могуць выступаць прадпрыемствы, установы і арганізацыі незалежна ад форм уласнасці, у тым ліку замежныя і міжнародныя, а таксама фізічныя асобы.

Заснавальнік (заснавальнікі) мае права назначаць кіраўніка часовага навуковага калектыву.

Артыкул 26. Адносіны часовых навуковых калектываў з заснавальнікам
(заснавальнікамі)

Адносіны часовых навуковых калектываў з заснавальнікам (заснавальнікамі) вызначаюцца дагаворам, у якім адлюстроўваюцца патрабаванні артыкула 33 гэтага Закона.

Артыкул 27. Адносіны паміж членамі часовых навуковых калектываў

Адносіны паміж членамі часовых навуковых калектываў рэгулююцца пагадненнем, якое зацвярджаецца кіраўніком часовага навуковага калектыву.

Глава 6.

ВЫНІКІ НАВУКОВАЙ ДЗЕЙНАСЦІ І ІХ ПРАВАВАЯ АБАРОНА

Артыкул 28. Вынікі навуковай дзейнасці

Да вынікаў навуковай дзейнасці адносяцца:
новыя веды, атрыманыя тэарэтычна або эксперыментальна і (або) выкладзеныя ў любой форме альбо зафіксаваныя на любых матэрыяльных носьбітах інфармацыі, якія дапускаюць іх узнаўленне і (або) практычнае выкарыстанне;

эксперыментальныя (лабараторныя) узоры аб'ектаў і працэсы, створаныя на аснове новых ведаў, а таксама дакументацыя на гэтыя аб'екты і працэсы.

Вынікі навуковай дзейнасці могуць быць канчатковымі, прамежкавымі альбо пабочнымі, што павінна адлюстроўвацца ў дагаворы (кантракце) на правядзенне навуковых даследаванняў.

Да вынікаў навуковай дзейнасці, якія маюць канчатковы характар, адносяцца веды і (або) аб'екты, створаныя або атрыманыя як прадугледжаны дагаворам (кантрактам), службовым або спецыяльным заданнем вынік навуковых даследаванняў.

Да вынікаў навуковай дзейнасці, якія маюць прамежкавы характар, адносяцца веды і (або) аб'екты, прадугледжаныя дамовай (кантрактам), службовым або спецыяльным заданнем, створаныя або атрыманыя ў працэсе правядзення навуковых даследаванняў.

Да вынікаў навуковай дзейнасці, якія маюць пабочны характар, адносяцца веды і (або) аб'екты, створаныя або атрыманыя ў працэсе або ў выніку правядзення навуковых даследаванняў у адпаведнасці з дагаворам (кантрактам), службовым або спецыяльным заданнем, але не прадугледжаныя гэтымі дакументамі і прыдатныя для выкарыстання выключна ў мэтах, што адрозніваюцца ад тых, якія былі абумоўлены ў дагаворы (кантракце), службовым або спецыяльным заданні.

Артыкул 29. Ацэнка вынікаў навуковай дзейнасці

Вынікі навуковай дзейнасці ацэньваюцца па крытэрыях навізны, значнасці для навукі і практыкі, аб'ектыўнасці, доказнасці і дакладнасці. Такая ацэнка праводзіцца ў адпаведнасці з палажэннем, якое распрацоўваецца і зацвярджаецца Кабінетам Міністраў Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 30. Права ўласнасці на вынікі навуковай дзейнасці

Правам уласнасці на вынікі навуковай дзейнасці з'яўляецца прызнаная і ахоўваемая законам магчымасць уласніка паводле свайго меркавання валодаць, карыстацца і распараджацца вынікамі гэтай дзейнасці.

Уласнік мае права выконваць у адносінах да вынікаў сваёй навуковай дзейнасці любыя дзеянні, не якія супярэчаць закону або дагавору (кантракту), і выкарыстаць іх для ажыццяўлення любой гаспадарчай або іншай дзейнасці, не забароненай законам.

Юрыдычныя і фізічныя асобы могуць быць абмежаваны ў праве распараджацца вынікамі навуковай дзейнасці па меркаваннях бяспекі ці ахоўваемай законам тайны ў адпаведнасці з заканадаўчымі актамі Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 31. Падставы для ўзнікнення права ўласнасці на вынікі навуковай
дзейнасці

Права ўласнасці на вынікі навуковай дзейнасці ўзнікае на аснове атрымання канчатковых, прамежкавых або пабочных вынікаў навуковай дзейнасці пры выкананні:

дагавора паміж заказчыкам і выканаўцам;

службовага або спецыяльнага задання асобнымі навуковымі работнікамі, дзеючымі на аснове працоўнага дагавора (кантракта);

планаў работ навуковых арганізацый;

самастойнай або ініцыятыўнай навуковай работы асобнымі навуковымі работнікамі або іх калектывамі.

Артыкул 32. Суб'екты права ўласнасці на вынікі навуковай дзейнасці

Суб'ектамі права ўласнасці на вынікі навуковай дзейнасці з'яўляюцца юрыдычныя або фізічныя асобы (заказчыкі і выканаўцы), якія заключылі дагавор (кантракт) на правядзенне навуковых даследаванняў, ажыццявілі ў адпаведнасці з ім фінансаванне, забяспечылі прадугледжанае дагаворам (кантрактам) прадастаўленне неабходных для правядзення гэтых даследаванняў інфармацыйных дадзеных, вырабаў, матэрыялаў і прынялі ва ўстаноўленым парадку вынікі работ.

Уласнікам вынікаў навуковай дзейнасці, атрыманых пры выкананні службовага або спецыяльнага задання, з'яўляецца юрыдычная асоба, з якой выканаўцы, што ажыццявілі гэтыя работы, знаходзяцца ў працоўных адносінах, калі іншае не прадугледжана працоўным дагаворам.

Уласнікамі вынікаў навуковай дзейнасці, атрыманых пры ініцыятыўным правядзенні навуковых даследаванняў, з'яўляюцца грамадзяне або іх калектывы, якія ажыццявілі гэтыя даследаванні.

Уласнікам прамежкавых або пабочных вынікаў навуковай дзейнасці з'яўляюцца юрыдычныя або фізічныя асобы, якія стварылі або атрымалі гэтыя вынікі, калі іншае не прадугледжана дагаворам (кантрактам).

Юрыдычныя і фізічныя асобы не набываюць правы ўласнасці на вынікі навуковай дзейнасці, атрыманыя імі для экспертызы або рэцэнзавання.

Артыкул 33. Дагавор як падстава для ўзнікнення права ўласнасці на вынік
навуковай дзейнасці

Дагавор, прадметам якога з'яўляецца навуковая дзейнасць, павінен вызначаць у адпаведнасці з гэтым Законам:

крыніцы фінансавання і матэрыяльна-тэхнічнага забеспячэння навуковай дзейнасці;

уласніка яе вынікаў;

умовы патэнтавання гэтых вынікаў;

меры па забеспячэнню канфідэнцыяльнасці;

парадак стварэння і выкарыстання вынікаў навуковай дзейнасці;

парадак размеркавання даходаў, атрыманых ад выкарыстання гэтых вынікаў;

адказнасць бакоў за парушэнне ўмоў дагавора;

прававы статус канчатковых, прамежкавых і пабочных вынікаў навуковай дзейнасці.

Форма дагавора, а таксама іншыя ўмовы, не прадугледжаныя часткай другой гэтага артыкула, вызначаюцца бакамі ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 34. Працоўны дагавор (кантракт) як падстава для ўзнікнення права
ўласнасці на вынік навуковай дзейнасці

Права ўласнасці на вынік навуковай дзейнасці можа ўзнікаць на падставе працоўнага дагавора (кантракта) пры правядзенні навуковых даследаванняў у парадку службовага або спецыяльнага задання.

Бакі працоўнага дагавора (кантракта) самастойна агаворваюць абавязальніцтвы, накіраваныя на ахову права ўласнасці на вынік навуковай дзейнасці як навуковага работніка, так і наймальніка, а таксама маёмасную або іншую адказнасць наймальніка і навуковага работніка за парушэнне гэтага права, калі гэтыя абавязальніцтвы і адказнасць не прадугледжаны заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 35. Прававая абарона вынікаў навуковай дзейнасці

Прававая абарона вынікаў навуковай дзейнасці ажыццяўляецца на падставе актаў заканадаўства Рэспублікі Беларусь.

Вынікі навуковай дзейнасці падлягаюць прававой абароне незалежна ад таго, з'яўляюцца яны канчатковымі, прамежкавымі ці пабочнымі.

Спрэчкі аб правах суб'ектаў і ўдзельнікаў навуковай дзейнасці разглядаюцца ў судовым парадку ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 36. Асабістыя немаёмасныя правы на вынікі навуковай дзейнасці
і іх ахова

На вынікі навуковай дзейнасці, атрыманыя навуковым работнікам, распаўсюджваюцца асабістыя немаёмасныя правы:

права прызнання яго аўтарам;

права выкарыстання вынікаў навуковай дзейнасці ад свайго імя.

Асабістыя немаёмасныя правы на вынікі навуковай дзейнасці, атрыманыя сумеснай творчай працай двух або больш фізічных асоб, вызначаюцца пісьмовым пагадненнем паміж імі.

Асабістыя немаёмасныя правы на вынікі навуковай дзейнасці захоўваюцца за навуковым работнікам пасля ўступкі ім правоў на выкарыстанне гэтых вынікаў.

Ахова асабістых немаёмасных правоў на вынікі навуковай дзейнасці ажыццяўляецца ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

Артыкул 37. Маёмасныя правы на вынікі навуковай дзейнасці

Маёмасныя правы на вынікі навуковай дзейнасці вызначаюцца заканадаўствам Рэспублікі Беларусь і дагаворам (кантрактам).

Кожны ўласнік вынікаў навуковай дзейнасці можа выкарыстоўваць гэтыя вынікі па свайму меркаванню, калі іншае не прадугледжана дагаворам (кантрактам) або заканадаўствам Рэспублікі Беларусь. Усе ўласнікі вынікаў навуковай дзейнасці ў выпадку іх камерцыйнага выкарыстання маюць права на пэўную частку ўзнагароджання, велічыня якой вызначаецца пісьмовым пагадненнем паміж уласнікамі гэтых вынікаў.

Выкарыстанне вынікаў навуковай дзейнасці, даступных неабмежаванаму колу асоб, не з'яўляецца парушэннем маёмасных правоў уласнікаў вынікаў навуковай дзейнасці, калі гэта не супярэчыць заканадаўству Рэспублікі Беларусь.

Глава 7.

ЗАКЛЮЧНЫЯ ПАЛАЖЭННІ

Артыкул 38. Арганізацыйна-прававое забеспячэнне па ўвядзенню
гэтага Закона ў дзеянне

Да прывядзення заканадаўства Рэспублікі Беларусь у адпаведнасць з гэтым Законам прымяняецца дзеючае заканадаўства, калі яно не супярэчыць гэтаму Закону.

Кабінету Міністраў Рэспублікі Беларусь у шасцімесячны тэрмін з дня ўвядзення гэтага Закона ў дзеянне:

прывесці рашэнні Ўрада Рэспублікі Беларусь у адпаведнасць з гэтым Законам;

забяспечыць распрацоўку і зацвярджэнне нарматыўных актаў, неабходных для рэалізацыі гэтага Закона;

забяспечыць адмену міністэрствамі, дзяржаўнымі камітэтамі і іншымі цэнтральнымі органамі кіравання Рэспублікі Беларусь іх нарматыўных актаў, якія супярэчаць гэтаму Закону;

прадставіць Прэзідэнту Рэспублікі Беларусь прапановы па прывядзенні заканадаўчых актаў Рэспублікі Беларусь у адпаведнасць з гэтым Законам для наступнага ўнясення іх у Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь;

з мэтай павышэння прэстыжу навуковай дзейнасці распрацаваць і зацвердзіць гарантыі прававой і сацыяльнай абароны навуковых работнікаў, маючы на ўвазе прадастаўленне ім комплексу дзяржаўных гарантый па ўмовах і аплаце працы, занятасці, захаванню годнага ўзроўню жыцця пры дапамозе прамой эканамічнай падтрымкі з боку дзяржавы;

распрацаваць і зацвердзіць:

парадак стварэння, дзяржаўнай рэгістрацыі, рэарганізацыі і ліквідацыі навуковых арганізацый;

палажэнне аб парадку стварэння і ўмовах дзейнасці часовых навуковых калектываў;

парадак рэгістрацыі саветаў па абароне дысертацый і кантролю за іх дзейнасцю;

палажэнне аб прысуджэнні вучоных ступеняў і прысваенні вучоных званняў;

палажэнне аб парадку і ўмовах заключэння кантрактаў з навуковымі работнікамі.

Кабінету Міністраў Рэспублікі Беларусь:

пачынаючы з 1 студзеня 1997 года забяспечыць паэтапнае павышэнне сярэднямесячнай заработнай платы навуковым і навукова-педагагічным работнікам з тым, каб з 1 студзеня 1998 года яна была як мінімум у паўтара разы вышэй сярэднямесячнай заработнай платы ў прамысловасці;

устанавіць з 1 студзеня 1997 года стыпендыі аспірантам у памеры службовага акладу малодшага навуковага супрацоўніка і дактарантам - у памеры службовага акладу вядучага навуковага супрацоўніка;

пры падрыхтоўцы праектаў законаў аб унясенні змяненняў і дапаўненняў у заканадаўчыя акты па пытаннях падаткаабкладання на 1997 год прадугледзець вызваленне вышэйшых навучальных устаноў, акрэдытаваных ва ўстаноўленым парадку, і навуковых арганізацый ад выплаты:

падаткаў на дададзеную вартасць і прыбытак, плацяжоў у дарожныя фонды па сумах, атрыманым імі ад навуковай дзейнасці;

мытных плацяжоў пры экспарце прадукцыі, вырабленай у выніку навуковай дзейнасці;

падаткаў на дададзеную вартасць і мытных пошлін пры ўвозе на тэрыторыю Рэспублікі Беларусь рэчаў, якія выкарыстоўваюцца пры ажыццяўленні навуковай дзейнасці;

на працягу года з дня ўвядзення гэтага Закона ў дзеянне распрацаваць праекты Законаў "Аб інавацыйнай дзейнасці" і "Аб Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі" для наступнага ўнясення іх у Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь.

Устанавіць, што раней прысвоенае званне старшага навуковага супрацоўніка прыроўніваецца да звання дацэнта.

Артыкул 6 гэтага Закона ўводзіцца ў дзеянне з дня ўвядзення ў дзеянне Закона Рэспублікі Беларусь Аб бюджэце Рэспублікі Беларусь на 1997 год".

Артыкул 39. Артыкул 39. Увядзенне гэтага Закона ў дзеянне

Гэты Закон увесці ў дзеянне з дня яго апублікавання.

Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь А.ЛУКАШЭНКА

21 кастрычніка 1996 г., г. Мінск.

N 708-ХIII.
<<< вярнуцца да каталогу <<< вярнуцца да пачатку Закона паглядзець каментарый>>>


Rambler's Top100 Rating All.BY Каталог TUT.BY
Hosted by uCoz